Page 300 - Tarih 9 | Kavram Öğretimi Çalışması
P. 300
CEVAP ANAHTARLARI TARİH 9
Kavram Öğretimi
Çalışma No.: 43 Çalışma No.: 46
1. MÖ 1. Yüzyıl = 99-0 1. Öğrencinin, bilgi birikimine göre; “Konargöçerlik, beslenme
MÖ 2. Yüzyıl = 199-100 ihtiyacını karşılamak amacıyla büyük hayvan sürülerini takip
MÖ 3. Yüzyıl = (299-200) eden göçebelerden ya da belli bir coğrafi mekana bağlı ol-
maksızın hayvanlarına otlak ve kışlak bölgeler arayan göçebe
MÖ 4. Yüzyıl = (399-300) çobanlıktan farklı olarak belli bir mekân dairesinde yerleşik
MÖ 12. Yüzyıl = (1199-1100) hayatın bütünleyicisi olarak hayvancılık yapan ve ürünleri-
2. ni daha çok yerleşik toplumlara pazarlayan iktisadi faaliyet
biçimi ve hayat tarzıdır.” şeklinde cevaplar vermesi beklenir.
99 -0 (MÖ 1. yüzyıl)
MÖ 1. yy.ın ilk yarısı MÖ 1. yy.ın ikinci 2. Öğrencinin, bilgi birikimine göre; “Göçebeliğin tanımı yapı-
(99-50) yarısı (49-0) lırken bütün toplulukların, aynı sosyal bünyeye sahip olduk-
ları kabul edilmekte ve aralarındaki ‘kültür birimi’ farklarını
99-75 74-50 49-25 24-0 gözden kaçırılmaktadır. Benzer şekilde Türk milleti gibi mil-
letler hakkında hüküm verilirken de yalnız ekonomik görün-
tüler tesirinde kalınarak bilim dışı ön yargılarla hareket edil-
1. Çeyrek 2. Çeyrek 3. Çeyrek 4. Çeyrek mektedir. Milletlerin yalnız birer ‘ekonomik kuruluş’ olarak
ele alınması ayrı ayrı sosyal, dinî, idari ve siyasi cepheleri
bulunacağı gerçeğinin göz ardı edilmesine sebep olmaktadır.”
0-99 (MS 1. yüzyıl) şeklinde cevaplar vermesi beklenir.
3. Öğrencinin, bilgi birikimine göre; “Konargöçerler, göç ha-
(1. yy.ın ilk yarısı) (1. yy.ın ikinci yarısı) reketleri sırasında yerleşik nüfusun ekim alanlarına zarar
(0-49) (50-99) vermeye, dolayısıyla da devletin zarar görmesine sebebiyet
vermişlerdir. Dahası asayiş sorunları meydana getirmiş hatta
0-24 25-49 50-74 75-99 zaman zaman insanların mallarının yanı sıra canlarına dahi
kast etmeye, eşkıyalık hareketlerine girişmeye başlamışlardır.
Kanun dışı hareketlere girişmişlerdir. Örneğin Osmanlı Dev-
1. Çeyrek 2. Çeyrek 3. Çeyrek 4. Çeyrek
leti’nde nüfusun fazla olmadığı ve tarım alanının görece geniş
olduğu ilk devirlerde, devlet otoritesi de güçlü olduğundan,
3. Milattan Önceki (MÖ) yüzyılların başlangıç tarihlerinde en konargöçerlerin hareketleri bir sıkıntı oluşturmazken ilerle-
dikkat çekici olan şey yılların sıfıra (milata) doğru azalarak yen süreçte devlet için sıkıntı yaratmaya başlamıştır. Konar-
gelmesidir. göçerlerin hareketleri, nüfusun arttığı ve daha önemlisi devlet
otoritesinin zayıfladığı dönemlerde, yerleşik köylünün yerini
Çalışma No.: 44 yurdunu terk etmesi için önemli bir unsur olmuştur. Nüfusun
artması, yerleşme dokusunun yoğunlaşması, tarım alanlarının
1. Yaklaşık olarak 38-41 doğu meridyenleri ile 30-37 kuzey pa- artık yetersiz kalması ve hepsinden önemlisi, devlet otoritesi-
ralelleri arasında kalan bölgedir. Fırat ve Dicle nehirlerinin nin zayıflaması ile konargöçerler rahat ve pervasız hareket-
sularıyla beslenir. Verimli topraklara ve uygun iklim şartlarına lere girişmeleri gibi sebepler, konargöçerlerin iskânına dair
sahip olduğu için yeryüzünde ilk tarımsal üretim bu bölgede devletin bir takım tedbirler almasını beraberinde getirmiştir.”
başlamıştır. şeklinde cevaplar vermesi beklenir.
