Page 166 - Matematik 9 | Kavram Öğretimi Çalışması
P. 166
DERSİN ADI 9
Çalışma No.: 73 Çalışma No.: 76
Yönerge: 1. Yönerge:
Veri: Bir sonuç çıkarmak ya da çözüme ulaşabilmek için göz- 1. Pil Elektronik Kağıt Metal Organik Cam Plastik
lem, deney, araştırma gibi yöntemlerle elde edilen her bilgiye
veri adı verilir. 10 20 30 50 60 90 100
Sürekli veri: Belirli bir aralıktaki her gerçek sayı değerini 2. Ortaya gelen kutu türü metal kutusudur.
alabilen veri türüdür. Bir diğer ifadeyle aralıksız devam eden
verilerdir. 2. Yönerge:
Kesikli veri: Belirli bir aralıktaki her gerçek sayı değerini 1. • Kireç kullanımı %15
alamayan veri türüdür. • Hava kirliliği %20
(9. Sınıf Matematik Ders Kitabı, MEB, 2017) • Kum kullanımı %21
• Enerji tüketimi %25
1. Sürekli Kesikli
İfadeler • Su tüketimi %50
Veri Veri • Maden atığı %80
Bir okulda düzenlenen ağaç dikme şenliği Ortaya gelen yüzde oranı kum kullanımı ve enerji tüketimine aittir.
kapsamında “öğrencilerin diktikleri ağaç X 2. Ortaya gelen yüzde oranları %21 ve %25’tir.
sayıları” Bu yüzden ortanca (medyan) bu iki verinin aritmetik ortalaması
Başlangıçta boş olan bir havuzun dolana
kadar geçen sürede “havuzda biriken su X alınarak bulunur. 21 + 25 = 23 olur .
miktarı” 2
Yerden kalkan bir kuşun tekrar yere inince- Ortanca (Medyan): Veri grubu küçükten büyüğe doğru sıralan-
ye kadar geçen sürede “gittiği toplam yol X dığında gruptaki terim sayısı tek ise tam ortadaki sayı ortancadır.
uzunluğu” Terim sayısı çift ise ortaya gelen iki sayının aritmetik ortalaması
Bir topluluktaki kişilerin “kardeş sayıları” X ortancadır.
Belli bir andaki “tüm illerin merkezlerinde X Çalışma No.: 77
hissedilen hava sıcaklığı”
Oda sıcaklığında bulunan bir miktar suyun Yönerge:
kaynayana kadar geçen sürede “sıcaklığın- X
daki değişim” 1. Veri grubunda gün sayısı fazla olan iki değer oluşurdu ve 2 adet
tepe değeri var derdik. Bir veri grubunun birden fazla tepe değeri
olabilir.
Çalışma No.: 74
Tepe değer (Mod): Bir veri grubunda en çok tekrar eden değere
Yönerge tepe değer (mod) denir.
2.
Aritmetik ortalama: Verilen sayı dizisindeki terimlerin topla- Doğru Cevap Sayısı 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
mının terim sayısına bölünmesi ile elde edilen değerdir.
Frekans 1 1 3 4 6 10 8 7 5 4 1
Bir senelik attığı adım sayısına ihtiyacı vardır. Bulunan toplam
12’ye bölünmelidir. Frekansı en yüksek olan değer 5 olduğu için veri grubunu tepe
değeri 5’tir.
Çalışma No.: 75
Çalışma No.: 78
1. Yönerge:
Yönerge:
1. Eğer her iki taraftaki ağırlıklar eşit olursa terazi dengede kala-
caktır. Bu işlemi herhangi bir eksiltme ya da ekleme yapmadan Mod (tepe değer): Bir veri grubunda en çok tekrarlanan veriye ve-
yapacaksak toplam ağırlığın eşit dağıtılması gerekir. Toplamda rinin modu (tepe değeri) denir.
12 bloğun bulunduğunu dikkate alırsak bu blokları terazinin 2 1. Aylara göre satış miktarı bazen artsa bazen azalsa da en çok tekrar-
koluna 12/2=6 olacak şekilde paylaştırmak gereklidir. lanan sayı 80 bin sayısıdır. Bu yüzden grubun modu 80 bin olur.
2. Şekildeki toplam 7 demir blokun her iki kola eşit paylaştırılabil-
mesi için yine aynı yöntem ile toplam blok sayısını iki kola eşit Çalışma No.: 79
paylaştırmak gerekir ki bu durumda elde edilecek sayı 7/2=3.5
olacaktır. Ancak demir blokların parçalamaz olması sebebiyle 1.Yönerge:
bu paylaştırmayı yapamayız. Açıklık: Bir veri kümesinde bulunan en büyük ve en küçük
3. Terazinin her iki kolunda toplam 7kg un vardır ve dengenin değer arasındaki farktır.
sağlanması için her iki kolda da eşit miktarda un bulunmalıdır. 2.Yönerge:
Denge sağlandığı an her bir koldaki unun ağırlığının 7/2=3,5 kg
olarak eşitlendiği açıktır. 1. Ocak: 25,8 –(-7,2)= 33 Şubat: 28,3 –(-6,7)= 35
4. Ali’nin 7 maçta attığı toplam sayı 119 olup maç başına ortalama Mart: 32,8 –(-4,7)=37,5 Nisan: 36,8 -(-1,4)= 38,2
Mayıs: 35,6 – 3,4= 32,2 Haziran: 37,3 – 8,4= 28,9
119/7=17sayı, Kerem’in ise oynadığı 5 maçta attığı toplam sayı Temmuz: 37,1 – 12,6= 24,5 Ağustos: 36,3 – 13= 23,3
95 olup maç başına ortalama 95/5=19 sayı bulunur. Bu durumda
takımın ihtiyacı doğrultusunda Kerem’in transferi daha uygun- Eylül: 36,4 – 8,2= 28,2 Ekim: 34,2 – 2,5= 31,7
dur. Kasım: 32,4 –(-1,5)= 33,9 Aralık: 29,7 –(-3,2)= 32,9
Aritmetik ortalama: Bir grup verinin sayısal değerlerinin 2. Ağustos: 36,3 – 13= 23,3 açıklık değeri en az olduğunda sıcak-
toplanarak veri adedine bölünmesi ile elde edilen değerdir. Bu lık değişimi 30°C’den az olacağından fındığın kalitesine verdiği
işlem sırasında ortalamadan büyük kalan verilerden eksilen de- zarar en alt seviyede olmuştur.
ğerler ortalamadan küçük kalan verilere eklenerek eşit bir dağı- 3. Nisan: 36,8 -(-1,4)= 38,2 açıklık değeri en çok olduğunda sıcak-
lım sağlanmış olur. lık değişimi 30 C den çok olacağından fındığın kalitesine verdiği
0
zarar en üst seviyede olmuştur.
164