Page 314 - Tarih 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

CEVAP ANAHTARLARI TARİH 9
Kavram Öğretimi

3. Öğrencilerin bilgi birikimi doğrultusunda “Devlet başkanı ola-
cak kişi; erdemli, bilgili, liyakatli, cömert, cesaretli, azimli ve Çalışma No.: 134
iradeli olmalıdır. Baskıcı olmamalı, adaleti sağlamalıdır.’ gibi
cevaplar vermesi beklenmektedir. 1. Yönerge:
1. Emevi ailesinin halifeliği kendi soyuna geçirmek istemesi ve
Çalışma No.: 131 iktidar hırsıyla peygamber soyuna karşı dahi sert politikalar
izlemeleri, denilebilir.
1. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Sözlükte; ‘birinin yerine
geçmek, bir kimseden sonra gelip onun yerini almak, birinin 2. İslam dünyasında siyasi ve mezhepsel bölünmenin derinleş-
ardından gelmek gitmek, yerini doldurmak, vekillik veya tem- mesi, denilebilir.
sil etmek gibi anlamlara gelen hilafet kelimesi; terim olarak
İslam devletlerinde Hz. Peygamber’den sonraki devlet başka- 3. Hz. Hüseyin ve ailesinin şehit edildiği ve gömüldüğü yer ol-
nını ifade eder.” şeklinde cevaplar vermesi beklenir. ması Kerbela’nın çöl ortasında bir vahaya dönüşmesine yol
açmıştır. Nesiller boyunca Hz. Hüseyin ve ailesine duyulan
2. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Hz. Peygamber (s.a.s.), sevgi, böylelikle canlı tutulmuştur. Toplumsal hafızanın gü-
Allah’tan (c.c.) gelen vahiyleri insanlara tebliğ etmek ve bu cünün, yaşanan büyük trajedinin ne denli önemli olduğunun
vahiylerin hükümlerine göre İslam Devleti’ni yönetmek gibi göstergesidir.
iki görev üslenmiştir. O’nun vefatıyla peygamberlik de son
bulmuş fakat oluşturduğu devlet hukuku düzeni varlığını sür-
dürmüştür. Bu anlamda Müslümanlar, mevcut olan kaynakları Çalışma No.: 135
tatbik edecek bir insana, bir idareciye muhtaç olmuşlar ve ha-
lifelik makamı bu şekilde ortaya çıkmıştır.” şeklinde cevaplar 1. Yönerge:
vermesi beklenir. 1. Emevi Devleti’nde Müslüman Araplar kendilerini diğer Müs-
3. Öğrencinin bilgi birikimine göre; “Hz. Muhammed (s.a.s.) lüman milletlerden üstün görmüş, onlara ayrımcılık yapmış ve
vefatından önce kendisinden sonra İslam Devleti’nde idareyi baskıya maruz bırakmışlardır. Bu durum toplum içinde birlik
kimin ele almasını istediğini açıkça söylemediği gibi halifesi- ve beraberliğe zarar vermiş, Emevilere karşı tepkilerin oluş-
nin seçimi hakkında açık bir yöntem belirtmemiştir. Bununla masına neden olmuştur.
birlikte halifenin bilgili, erdemli, itibarlı ve liyakatlı kişilerden 2.
seçilmesi, gerekli görülen şartlar olarak belirtilebilir.” şeklin- a) Emevi Devleti, geniş sınırlara güç kullanarak ulaşmıştır.
de cevaplar vermesi beklenir. b) Sınırların hızla genişlemesine rağmen bu dönemde İslami-
yet, diğer milletlerce aynı oranda kabul görmemiştir.
