Page 11 - Kimya 12 | 3.Ünite

 1. BÖLÜM: HIdROKARBONLAR

Sikloalkanlara sadece bir grup bağlı ise grubun yerinin belirtilmesine
gerek yoktur. Çünkü grubun bağlı olduğu karbon atomu numaralandır-
mada 1 numarayı alır.

C H 5 CH 3
2
Et�ls�klopentan Met�ls�klohekzan

Sikloalkanlara birden fazla grup bağlıysa alfabetik sıra dikkate alınarak
gruplar en küçük sayıları alacak şekilde numaralandırılır.

5 Cl 5 4
4 1 6 3 CH 3
3 2 CH 3 1 2
Br C H 5
2
1-Kloro-2-met�ls�klopentan 1-Bromo-2-et�l-3-met�ls�klohekzan

] 3. Alıştırma
Aşağıdaki bileşikleri IUPAC kurallarına göre adlandırınız.

a) H C CH 3 b) C H 5
3
2
Br CH 3

Cevaplar

Alkanların Özellikleri
Alkanlar apolar yapıdadır. Apolar yapılı moleküller arasında London CH –CH–CH –CH
kuvvetleri etkindir. Molekülün büyüklüğü ve temas yüzeyi arttıkça 3 2 3
London kuvvetleri artar. Karbon sayısı arttıkça alkanların kaynama CH 3
noktası (KN) yükselir. Alkanlarda dallanmanın artması temas yüzeyini İzopentan
o
azaltacağından kaynama noktasını düşürür. (KN: 28 C)

Alkanların ilk 4 üyesi standart şartlarda gaz, karbon sayısı 5’ten 17’ye CH –CH –CH –CH –CH 3
3
2
2
2
kadar olan alkanlar standart şartlarda sıvı, karbon sayısı 17’den fazla n-Pentan
olan alkanlar ise standart şartlarda katı hâldedir. (KN: 36 C)
o
Alkanlar apolar yapıda oldukları için suda çözünmez. Ancak karbontet-
raklorür ve benzen gibi apolar çözücülerde çözünür. CH –CH –CH –CH –CH –CH
3 2 2 2 2 3
Iki molekül arasında CH kadar fark olması durumuna homolog sıra n-Hekzan
o
2
denir. Alkanlarda karbon sayısı ardışık iki molekül arasında CH kadar (KN: 68 C)
2
fark olduğundan alkanlar homolog sıra oluşturur. Örneğin CH (metan)
4
ile C H (etan) molekülleri arasında CH kadar fark vardır. Bu nedenle
2
2
6
metan ile etan molekülleri birbirinin homologudur.
12. SINIF KIMYA 137