Page 19 - Fizik 10 | 2. Ünite
P. 19

1. BÖLÜM: BASINÇ


            1.  Gazın sıcaklığı ve kabın hacm� sab�t kalmak şartıyla kaptak� mo-
               lekül sayısı artırılırsa b�r�m yüzeye b�r�m zamanda çarpan molekül
               sayısı artacağından gazın basıncı artar (Şek�l 2.22).




















                    Şek�l 2.22: Kapalı kap �çer�s�ndek� gazın molekül sayısının
                                       artırılması
            2.  Kapalı b�r kaptak� gazın hacm� ve molekül sayısı sab�t kalmak
               şartıyla sıcaklığı artırılırsa moleküller�n�n hızı artar ve b�r�m yü-
               zeye b�r�m zamanda çarpan molekül sayısının artması sebeb�yle
               basıncı da artar (Şek�l 2.23). Bu durumda kapalı b�r kaptak� gazın
               basıncı sıcaklığı �le doğru orantılıdır.

            3.  Kapalı b�r kaptak� gazın (Şek�l 2.24: a) sıcaklığı ve molekül sayısı
               sab�t kalmak şartıyla hacm� azaltıldığında (Şek�l 2.24: b) b�r�m
               yüzeye b�r�m zamanda çarpan molekül sayısı artacağından gazın
               basıncı da artar. Kapalı b�r kaptak� gazın basıncı, hacm�yle ters
               orantılıdır.                                                    Şek�l 2.23: Sıcaklığı artırılmış

                                                                                gaz moleküller�n�n hareket�
                                F 1


                                                                                         P
                                                                                           0
                                                        F                                         Piston
                               P                          2
                                1

                                                       P
                                                        2                               P
                                                                                         Gaz
                              a)                       b)
                                                        b)
                              a)
                            Şek�l 2.24: a, b) Gazların sıkıştırılması
            Sürtünmes� önems�z, sızdırmaz ve hareketl� p�stonla kapatılmış b�r   Şek�l 2.25: Hareketl� p�ston
            kaptak� (Şek�l 2.25) gazın basıncı, p�stonun ağırlığından dolayı oluşan   kullanılarak gazın basıncının
            basınç �le açık hava basıncının toplamına eş�tt�r.                     sab�t tutulması
            Kaptak� gazın sıcaklığı artırılırsa veya kaba b�r m�ktar daha gaz �lave
            ed�l�rse �ç basıncı artacağı �ç�n p�ston yukarı yönde hareket ederek �ç
            basıncı düşürür. Gazın basıncı, tekrar p�stonun ağırlığından dolayı olu-
            şan basınç �le açık hava basıncının toplamına eş�t olduğunda yen�den
            denge sağlanır.




                                                                                        10. SINIF FİZİK     87
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24