Page 305 - Tarih 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

TARİH 9 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi

2. Geçmişte var olan monarşilerde hükümdarın yetkileri sınır- 2. Batı literatürüne ait bir kavramla dünyanın diğer bölgelerin-
sızdır. Kuvvetler birliği ilkesi uygulanır; yasama, yürütme ve de kurulan siyasi oluşumları açıklamaya çalışmak eksiklik ve
yargı yetkileri hükümdarın elindedir. Ancak zamanla çıkarılan yanlışlıklara sebep olabilir. Farklı coğrafyalardaki siyasi olu-
kanunlar ile hükümdarın yetkileri kısıtlanmış, halkın temsilci- şumların ortaya çıkmasında farklı düşünceler ve kültürlerin
lerinden oluşan meclisler yönetimde etkili olmaya başlamıştır. etkisi vardır. Bu devletleri Batı literatüründeki bir kavramla
izah etmek sorunlara yol açabilir.
Çalışma No.: 73 3. Gerekçelendirilmesi yapılarak cevaplandırılacaktır.

Yönerge 1:
Çalışma No.: 76
1. Cumhuriyet ile yönetilen tüm ülkelerde demokrasi vardır
şeklinde bir genelleme yapılamaz. Aynı şekilde monarşiyle 1. Pers ülkesi Hindistan’dan Anadolu’ya kadar çok geniş bir
yönetilen ülkeler de anti-demokratiktir anlayışı yanlıştır. Bir coğrafyaya uzanıyordu. Bu genişlikte bir coğrafyayı mer-
monarşi demokratik, bir cumhuriyet de anti-demokratik ola- keziyetçi anlayışla yönetmek için taşrada satraplık (eyalat)
bilir. Demokrasinin en etkin uygulanabileceği yönetim şekli sistemini kullanmışlardır. Merkezle taşra arasında bağı güçlü
cumhuriyettir. tutmak, ülkenin güvenliğini sağlamak ve halkın ihtiyaçlarına
2. Ali Fuat Başgil bu sözü ile cumhuriyetle yönetilen devletlerde daha iyi karşılık vermek için satraplık sistemi dönem şartları
yönetim gücünün, ülkeyi tek başına yöneten bir hükümdarda içerisinde uygulanabilecek ideal bir yöntemdi.
değil halkın elinde olduğunu anlatmak istemiştir. 2. Her dönemde toplumları yönetmek ve devlet düzenini sağla-
mak için benzer yöntemlere başvurulmuştur. Zaman ve mekân
Yönerge 2:
değişse de toplumların ve devletlerin yönetime dair beklenti-
1. leri benzerlik göstermiştir. Bunun yanı sıra devletler ve top-
MONARŞİ DEMOKRASİ lumlar savaş, ticaret ve göç ile birbirlerini etkilemiş ve geliş-
tirilen yöntemleri kendi ülkeleri koşullarında kullanmışlardır.
Yönetim gücü insanlardan türetilir. X
3. Perslerde uygulanan eyalet sisteminde tam merkeziyetçi bir
Tüm siyasi güç bir kişide toplanır. X
anlayış hâkimdir. Vali ataması ve azli merkezden yapılırdı ve
Çoğulculuk ilkesi hâkimdir. X
bu valiler kral ailesinden seçilirdi. Merkezin bilgisi olmadan
Halk siyasi karar alma süreçlerinde hiçbir rol almaz. X önemli kararlar alınamazdı. Günümüz ABD’sinde eyalet yö-
neticileri halk tarafından seçilir, her eyaletin parlamentosu ve
Yöneticileri seçim yoluyla göreve gelir. X
eyaletlerin kendilerine özgü hukuki düzenlemeleri vardır.
Çalışma No.: 74 Çalışma No.: 77
1. Yönerge:
1. Yönerge:
1.
Monarşi Cumhuriyet Demokrasi
1. Parlamento
Genel oy, temsilî rejim, kuvvetler ayrılığı X X
Mutlakıyet, despotizm, demokratik unsurlar X X Çoğulculuk
Cumhuriyet
SENATO
Tek kişi yönetimi X Demokrasi
Katılımcılık
Almanya, Avustralya, Fransa, İrlanda, İsviçre X X
Halka ait olan devlet X Seçim
Devletin belli standartlara uygun yönetimi X X X
2. Yönerge:
Belçika, Birleşik Krallık, Danimarka, Hollanda, Japonya X X
Devletin en yüksek yönetim organının birden fazla kişiden oluşması X 1. Senatonun asil üyeleri olan senatörlerin genelde halk tara-
fından seçilmeleri ve senatoda alınan kararlarda çoğulculuk
Yasalar önünde eşitlik X X
ilkesinin esas alınması cumhuriyet ve demokrasinin temel il-
Devletin başına geçmede veraset usulünün geçerli olması X keleridir. Senato için cumhuriyet ve demokrasiye uygun bir
Devlet başkanının irsî olarak kabul görmemesi X yasama organıdır diyebiliriz.
Egemenlik kaynağının millete ait olması X 2. Senatonun devlet başkanı tarafından atanması demokrasinin
çoğulculuk ve katılımcılık ilkelerine, halkın seçimlere katıl-
mayışı da cumhuriyet kavramına ters düşmektedir. Bu durum
2. Yönerge: ilgili devleti ideal yönetim anlayışından uzaklaştırır.
1. Cumhuriyet ile yönetilen tüm ülkelerde demokrasi vardır şek-
linde bir genelleme yapılamaz. Aynı şekilde monarşiyle yöne- Çalışma No.: 78
tilen ülkeler de anti-demokratiktir anlayışı yanlıştır. Bir mo-
narşi demokratik, bir cumhuriyet de anti-demokratik olabilir. 1. Yönerge:
Buna karşın demokrasinin uygulanabileceği en ideal yönetim
cumhuriyet yönetimidir. 1. Hukuk, devletin yetkili organları tarafından toplumsal düzeni
sağlamak amacıyla konulan kurallardır. (Öğrenciler farklı
tanımlar yapabilir.)
Çalışma No.: 75
2. Devletlerin hukuk kurallarını oluşturmasındaki motivasyo-
1. Geniş sınırlara egemen olması nu, tarihi süreç içindeki kültürel gelişme ve ihtiyaca paralel
Din, etnik köken, dil vb. farklılıkları barındırması olarak, düşüncelerdeki yeni gereksinimlere yanıt bulmak
amacıyla oluşmuştur. İlk Çağ’da yapılan hukuk kuralları
Yüksek bir kültür meydan getirmiş olması kaynağını akıl, gelenek ve kutsal kitaplardan almıştır.
Siyasi, askerî ve ekonomik gücü barındırması 3. Toplumsal düzeni, toplumsal barışı, güveni, eşitliği ve adaleti
sağlamak, toplumsal ihtiyacı karşılamak.

302