Page 165 - Kimya 10| Kavram Öğretimi Kitabı

KİMYA 11

3. Günlük hayatınızda karın üzerine bastığımızda ayağımızın b) Azot gazının kritik sıcaklığı çok düşük olduğu için soğutucu
karın içinde gömüldüğünü ve ayağımızı kaldırdığımızda da akışkan olarak tercih edilmez. Amonyak ise zehirli olduğu için
bastığımız yerdeki karın bir kısmının erimiş olduğunu göz- zorunlu olmadıkça kullanılmamalıdır. Freon-12 kaynama nok-
lemlemişizdir. Bu durumun nedeni aslında karın üzerine basa- tası düşük kritik sıcaklığı yüksek olduğu için ve aynı zamanda
rak uyguladığımız basınçtır. Sabit sıcaklıkta üzerine etki eden zehirli ve zararlı olmadığı için tercih edilebilir.
basınç arttıkça suyun erime noktası değeri düşer ve su katı
hâlden sıvı hâle geçer. Bu sebeple suyun faz diyagramında da
erime-donma noktası eğrisi sola doğru eğimlidir. c) Pompanın ucunun ısınmasının ve sibobun ucunun soğuması-
nın nedeni Joule-Thomson olayı ile ilgilidir. ( Sıkışan gazlar
ısınır, genleşen gazlar soğur)
Çalışma No.: 50
1. LPG istasyonunda depolanmış hâldeki gazın sıcaklığının kri- Çalışma No.: 53
tik sıcaklık üzerine çıkmadan buhar hâldeyken söndürülmesi
gerekir çünkü kritik sıcaklık değeri, bir maddenin uygulanan 1. a) Polar moleküller polar çözücülerde çözünür.
basınçla sıvılaşabildiği en yüksek sıcaklık değeridir. Kritik b) Apolar maddeler apolar çözücülerde çözünür.
sıcaklığı aşan gazı, ne kadar basınç uygulanırsa uygulansın, c) Tuzlar iyonlarına ayrışarak suda çözünür.
sıvılaştırmak mümkün değildir. Ayrıca sıcaklıkla genleşmeye
devam eden gaz patlamalara ve yangının büyümesine neden ç) NaCl suda çözünürken Na+ iyonları, sudaki kısmi negatif
olabilirdi. olan oksijenlerle çevrelenir.
d) NaCl suda çözünürken, Cl- iyonları sudaki kısmi pozitif
2. Gaz Sıcaklık Bulunduğu Hâl olan hidrojenlerle çevrelenir.
NH 405,4 Buhar
3
Ar 150,7 Gaz Çalışma No.: 54
CO 31,2 Gaz 1. a) NaCl ve C H O 11
22
11
2
b) I ve CH 4
2
3. Basınç (atm)
C Kritik Çalışma No.: 55
73 B
atm sıcaklık
Katı Sıvı noktası 1. Birinci çözelti için 180 g = 1 mol şeker
İkinci çözelti için 1 mol şeker 180 g
5,11 x 360 g
atm A Gaz x= 2 mol şeker
Buhar Üçüncü çözelti için 1 mol şeker 180 g
1
atm x 90 g
D x= 0,5 mol şeker
Sıcaklık ( C)
0
-78,5 C -56,4 C 31,2 C 2. 1 litre çözeltide çözünmüş maddenin mol sayısına “molarite”
0
0
0
denir.
Kritik sıcaklık noktası 31,2 C verildiği için grafikten bu nok-
0
taya karşılık gelen B noktası işaretlenir. 3. Belirli bir miktar çözücüdeki çözünen madde miktarına
b. X katısı, kritik sıcaklığı aştığı için 31,2 C üzerinde bir sı- “derişim” denir. Molarite de 1 litre çözeltideki çözünmüş
0
caklıkta basınç uygulanarak sıvılaştırılamaz. maddenin mol cinsinden ifadesi olduğuna göre molarite bir
derişim birimidir.
Çalışma No.: 51
Çalışma No.: 56
1. Her maddenin kendine özgü kaynama noktasının üzerinde öyle mol n
bir sıcaklık değeri vardır ki bu sıcaklığın altında madde buhar, 1. mol/L = olduğuna göre M = ‘dir.
V
bu sıcaklığın üzerinde madde gazdır. Buhar ile gazı birbirinden L
ayıran bu sıcaklığa kritik sıcaklık denir. 2.
Çözünen Çözeltinin
2. Bir maddenin basınçla sıvılaşabilmesi için o maddenin Çözelti Maddenin Mol Çözelti Molar Derişimi
buhar fazında olması gerekmektedir. 120 C’de H O ve SO No Hacmi (L)
o
2
2
maddeleri buhar fazındadır. Sayısı (mol/L)
1 0,8 0,1 8
Çalışma No.: 52 2 0,8 0,2 4
1. a) Sıkıştırılan gazların kinetik enerjileri artacağı için sıcaklık- 3 0,8 0,4 2
ları da artar. Bu yüzden Ömer’in bulunduğu 2. odada bulu- 4 0,8 1,6 0,5
nan termometrede sıcaklık değeri yükselmiştir. 1. odadaki
termometrede ise sıcaklık değeri azalmıştır. Çünkü sıvılaş-
mış bir gaz hızla genleştirildiğinde moleküller arasındaki
çekim kuvvetini yenmek için gereken enerji kendi öz ısıla-
rından karşılanacağı için soğurlar ve ortamın da soğumasını
sağlarlar.
163