Page 7 - Fizik 10 | 2. Ünite

1. BÖLÜM: BASINÇ

 Çözüm
a) Yatay b�r yüzey üzer�ndek� katıların basınç kuvvet� ağırlığına eş�t
F
olduğu �ç�n F ve F c�sm�n ağırlığına eş�tt�r. Bu durumda F 1 = 1
2
1
bulunur. 2
b) B�r�nc� tuğlanın taban alanı A = 2a $ a = 2a 2
1
İk�nc� tuğlanın taban alanı A = a $ a = a 2
2
G
P = G = G 2 , P = A = G 2
A
2
1
1 2 a 2 2 a A 1
P 1 G a 1 F F A 2
P 2 = 2 a 2 $ G = 2 bulunur .
P 1 P 2
Katılar, üzer�ne etk� eden kuvvet�n yönünü ve büyüklüğünü değ�şt�rme-
den �let�r. Ç�v�n�n arkasına çek�çle vurulduğunda uygulanan F büyük-
lüğündek� kuvvet, ç�v�n�n s�vr� ucuna �let�l�r (Şek�l 2.4). Ancak kuvvet
uygulanan yüzeydek� basınç �le s�vr� ucundak� basınç aynı değ�ld�r.
Ç�v�n�n kuvvet uygulanan yüzey alanı A , s�vr� ucunun yüzey alanı A
1
2
�se A > A olduğundan A yüzey�nde oluşan basınç (P ), A yüzey�nde
1
2
1
1
2
oluşan basınçtan (P ) küçük olur. S�vr� uçta basıncın büyük olması ç�v�- Şek�l 2.4: Katıların kuvvet�
2
n�n tahta �çer�s�nde �lerlemes�n� kolaylaştırır. �letmes�
 Örnek
Şek�l I ve II’dek� c�s�mler�n zem�ne yaptığı basınçlar eş�t ve P kadardır.

A 2A 2A

Şek�l - I Şek�l - II Şek�l - III

Buna göre �k� c�s�m Şek�l III’tek� g�b� üst üste konulursa zem�nde
oluşan basınç kaç P olur?

 Çözüm
Şek�l I ve II’dek� c�s�mler�n yaptığı basınçların eş�t olab�lmes� �ç�n ağır-
lıklarının taban alanları �le doğru orantılı olması gerek�r. Bu durumda
Şek�l I’dek� c�sm�n ağırlığı G kabul ed�l�rse Şek�l II’dek� c�sm�n ağırlığı
2G olur. Bu durumda P = G bulunur.
A
Şek�l III’te c�s�mler üst üste konulduğunda katılar kuvvet� aynen �lett�k-
ler� �ç�n zem�ne etk� eden basınç kuvvet� F = 2G + G = 3G olur.

Şek�l III’te yere etk� eden basınç P kabul ed�l�rse P = 3 G olur.
A
2
3
3
3 G
P 2 A 3 G A 3 3 P
Buna göre P 3 = G = 2 A G = 2 ⇒ P = 2 bulunur .
$
3
A
10. SINIF FİZİK 75