Page 309 - Tarih 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

TARİH 9 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi

3. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “İngiltere’de savaşçılık
hakkını kraldan alan şövalyelerin özellikle savaş olmadığı Çalışma No.: 104
zamanlarda toplumda tehdit, katliam ve soygun gibi faaliyet-
lere girişmesi sonrası şövalyelerin topluma karşı da birtakım 1. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Toplumu düzenleyen ve
sorumluluk hissiyle dolması gerektiği düşünülmüştür. Bunun devlet yaptırımıyla güçlendirilmiş bulunan kuralların, yasa-
üzerine kilise ileri gelenleri şövalyelerin sadece krala değil ların bütünü.” şeklinde cevaplar vermesi beklenir.
Tanrı’ya da sadakat borçlu olduklarını öğretmeye başlayarak 2. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Büyük Roma İmparator-
onlara birtakım misyonlar yüklemişlerdir. Buna göre şövalye- luğu’nun siyasal bakımdan olduğu gibi hukuk açısından da
ler; kiliseyi savunmak ve kadın, keşiş, rahip, dul ve yetim gibi en parlak dönem olan Klasik Dönem Hukuku’nu çağının
güçsüzlere bakmak gibi kutsal bir vazifeleri olduğunu şövalye- toplumsal ve ekonomik gerçeklerine uygun düşecek ve gerek-
ler arasında yerleştirmeye çalışmışlardır.” şeklinde cevaplar sinmeleri karşılayacak şekilde değiştirerek yeniden geçerli
vermesi beklenir. kılma politikasının bir sonucu olarak MS 528-534 tarihleri
arasında ‘Corpus Iuris Civilis’ adı altında bir kanunlar
Çalışma No.: 101 derlemesi yapıldı. Bu durum, eski Roma İmparatorluğu Hu-
kuku’nun toplanması, çağın ve toplumun gerçeklerine uygun
1. Katıldıkları savaşın siyasi veya ekonomik sonuçlarıyla genelde düştüğü oranda yazılı olarak saptanıp yürürlüğe konması
ilgilenmeyerek hizmetlerini daha çok bir meslek olarak benimse- biçiminde kendini gösterdi. Iustinianus’un hukuk alanındaki
yen askerlerden oluşan orduya ücretli ordu denir. çabaları Roma Hukuku’nu, Klasik Hukuk Dönemi’nde ulaştı-
Ücretli askerler belli bir düzenli orduya dâhil olmayan, askerî ğı en yüksek düzeye yeniden ulaştırmaya yönelikti.” şeklinde
eğitim almış, ama bu eğitimi parasını veren herkes için kullanan cevaplar vermesi beklenir.
kişilerdir. Hizmet ettiği kişinin amaçlarını sorgulamadan sadece 3. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Roma Hukuku, Kıta Av-
kendisine verilen işi yapar. Para dışında herhangi bir ticari değeri rupası hukuk sistemlerini anlayabilmek için bir anahtar nite-
olan varlıklar da hizmetin karşılığı olabilir. liğindedir. Roma Hukuku bugün özellikle Kıta Avrupası’nda
2. Devletlerin kurulmasıyla askerî bir düzen oluşturulması söz ko- yürürlükte olan birçok özel hukuk sistemine ve bunların ana
nusu olmuştur. Devletin güvenliği, milletin can ve mal güvenliği, kurallarının büyük bir kısmına kaynak olmuştur. Bu nedenle
devletin sınırlarının genişlemesi, millet içinde adaletin sağlanma- Roma Hukuku, bu hukuk sistemlerinin dayandığı temellerden
sı için askeri teşkilatlanma şart olmuştur. Bizans İmparatorluğu biridir.” şeklinde cevaplar vermesi beklenir.
ve tarihte birçok devlet, ordularında ücretli asker bulundurmuş-
tur. Farklı milletlerden oluşan siyasi bir yapıya sahip olmak millî Çalışma No.: 105
ordu kurma şansını da azaltmaktadır. Sayıca üstün olmanın sa-
vaşlarda galip gelmek için önemli etken olması ücretli orduların 1. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Corpus Iuris Civilis, 529-
ortaya çıkmasına neden olmuştur. 534 yılları arasında Doğu Roma İmparatoru I. Justinianus
tarafından hazırlatılan Roma hukuku konusunda en geniş ve
3. Selçuklu ordusunun millî bir ordu olması yani hepsi aynı ideale derin bilgileri içeren hukuk külliyatıdır.” şeklinde cevaplar
hizmet eden Türk komutan ve Türk askerlerinden oluşması, sava- vermesi beklenir.
şın zaferle sonuçlanmasının en önemli nedenidir.
2. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Justinianus Kanunları’n-
da yer alan hukuk kurallarının büyük bir bölümünün özel
Çalışma No.: 102
olaylara ilişkin olması nedeni ile her durumda uygulana-
1. Devletler savunma hatlarını daha iyi koruma, yayılma, güçlü bilecek genel kurallar çıkarmak büyük bir güçlük doğurur.
Bu durum, Justinianus Kanunları’nın kanun metni olarak
olma gibi hedeflere ulaşmak amaçlarıyla düzenli orduya ihtiyaç uygulanmasını elverişsiz kılar.” şeklinde cevaplar vermesi
duymuşlardır. Gönüllü orduları zamanında toplayabilmek, beklenir.
disipline etmek, hiyerarşik düzeni sağlayabilmek çeşitli
külfetleri de beraberinde getirmiştir. Bu amaçla düzenli ordu 3. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Roma hukukunun çok
daha yapıcı ve kalıcı olmayı sağlamıştır. uzun bir gelişme süreci ve miraslarının üst üste binmesinin
2. Türkler hayat şartları gereği savaşçı bir yeteneğe sahiptiler. vardığı son nokta olan Corpus Iuris Civilis’in, Roma’nın yı-
kılışından sonra da hayatta kalmıştır. Bu durum Roma yıkılsa
Türkler, cihan hakimiyeti idealleri, Türk birliğini sağlama da küçük bir şehir devletinin hukuk düzeni olarak doğup gi-
siyasetleri, Çin gibi devletlerin baskısı nedenleriyle erken derek bir imparatorluğun hukuk düzeni olarak gelişen Roma
zamanda düzenli ordu sistemine geçmişlerdir. Mete Han’ın hukuk sisteminin varlığını çeşitli konularda, özellike özel
kurduğu onluk sistemi, kendinden sonraki Türk devletlerine, hukuk alanında sürdürdüğünün işaretidir. Hukuk biliminin
diğer toplumlara düzenli ordunun daha disiplinli ve daha çeşitli dallarında çok değişik açılardan faydalanılabilecek
hiyerarşik bir yapıya ulaşmasında örneklik sağlamıştır.
zengin bir kaynak olma özelliğini korumaktadır.” şeklinde
3. Düzenli ordu ile profesyonel ordu disiplin ve hiyerarşik yapı cevaplar vermesi beklenir.
bakımından birbirine benzemektedir. Profesyonel ordu yetenek
ve teçhizat bakımından daha gelişmiş bir yapıya sahiptir. Çalışma No.: 106

