Page 301 - Tarih 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

TARİH 9 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi

2. Öğrencinin, bilgi birikimine göre; “Tarımın gelişmesi, insanlık 3. Öğrencinin, bilgi birikimine göre; “ Megaron tipi yapılar, ta-
tarihinde önemli değişmelere neden olmuştur. Tarımın ortaya rım sonrası uzun süreli yerleşim için ortaya çıkmıştır. Ortaya
çıkışının önemli bir sonucu, belirli bir bölgenin besleyebile- çıkışında tarımsal üretime geçişle birlikte beslenme ve barın-
ceği nüfusun artmasıydı. Özellikle Neolitik devrimin yayıldığı ma başta olmak üzere insanların ihtiyaçları etkili olmuştur.
bölgelerde nüfus oldukça hızlı çoğaldı. Yiyecek arzı artık daha İlerleyen süreçte ise toplumsal ihtiyaçlar ve kamusal gerek-
düzenli ve güvenilir hâle gelmiş ve insanlar ilk kez sürekli sinimler, megaron tipi yapıların geliştirilmesini sağlamıştır.”
yerleşim yerlerinde yaşamaya başlamıştır.” şeklinde cevaplar şeklinde cevaplar vermesi beklenir.
vermesi beklenir.
Çalışma No.: 52
3. Öğrencinin, bilgi birikimine göre; “Yerleşik hayata geçişten
önceki topluluklarda erkeklerin avcı, kadınların ise toplayıcı 1. Öğrencinin, bilgi birikimine göre; “Höyükler, düz bir alanda
rolünü üslendiği basit bir iş bölümü varken tarım toplumla- ve üst üste yerleşilen,bu nedenle de taban seviyesinden sürekli
rında ise zamanla farklı meslekler ortaya çıkmıştır. Bu üretim yükselen yerleşmelerdir. İnsanoğlu bir yere yerleştiğinde, ora-
düzeninin merkezinde yer alan çiftçiler, tüketeceklerinden fazla ya barınma ihtiyacını karşılayacak konut mekânları inşa eder.
ürün üretmişler ve ortaya ‘artı ürün’ çıkmıştır. Böylece top- Süreç içinde bu alanlar yıkılır ve sonra gelenler tekrar aynı
lumun temel beslenme sorunu çözülmüş ve bu durum berabe- alana yerleşirler. Bu şekilde oluşan katmanlar, yerleşilen ala-
rinde başta savunma hizmetleri olmak üzere farklı toplumsal nın doğal zeminden yükselmesine neden olur. Bu tip oluşum-
etkinlikleri getirmiştir. İlerleyen süreçte çiftçilik dışında başka lara ‘höyük’ adı verilir.” şeklinde cevaplar vermesi beklenir.
yeni meslekler de ortaya çıkmıştır. Böylece avcı ve toplayıcı bir
topluluktan çok daha karmaşık bir toplum doğmuştur.” şeklin- 2. Öğrencinin, bilgi birikimine göre; “Eski çağlardaki yerleşim
de cevaplar vermesi beklenir. yerlerinin tespiti höyük denilen yapay tepeler sayesinde müm-
kündür. Höyüklerdeki farklı kültür katmanları, söz konusu
Çalışma No.: 49 bölgelerde farklı insan topluluklarının yaşadığını, dolayısıyla
1. Göçebe bir toplumun kalıcı olarak tek bir yerde kalmasını içeren farklı kültür merkezlerinin oluşup sona erdiğini gösterir. Bu
bağlamda höyüklerin, içerisinde bulunan kültür katmanı sa-
bir yaşam tarzına yerleşik hayat denir.
yısı kadar farklı dönemde kullanıldığı ortaya çıkar.” şeklinde
cevaplar vermesi beklenir.