2. “Bereketli Hilal” bölgesi; Filistin’den başlayarak Batı ve Ku-
zey Suriye’yi, Kuzey Mezopotamya’yı, Diyarbakır, Urfa ve
Dicle Nehri’nin doğusunda kalan Zagros Dağlarının batı etek- Çalışma No.: 47
lerini kapsayan bölgedir.
1. Konar-göçerlik; bir yere sürekli yerleşmeyen, iklim değişikliği,
3. Yiyecek üretimi ile daha fazla rahatlık, daha az bedensel ça- doğal kaynakların bol olduğu yerlerin bulunması isteği ve besin
lışma, açlık tehlikesinin ortadan kalkması ve daha uzun yaşam ihtiyacının karşılaması için göç etmektir. Bu yaşam tarzını be-
amaçlanmıştır. Ancak beklenilenin aksine bu üretim daha çok nimseyen insanlara da “konar-göçer” denir. Tarihin ilk dönemle-
çalışma, kötü beslenme ve erken ölümleri beraberinde getir- rinden itibaren tüketici toplumlarda görülmeye başlamıştır.
miştir.
2. Kona-göçerlik, belirli ihtiyaçların karşılanması, rahat bir yaşam
yaşanılması ve hayatta kalabilmek için ortaya çıkmıştır. Doğaya
Çalışma No.: 45 hâkim olamayan ve tüketici bir hayat tazı süren insanoğlu üre-
time geçinceye kadar konar-göçer yaşam tarzını sürdürmüştür.
1. Buzul çağlarının bitişi, iklimde ısınmaya ve bu ısınma da baş-
ka ekolojik değişimlere neden olmuştur. Mezolitik/Epipaleoli- 3. İnsanoğlunun üretici duruma geçip; doğaya hâkim olması ile
tik Çağ’da yaşayan insanlar, bu yeni çevresel koşullara uyum birlikte yaşam koşulların iyileştirmeye yönelik bilgi ve beceri-
sağlamışlardır. Avrupa’da sulak alanların kıyılarında balıkçı- leri da artmıştır. Yaz ve kış barınma ve beslenme ihtiyaçlarını
lıkla geçinen küçük yerleşimler ortaya çıkarken Orta Doğu ve karşılayacak teknolojik gelişmeler de insanoğlunun hayatta
Doğu Akdeniz’de yabani tahıl toplayıcılığıyla geçinen yerle- kalma hayatta kalma mücadelesinin sonuçlarındandır.
şimler belirmiştir.
2. Orta Doğu ve Doğu Akdeniz’deki yabani tahıl toplayıcılığı, Çalışma No.: 48
zamanla bu yabani tahılların denetim altı na alınmasını sağ-
lamış böylece ilk tarım başlamıştır. Tarımın keşfini, o bölgede 1. Öğrencinin, bilgi birikimine göre; “Tarım devrimi sonunda
bulunan evcilleştirmeye müsait yabani hayvanların evcilleşti- avcılık ve toplayıcılıktan çiftçiliğe doğru sürekli bir geçiş
rilmesi izlemiştir. Besin üretiminin başladığı dönem Neolitik yaşanmış, yerleşik hayat önce köy, sonra şehir yerleşmeleri
Çağ’dır. şeklinde gelişmiştir. Ticaret gelişmiş, nüfus hızlı bir artış gös-
3. Avcı ve toplayıcı topluluklar sürekli saldırgan savaşcı bir ya- termiş, çeşitli ekonomik organizasyon tipleri doğmuş, gelir
pıya sahipken üretken yerleşikler korumacı barışcıl bir hayatı dağılımında eşitsizlik önemli ölçüde artmış, mülkiyet sınırları
benimsemişlerdir. Daha az bedensel çalışma ile yiyecek üreti- belirginleşmiştir.” vb şeklinde cevaplar vermesi beklenir.
mi yapabilen yerleşikler açlık tehlikesinin ortadan kalkmasıy-
la daha rahat ve daha uzun bir yaşam amaçlanmıştır.
297