Page 23 - Kimya 11 | 6.Ünite

Kimyasal Tepkimelerde Denge
LE CHATELİER İLKESİ İLE İLGİLİ HESAPLAMALAR

ÖRNEK VE ÇÖZÜM

1. SO (g) + NO (g) SO (g) + NO(g) tepkimesine göre 1 litrelik bir kapta 0,4 mol SO ve 0,6 mol
2
2
3
2
NO gazı bulunuyor. SO ʼnin % 25'i ayrıştığında sistem dengeye geliyor. NO'in mol sayısını 0,2 mole çı-
2
2
karmak için kaba kaç mol SO eklenmelidir?
2
Çözüm
SO ʼnin %25'i ayrıştığına göre 100 molün 25 molü ayrışıyorsa
2
0,4 molün x
x = 0,1 mol
S O 2 (g) + NO (g) SO (g) + NO(g)
3
2
Başlangıç: 0,4 mol 0,6 mol - -
Tepkime: -0,1 mol -0,1 mol +0,1 mol +0,1 mol
Denge: 0,3mol 0,5 mol 0,1 mol 0,1 mol
,. ,01
6 SO 6 @ NO@ 01 1
3
K = K = K =
c
c
c
,. ,05
6 SO 6 @ NO @ 03 15
2
2
NO'in 0,2 mol olabilmesi için 0,1 mol NO oluşmasını sağlamak gerekir.
S O 2 (g) + NO (g) SO (g) + NO(g)
3
2
Denge: 0,3 mol 0,5 0,1 mol 0,1 mol
Etki: +x mol
Değişim: -0,1+x mol -0,1mol +0,1 mol + 0,1 mol
Yeni denge: 0,2+x mol 0,4 0,2 0,2
,. , 02
6 SO 6 @ NO@ 1 02 1 , 004
3
K = 6 SO 6 @ NO @ 15 = ^ , 02 + xh .0 ,4 15 = ^ , 02 + xh . , 04 x=1,3 mol
c
2
2
2. 2 L'lik bir kapta gerçekleşen H (g) + Cl (g) 2HCl(g) tepkimesinin 300 K’deki denge sabiti
2
2
12
21
Kc = 4,0x10 , 500 K’deki denge sabiti Kc = 4,0x10 dir. Buna göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.
a) Tepkime ekzotermik mi, endotermik midir? Açıklayınız.
b) Cl gazının kısmi basıncı artırılırsa tepkime hangi yöne doğru ilerler? Açıklayınız.
2
c) 300 K'de kabın hacmi 1 L'ye düşürülürse denge hangi yöne ilerler? Denge sabiti bundan nasıl etki-
lenir?
Çözüm
a) Sıcaklık artışı K değerinin küçülmesine neden olduğuna göre ürün derişimi azalmış, giren derişimi
c
artmıştır. Bu durum tepkimenin ekzotermik olduğu anlamına gelir.

b) Cl gazının kısmi basıncı artırılırsa H (g) + Cl (g) 2HCl(g) tepkime ürünler yönüne ilerler.
2
2
2
c) Kabın hacmi 1 L'ye düşürüldüğünde her iki taraftaki gazların mol sayısı eşit olduğu için denge hacim
değişiminden etkilenmez. Denge sabiti yalnızca sıcaklık değişiminden etkilendiği için hacim değişi-
mi denge sabitini etkilemez.

241