2. İnsanların tarım yapmaya başlayarak en kısa ve kolay yoldan be-
sine ulaşmaları, göçebeliği bırakıp yerleşik hayata geçmelerinde 3. Öğrencinin, bilgi birikimine göre; “Höyükler, günümüze en
etken olmuştur. yakını en üstte olmak üzere eskiye doğru giden bir yerleşme
dönemlerini gösterir. Höyüklerdeki; yerleşme şekilleri, sur-
3. Toprağın ekip biçilerek tarım yapılmaya başlanması üretim ve lar, evler, dinî yapılar, buluntular, ilgili döneme dair ipuçları
artı ürün ortaya çıktı. İnsanlar değiş-tokuş yoluyla ihtiyaçlarını verecek şekilde katlar hâlinde üst üste sıralanmıştır. Anado-
giderdiler. Mimari gelişti; köyler, şehirler kuruldu. Nüfus artışı lu’nun ortasındaki yüksek yayla ile deniz arasında, tarih ön-
yaşandı. Bir arada yaşayan insanlar sosyalleşti, yeni meslek dal- cesi kültür grubuna giren birçok höyük vardır. Anadolu’daki
ları ortaya çıktı. höyüklerde tarih öncesi dönemin, tarihî dönemlerin veya her
ikisinin beraberce görüldüğü höyükler vardır. Özellikle Orta
Çalışma No.: 50 Anadolu için Neolitik, Kalkolitik ve Tunç çağı yerleşmeleri-
nin üzerinde Hitit, Frig, Selçuklu, Osmanlı ve bazen modern
1. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “İçinde ibadet edilen tapını- yerleşmelerin üzerinde yer aldığı höyükler görülür. Bunlardan
lan yapı, mabet, ibadethane” gibi cevaplar vermesi beklenir. bazıları üst üste yapılmış, köy veya şehir kalıntılarını kapsar,
Mezopotamya’da şehir devletlerinin ortaya çıkışı ile ilgili ola- özellikle küçük olanlar, malikâne sahiplerinin çiftlik binala-
rak “Şehir devletlerinde tapınaklar kentin kalbi durumunda- rını içine alan yerler olarak kabul edilir.” şeklinde cevaplar
dır.” ya da “Bir şehir, tapınak merkeze alınarak inşa edilirdi. vermesi beklenir.
Dolayısıyla tapınak yoksa şehir de olmazdı.” şeklinde cevap
vermesi beklenir. Çalışma No.: 53
2. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Tapınaklar ibadet edilen 1. Yönerge:
yer olması yanında idari işlerin yürütüldüğü, ekonominin ida-
resinin sağlandığı, eğitim-öğretim işlerinin gerçekleştirildiği 1. Kazı alanından çıkarılan buluntuların analizi ve değerlendi-
ve astronomi çalışmalarının yapıldığı araştırma merkezleri- rilmesi sayesinde metindeki bilgilere ulaşılmıştır.
dir.” şeklinde cevaplar vermesi beklenir.
2. Kazı alanından çıkarılan buluntular analiz edilir. Arkeolojik
3. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “ilk tapınak olması, ilk mi- değerleme analizinde buluntunun yaşı tespit edilir. Eğer ana-
mari eser olması, arkeoloji tarihini değiştirmesi, güzel sanat- lizlerde tarihi değeri mevcutsa ve bölgeye aitse kazı bölge-
ların ilk örneklerini teşkil etmesi.” şeklinde cevaplar vermesi siyle ilgili bilgi içerir. Farklı zamanlarda başka bölgelerden
beklenir. çeşitli sebeplerle bölgeye taşınmış buluntular da kazı alanın-
dan çıkarılabilir. Bu tür arkeolojik numuneler kazı bölgesine
Çalışma No.: 51 ait bilgi içermeyebilir.
1. Öğrencinin, bilgi birikimine göre; “Tarihî süreçte insanların 2. Yönerge:
hayatında, göçebe hayattan yerleşik hayata geçişle birlikte
sosyal, kültürel, ekonomik, dinî, mimari gibi pek çok alanda 1. görsel: Efes Harabeleri
değişimler yaşanmıştır. Bununla birlikte en önemli farklılaş- 2. görsel: Sualtı arkeolojisi, gemi enkazı
malardan birisi, mimari alanda yaşanmıştır. İnsanlar, tarıma 3. görsel: Çin’in Xi’an kenti; İmparator Qin Shi Huang ve
başladıktan sonra belirli bir yerde uzun süreli barınma ihti- Terrakotta Ordusu
yacına bağlı olarak ilkel mimari örnekleri meydana getirmiş 4. görsel: Maraş fili iskeleti
ve zamanla geliştirmişlerdir.” şeklinde cevaplar vermesi bek- 5. görsel: Farklı kültürlere ait paralar
lenir. 6. görsel: Zeugma- Çingene Kız Mozaiği
2. Öğrencinin, bilgi birikimine göre; “Megaron genel olarak ko- 1. Fotoğraflardaki objeler arkeolojik buluntudur. Her biri kazı-
nut olarak kullanılan nadiren de kamusal işlevi olan kare veya larda veya araştırmalarda ortaya çıkarılmış, yapıldığı döneme
dikdörtgen planlı ilk ev tipleridir. En bilinen megaron şeklinin ait bilgiler içeren, eski çağlardan kalma obje veya yapılardır.
girişinde sütunlu avlu sonra küçük avlu ile merkezinde ocak
olan ve tavanın dört sütunla desteklendiği asıl oda bulunur.
Anadolu mimarisinin en eski konut tipidir ve günümüzde de
geliştirilmiş şekilde kullanıldığı yerler vardır.” şeklinde ce-
vaplar vermesi beklenir.
298