Page 40 - Kimya 12 | 3.Ünite

3. ÜNITE: ORGANIK BILEŞIKLER

Önemli Alkoller

Metanol
o
Alkollerin en basit üyesi olan metanol, 64,7 C’de kaynar ve açık mavi
alevle yanar. Odunun havasız ortamda ve yüksek sıcaklıkta damıtılma-
sıyla elde edildiğinden metanole “odun alkolü” de denilmektedir.

Metanol çok zehirlidir; az miktarda yutulması körlüğe, çok miktarda
yutulması ölüme yol açabilir. Buharının solunmasıyla da metanol zehir-
lenmesi meydana gelebilir.

Metanol araçlarda yakıt olarak da kullanılabildiğinden günümüz-
de metanolun alterna tif yakıt olarak kullanılması için çalışmalar
yapılmaktadır.

Etanol (Etil Alkol)
o
En yaygın kullanım alanına sahip olan alkollerden etanol, 78 C’de
kaynayan organik bir bileşiktir. Etanol, şekerin fermantasyonuyla elde
edilebilir. Fermantasyon genellikle suyla şeker karışımına maya katıla-
rak yapılır. Maya; içerdiği enzimlerle şekeri, etanol ve karbondiokside
dönüştürür.

Maya
C H O 6 2C H OH + 2CO
12
2
2
5
6
Etanol, şekerin fermantasyonundan elde edilebildiği gibi alkil haloje-
nürlerin seyreltik NaOH ya da KOH çözeltileri ile tepkimesinden de
elde edilebilir. Bu tepkimede alkil halojenürdeki halojen ile NaOH ya
da KOH çözeltisindeki hidroksil iyonu yer değiştirerek etanol elde edilir.
Isı
CH –CH –Cl + KOH CH –CH –OH + KCl
3 2 Seyrelt�k 3 2
Etil klorür Etanol
Isı
CH –CH –Cl + NaOH Seyrelt�k CH –CH –OH + NaCl
2
2
3
3
Etil klorür Etanol
Etanol, endüstri için de önemli bir kimyasaldır. Endüstriyel amaçlı kul-
lanılan etanolün büyük bir kısmı etenin asidik ortamda su ile tepkime-
sinden elde edilir.

As�t
CH CH + H O CH –CH –OH
2
2
3
2
2
Görsel 3.7: Biyoetanol
Etanol; tahıl, darı ve şeker kamışı gibi bitkilerin fermantasyonuy-
la üretilebildiği için aynı zamanda yenilenebilir bir enerji kaynağıdır
(Görsel 3.7). Etanol elde edildikten sonra benzinle çeşitli oranlarda
karıştırılarak kullanılabilir. Ancak etanol, benzine göre daha düşük
enerjiye sahiptir.
Etanol, sağlık alanında lokal antiseptik olarak kullanılmaktadır. Etanol
cilt üzerindeki bakterileri %90’a kadar azaltabildiği için cildin bakteriler-
den arındırılmasında kullanılır. Iyi bir çözücü olan etanol ilaç yapımın-
Görsel 3.8: Parfümler da, parfüm (Görsel 3.8) ve kolonya üretiminde kullanılmaktadır.

166 12. SINIF KIMYA