Çalışma No.: 132
3. Emevi Devleti’nde mevali sayılan gayri Arap Müslümanlar,
devlet yönetiminde söz sahibi olmayıp daha çok fiziksel çaba-
1. Yönerge:
ya yönelik mesleklerde çalışmakta ve bu şekilde yaşamlarını
1. a) Zenginlerin sahip olduğu mal ve paranın kırkta birinin sürdürmekteydiler.
dağıtılmasını öngören, İslam’ın beş şartından biri: ZEKÂT
b) Savaşta düşmandan zorla ele geçirilen mal: GANİMET Çalışma No.: 136
c) İslam ülkelerinde Müslüman olmayanlardan alınan bir 1. Endülüs, İspanya’nın İslam hâkimiyetinde olduğu dönemde kulla-
vergi türü: CİZYE nılan isimdir.
d) Akıllı: AKİL 2. Târık Bin Ziyad, 7000 bin kişiyle gönderildiği İspanya’da başladı-
e) Bir yetimin veya akılca zayıf, hasta birinin malını yöneten ğı fetihlerle İspanya’da 700 yılı aşkın süren İslam medeniyetinin
kimse: VASİ kurucu unsurlarından biri olmuştur. Sebte’den gemilerle İspan-
ya’nın en güneyine ulaşmış, fetihten sonra kendi adıyla anılacak
2. Hz. Peygamber ve Hz. Ömer, beytülmalın gelirlerinin şahsi olan Cebelitarık’ta karargâh kurmuştur. Târık bin Ziyad’ın asker-
servet gibi görünmediğini bu gelirleri devletin kendilerine lerinin geriye dönmesini engellemek için gemileri yaktırması ve
emaneti olarak gördüklerini ifade etmektedirler. askerlerine “Arkanızda düşman gibi deniz, önünüzde deniz gibi
düşman. Nereye kaçacaksınız?” sözlerini kaydeden tarihçiler,
3. Devletin gelirleri, merkezî ve güvenilir olması açısından ulu onun fetihteki önemini anlatmak istemiştir.
camilerdeki bu mekânlarda toplanmış ve buradan ihtiyaç 3. İspanya’nın Emeviler tarafından fethinden sonra burada kurulan
sahiplerine dağıtılmıştır. Müslüman devletler döneminde, bilim, felsefe, tarım ve mimarî
alanında zamanın ilerisinde gelişmeler görülmüştür. Suyun bu-
harlaşarak azalmasını önlemek için yer altından kanallarla naklini
Çalışma No.: 133
İspanya’da ilk defa Müslümanlar uygulamıştır. Avrupa’ya kâğıt
üretimi için palamut ve hurma ağaçlarından katran elde edilme-
1. Görsellerde taht, saray, para ve tuğra bulunmaktadır. Bunlar sini öğretenler de yine Endülüslü Müslümanlar olmuştur. Kurtuba
hükümdarlık sembollerindendir. Taht, saray, para, tuğra gibi Camisi ve El-Hamra Sarayı mimarî alanda Avrupalılara örnek ol-
semboller saltanat yönetimine işaret etmektedir. muştur. İbn-i Rüşd ve İbn-i Bacce gibi Endülüslü bilim adamları
2. Demokratik yönetim anlayışında halk yönetimde söz sahibidir. Avrupalı bilim adamlarını etkilemiştir.
Veraset sistemi bulunmamaktadır. Anayasa tarafından belirlenen
şartlar çerçevesinde herkes seçme ve seçilme hakkına sahiptir. Çalışma No.: 137
Seçilen kişi belli bir süre çerçevesinde o görevde bulunur.
3. Hanedan üyeleri arasında hükümdarlık mücadeleleri yaşanabi- 1. Abbasi Halifesi Mu’tasım tarafından Bağdat’ın 100 km kuzeyinde
lir. Hanedan içerisindeki taht kavgaları devletin zayıflamasına, Türkler için ordugâh olarak kurulan aynı zamanda 836-892 yılları
bölünmesine hatta yıkılmasına yol açabilir. arasında başşehir olarak kullanılan şehre Samarra denilmiştir.Bölge-
nin eski isimlerinden dolayı şehre Samarra adı verilmiştir.
2. Samarra’nın kuruluş sebebi olarak Mu‘tasım’ın Türklerden teşkil
ettiği, şehir hayatına uyum sağlayamayan askerî birliklerin zorba ta-
vırlarıyla taşkınlık yapmaları ve Bağdat sokaklarında at koşturarak
insanların yaralanmasına ve hatta ölümüne yol açmaları yüzünden
halk ile aralarında başlayan gerginliğin tehlikeli boyutlara ulaşması
gösterilmektedir.
311