Page 7 - Fizik 12 | 1.Ünite

1. BÖLÜM: DÜZGÜN ÇEMBERSEL HAREKET

Merkezcil ivmenin birimi SI’da m 2 dir. Vektörel bir büyüklüktür. Mer-
s
kezcil ivme ile yarıçap vektörü aynı doğrultuda olmasına rağmen zıt
yönlü olmalarından

a = ~ 2 r $ şeklinde ifade edilir.
-
Merkezcil
 Örnek

Z
Y
X

r r r 2r 3r
K
O 1 L O 2

Eş merkezli X ve Y kasnakları ile Z kasnağı O ve O merkezlerinden
1
2
geçen eksen etrafında serbestçe dönebilmektedir. Y kasnağı üzerin-
deki K noktasıyla Z kasnağı üzerindeki L noktasının merkezcil ivmele-
rinin büyüklükleri sırasıyla a ve a dir.
L
K
a
Buna göre a K L oranı nedir?

 Çözüm
Z kasnağı bir tur dönerse X kasnağı 3 tur döner. X ve Y kasnakları
eş merkezli olduğundan tur sayıları aynıdır. Dolayısıyla tur sayıları ile
açısal hızları doğru orantılıdır. Z kasnağının açısal hızı ~ = ~ kabul
Z
edilirse X ve Y kasnaklarının açısal hızları ~ = ~ = 3~ olur. Buradan
Y
X
2
a K = ~ 2 K 2 r 2 $ = (3~ ) 2$ r = 9 bulunur .
2
a L L ~ r 2 $ () 2$~ r
Sıra Sizde - 2
Sürtünmelerin önemsiz olduğu yatay düzlemde 1,2 m uzunluğundaki A
ipin ucuna bağlı cisme düzgün çembersel hareket yaptırılıyor.

Cismin hareket periyodu 12 s olduğuna göre j

a) Cisim yörüngesi üzerindeki A ve B noktalarından geçerken , = 1,2 m
hız ve ivme vektörlerinin yönlerini çiziniz. O

b) Cismin merkezcil ivmesinin büyüklüğünü hesaplayınız.
(π = 3 alınız.) B

Çözüm
Çözüm

12. SINIF FİZİK 21