Page 32 - Fizik 9 | 4.Ünite

Besinlerden alınan enerji vücudun ihtiyacı ka-
darsa enerji dengesi sağlanmış olur. Vücudun ener-
ji dengesi sağlanırken çeşitli besin gruplarından
(Görsel 4.3.6) da faydalanmak gerektiğine dikkat
edilmelidir. Yenilen ya da içilen besinlerden vücudun
günlük ihtiyacı kadar karbonhidrat, protein, yağ, vi-
tamin ve minerallerin alınmasına özen gösterilmeli-
dir. Bu besin gruplarından herhangi birinin fazla ya
da daha az alınması insan sağlığının bozulmasına
sebep olur. Bir insan günlük enerji ihtiyacını karşı-
lamak için besin gruplarını yeterli miktarda tüketirse
Görsel 4.3.6: Çeşitli besinler dengeli ve düzenli bir yaşam sürdürür.
Besinlerden elde edilen enerjinin birimi joule ile
ifade edildiği gibi kalori ile de ifade edilmektedir.
Yeme ya da içme yoluyla vücuda alınan besinlerden sindirim siste-
minde işlendikten sonra elde edilen enerji kalori (cal) birimi ile ifade
edilir. Bu nedenle paketlenmiş besinlerin üzerinde verilen enerji biri-
mi genellikle kalori cinsindendir.

SIRA SİZDE 20

Orta yaşta, sağlıklı, 170 cm boyunda ve 60 kg kütleli bir erkeğin bazal metabolizma hızı yak-
laşık 1600 cal, aynı boyutlarda bir kadının bazal metabolizma hızı ise 1400 calʼdir. Gençlerde
metabolizma hızı nispeten daha yüksektir. Aşağıda bazı günlük aktivitelerde harcanan ve be-
sinlerden alınabilecek enerji miktarlarının yer aldığı tablolar verilmiştir.
Tablo 1 Tablo 2
(Bu tabloda yer alan değerler 60 kg kütleye sahip birey- (Bu tabloda yer alan değerler ortalama değerlerdir.)
ler için ortalama olarak hesaplanan değerlerdir.)
Bir Saatte Kullanılan Enerji Yiyeceklerin İçerdiği Enerji
Günlük Aktiviteler Yiyecekler
Miktarı (kalori) Miktarı (kalori)
Uyumak 72 Sıvı yağ (28 g) 130
Ayakta durmak 72 Kıyma (100 g-orta yağlı) 170
Bilgisayarda yazı yazmak 84 Beyaz peynir (100 g) 275
Tempolu yürümek 420 Yumurta (1 adet) 80
Koşmak 468 Mercimek (kuru-100 g) 314
Futbol oynamak 468 Bulgur (100 g) 371
Gıda alışverişi yapmak 144 Tam buğday ekmek (28
g-1 dilim) 60
Televizyon izlemek 78
Kuru soğan (100 g) 35
Oturarak yemek yemek 84
Domates (1 adet) 14
Merdiven inip çıkmak 468
Fasulye (100 g) 90
Tepe tırmanışı (5 kg yükle) 462
Marul (100 g) 15
Temizlik yapmak 216
Çilek (100 g) 26
Yazı yazmak (elle) 108
Elma (1 adet-küçük) 60
Orta şiddette aerobik 354
Karpuz (100 g) 19
Tablolara göre,
1. Gün içinde yaptığınız aktiviteleri sıralayarak günlük enerji ihtiyacınızı hesaplayınız.
2. Günlük enerji ihtiyacınızı karşılamak için nasıl bir sabah, öğle ve akşam menüsü hazırlarsı-
nız?

192 ENERJİ ENERJİ