Page 44 - Fizik 9 | 3.Ünite

SIRA SİZDE 29

Kapı, duvar veya masa gibi sert cisimlere çarpıldığında acı hissi oluşur. Fakat kanepe, kol-
tuk, minder veya yastık gibi cisimlere çarpıldığında bu hissin oluşmamasının sebebi nedir?
Açıklayınız.

Cisimler üzerine uygulanan kuvvete karşı oluşan tepki kuvveti
temas eden yüzeye dik olacak şekilde oluşur. Örneğin, yatay ze-
min yüzeyine ağırlığı kadar etki uygulayan cismin karşılaşaca-
ğı tepki kuvveti, cismin ağırlığına eşit ve zıt yönde olur. Bu durum
Şekil 3.3.4’te verilen serbest cisim diyagramında gösterilmiştir.

Duvar
Cisim
N (Tepki) Cismi
iten
F etki
kuvvet F tepki

G (Etki)
Şekil 3.3.4: Zemin yüzeyde et- Şekil 3.3.5: Duvarla temas eden
ki-tepki kuvvetleri cisim arasında etki-tepki kuvvetleri

Duvara doğru itilerek dengede tutulan cisimlerde Şekil 3.3.5’te
görüldüğü gibi oluşan etki-tepki kuvvetleri yüzeye dik doğrultuda, zıt
yöndedir. Etki duvara uygulanırken duvarın tepkisi de cisim üzeri-
nedir.

SIRA SİZDE 30

Yatay ve düşey zemin üzerindeki A ve B cisimleriyle oluşturulan sistemler verilmiştir. Bu
sistemlerdeki etki-tepki kuvvetlerini çiziniz.

B

F
A A B
Yatay zemin Yatay zemin
Düşey zemin

F B A

148 HAREKET VE KUVVET HAREKET VE KUVVET