Page 19 - Kimya 12 | 3.Ünite

 1. BÖLÜM: HIdROKARBONLAR

Alkenlere halojen asidi Markovnikov Kuralı’na göre katılır. 1871’de
Rus Kimyager Vladimir Vasilyevich Markovnikov (Viladimir Vasilyeviç
Markovnikof), bu tür katılma tepkimelerinde bir genelleme önermiştir.
Markovnikov Kuralı olarak bilinen bu genellemeye göre simetrik olma-
yan bileşiklerin pozitif kısmı, genellikle hidrojen, ikili bağ karbonların-
dan hidrojeni fazla olana katılır. Negatif kısmı ise ikili bağ karbonların-
dan hidrojeni az olana katılır. Ikili bağ karbon atomlarında eşit sayıda
hidrojen bulunan alkenlerde bu kural dikkate alınmaz.

CH CH + HCl CH –CH –Cl
2 2 3 2
Eten Et�l klorür
Cl H
CH –CH CH + HCl CH –CH–CH
3 2 3 2

Propen 2-Kloropropan
Alkenler alkol üretiminde yaygın olarak kullanılır. Alkenlere su katıla-
rak alkol elde edilir. Alkenlere su katılması Markovnikov Kuralı’na göre
gerçekleşir.

Alkenlerin ilk üyesi olan etene su katılarak etil alkol elde edilir. Propene
su katılarak 2-Propanol elde edilir.
CH CH + H O CH –CH –OH
2
3
2
2
2
Eten Etanol (et�l alkol)
OH H
CH –CH CH + H O CH –CH–CH 2
2
3
3
2
(HOH)
Propen 2-Propanol
Alkenler polimerleşme tepkimesi verir. Alkenlerin polimerleşmesi sıra-
sında alkendeki pi bağı uygun koşullarda katalizör yardımıyla açılarak
karbon atomlarının birbirine bağlanmasını sağlar. Çok sayıda alkenin
birbirine bağlanmasına polimerleşme, oluşan ürüne polimer denir.
Alkenlerin polimerleşmesi sonucu elde edilen ürünler sanayide ve
günlük hayatta sıkça kullanılır.
H H H H
n C C – C – C –
H H H H n
Et�len Pol�et�len

Cl H Cl H
n C C – C – C –
H H H H n
V�n�l klorür Pol�v�n�l klorür (PVC)

F F F F
n C C – C – C –
F F F F n
Tetrafloroet�len Pol�tetrafloroet�len (PTFE)
(TEFLON)

12. SINIF KIMYA 145