Çalışma No.: 103 1. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Toplumsal düzeni sağ-
layan kurallar, devletin yönetimini kolaylaştıran kanunlar,
1. Ücretli asker para için, yağma için, kendi kahramanlığı için hukuki sorumluluktur. Sözlük anlamı ise devletin yasama
savaşır. Bu tip ordularda insani değerler yoktur. Savaş hukuku organları tarafından konulan ve uyulması gereken kurallar
bunlar için geçerli değildir. Gerektiğinde parayı fazla verenin bütünü, kanundur.” şeklinde cevaplar vermesi beklenir.
tarafına geçer önce anlaştıkları birim veya kurumu satarlar.
Paralı askerler ve ücretli ordular için vatan kavramı devletin 2. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Toplumsal hayatın düzen-
geleceği gibi konular önemli değildir. Onlar nereden fazla para lenmesinde etkili olmuştur, toplumsal ihtiyaçların gideril-
alırlar ise ona değer verirler. mesi sağlanmıştır, toplumda adalet kavramının yerleşmesi
amaçlanmıştır, toplumsal ve bireysel davranışları etkilemiş-
2. Vatan, devlet, gibi aidiyetleri veya gazilik, şehitlik gibi tir, toplumsal barışın ve birliğin oluşmasında rol almıştır.”
değerleri olmayan ücretli, askerlerin toplumlarda değerleri de şeklinde cevaplar vermesi beklenir.
kalıcı değildir. Bu sebepten dolayı belirli bir zamandan sonra
toplumsal hafızadan silinip yok olurlar. 3. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Âlimlere değer verildiği-
ne, bilim insanlarının toplumsal hayattaki önemine, bilimin
el üstünde tutulduğuna, bilime verilen değere…” şeklinde
cevaplar vermesi beklenir.

306