Page 37 - Kimya 12 | 3.Ünite

 3. BÖLÜM: ALKOLLER

] 14. Alıştırma
Aşağıdaki alkolleri primer, sekonder ve tersiyer şeklinde sınıflandırınız.

a) CH –CH –CH–OH b) OH c) CH 3 ç)
2
3
CH 3 CH –C–CH –CH 3 CH –C–CH –OH OH
2
3
2
3
CH 3 CH 3
............................ ............................ ............................ ............................

Önemli polialkollerden biri olan etandiol (glikol) otomobil radyatörle-
rinde antifriz ve sentetik kumaş üretiminde ham madde olarak kul-
lanılmaktadır. Etandiol, suyla tamamen karışır. Hidrojen bağı yapma
kapasitesi fazla olduğu için kaynama noktası yüksektir. Bir diğer önemli
polialkol olan propantriol (gliserin) şurup kıvamında, renksiz, suda
çözünebilen, kaynama noktası yüksek bir bileşiktir. Yaygın olarak traş
köpüğünde, sabunlarda, öksürük şuruplarında kullanılır.

CH –CH CH –CH–CH
2 2 2 2
OH OH OH OH OH
Etand�ol (gl�kol) Propantr�ol (gl�ser�n)
o
o
(KN 197 C) (KN 290 C)

Alkollerin Adlandırılması

Alkoller IUPAC kurallarına göre adlandırılırken aşağıdaki kurallar sıra-
sıyla uygulanır:

1. Hidroksil grubunun bulunduğu en uzun karbon zinciri seçilir.

2. Hidroksil grubuna en yakın uçtan başlanarak zincirdeki karbon
atomlarına numara verilir.

3. Zincirde bulunan alkil gruplarının ve heteroatomların yeri ve adı
belirtilir.

4. Hidroksil grubunun yeri belirtilerek zincirdeki karbon sayısına
göre alkan adlandırılması yapılır ve alkanın adının sonuna -ol
eki getirilir.

5. Molekülde birden fazla hidroksil grubu varsa yerleri belirtilip
adlandırmadaki -ol ekinin önüne di-, tri-, tetra- gibi ekler getirilir.
Molekülde iki tane hidroksil grubu varsa -diol, üç tane hidroksil
grubu varsa -triol eklerinden biri getirilir.

6. Ikili ya da üçlü bağ içeren doymamış alkol molekülleri adlandırı-
lırken ikili ya da üçlü bağların yerleri belirtilir. Zincirdeki karbon
sayısına göre hidrokarbonun adından sonra hidroksil grubunun
yeri belirtilip -ol eki getirilir.

12. SINIF KIMYA 163