Page 31 - Fizik 9 | 4.Ünite

SIRA SİZDE 19

Kaledeki okçunun okunu, duruş açısını değiştirmeden, daha yükseğe
gönderebilmesi,
I. Okçunun yay üzerinde yaptığı iş
II. Hava direnci
III. Yayın havada çıkardığı ses
IV. Yayın esnekliği
V. Yayı germe miktarı
niceliklerinden hangilerine bağlıdır?

CANLILAR VE ENERJİ

Canlıların hayatta kalmak, büyümek,
gelişmek ve hareket etmek (Görsel 4.3.3)
için enerjiye ihtiyaçları vardır. Bitkiler fo-
tosentez yaparak (Görsel 4.3.4) besin ve
oksijen üretir. Ürettikleri besin ve oksijenin
bir bölümünü yaşamak için kullanır. İnsan-
lar ve hayvanlar ise besinlerini dışarıdan
alarak oksijenli solunum yoluyla enerji üre-
tirler.
Bir insanın beyni, kalbi, akciğerleri gibi
bütün organlarının çalışması, hücrelerinin Görsel 4.3.3: Koşan gençler
yenilenmesi için enerjiye ihtiyacı vardır. Bu
ihtiyacın miktarı insanın yaşına, kilosuna,
cinsiyetine, aktiflik durumuna, aldığı oksi-
jen miktarına ve mevsimlere göre değişe-
bilmektedir. Bir insanın canlılığını sürdür-

mesi için gereksinim duyduğu minimum
enerji miktarına bazal metabolizma hızı
denilmektedir.
İnsanlar düşünmek, ders çalışmak
(Görsel 4.3.5), iş yerinde işlerini yapmak,
yürümek, koşmak, bisiklete binmek, top
oynamak, merdiven çıkıp inmek gibi faa- Görsel 4.3.4: Filizlenen bitki
liyetler için bazal metabolizma hızlarından
daha fazla enerjiye ihtiyaç duyarlar. Bunun
için ya daha fazla yemeleri ya da daha
yüksek enerjili (yüksek kalorili) besinler tü-
ketmeleri gerekir.
İnsanların enerji ihtiyaçlarını karşılar-
ken dikkat etmeleri gereken nokta gerekti-
ği kadar enerji almalarıdır. Gereken miktar-
dan az alınan enerji hâlsizliğe, yorgunluğa
ve hastalıklara neden olabilir. Fazla alınan
enerji ise vücutta depolanarak kilo alımı-
na, daha ileriki zamanlarda da obeziteye
sebep olabilir. Görsel 4.3.5: Ders çalışan öğrenci

ENERJİ 191