Page 139 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Sanat Felsefesi FELSEFE

5. Élisabeth Vigée Le Brun’un Kızı Julie ile Otoportre adlı E) Parçada estetik değerleri sanat eserinin ya da
tablosu 1787 yılında ilk sergilendiğinde dönemin gele- eserdeki anlamın belirlediğine yönelik bir vurgu bulun-
neklerine aykırı bulunarak yoğun bir şekilde eleştirildi. madığından seçenek doğru cevap olamaz.
O dönemde Vigée Le Brun'un resmettiği gibi dişleri
gösterecek şekilde gülümsemek, alt sınıfa ait görülen Cevap: D
ve kınanan bir durumdu. Antik Çağ’dan bu yana resim
geleneğine aykırı olan bu durum, o dönemin sanatçıla-
rı ve sanatseverleri arasında hoş karşılanmadı. Ancak 6. Sanatta güzeli ortaya çıkaran estetik değerlere yönelik
ressam tüm bu eleştirilere rağmen daha sonra yaptığı iki farklı bakış açısı vardır. Bunlardan öznelci görüşe
tablolarında da aynı gülümsemeyi kullanmaya devam göre; güzel yargısı sanatsal ürüne yönelen alımlayıcının
etti. O bir avuç boyayla ve birkaç fırça darbesiyle be- beğenilerine göre değişkenlik gösterir. Estetik değer, ki-
ğeni ölçütlerine, ahlaki ve sanatsal kabullere karşı çık- şiye göre belirlenir. Nesnelci görüşe göre ise güzellik
tı ve dönemini aşan eserlere imza attı.
sanat eserinin kendinde olan bir özelliktir. Alımlayıcının
Parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine değer yargıları asıl ölçüt olarak kabul edilemez. Kendi
ulaşılabilir? dönemini aşan ve hâlâ güzel olarak nitelendirilen eser-
ler nesnelci görüş için kanıt olarak gösterilmektedir.
A) Geleneksel bakış, sanat eserini ve güzel algısını
sınırlandırır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi nesnelci görü-
B) Toplumsal beğeniler sanata ve sanatçının eserle- şün özelliklerindendir?
rine yön verir.
A) Güzellik, alımlayıcının sanatsal ürüne yüklediği
C) Sanat eseri yapıldığı dönemin beğeni ölçütlerine değerdedir.
göre şekillenir.
D) Sanat çağının kabullerini aşan bir güzellik anlayı- B) Sanat eseri çağları aşan bir güzelliği kendinde
şının yansımasıdır. barındırır.
E) Estetik değerler sanatçının eserinde yansıttığı an- C) Sanatsal güzellikte renk ve biçim uyumuna önem
lama göre belirlenir. verilir.
D) Doğadaki ve sanattaki güzellik birbiriyle örtüşmelidir.
Çözüm:
E) Sanatsal güzel, insanda hoş duygular uyandırmalıdır.
Bir tabloya yapılan değerlendirmeler üzerinden “gü-
zel-güzellik” kavramının ele alındığı parçadan hareket-
le, seçenekler arasından ulaşabileceğimiz yargıyı bul- Çözüm:
mamız istenmektedir. Parçada sanat felsefesinin ilgilendiği ve güzeli ortaya
Seçeneklere baktığımızda; çıkaran öznelci ve nesnelci görüşlerle ilgili açıklama ya-
pılmıştır. Buna göre öznelci görüşte estetik değer alım-
A) Parçada sanatçının eserinin hem dönemin ahlaki layıcının beğenilerine göre belirlenmektedir. Nesnelci
anlayışına hem de resim geleneklerine aykırı buluna-
rak eleştirildiği ve tabloya yönelik değerlendirmelerin görüşte ise güzellik değer yargılarından bağımsız bir
geleneksel bakıştan etkilendiği anlatılmaktadır. Ancak şekilde sanat eserinin kendinde vardır açıklaması ya-
bu durum sanatçının çalışmalarını ve ürettiği eserleri pılmaktadır.
sınırlandırmamıştır.
A) “Güzellik, alımlayıcının sanatsal ürüne yüklediği
B) Parçada ressamın tüm eleştirilere rağmen aynı değerdedir.” yargısı öznelci görüşe uygundur.
gülümsemeyi sonraki eserlerinde kullandığı ve bir avuç
boyayla ahlaki ve sanatsal kabullere karşı çıktığı anla- B) “Sanat eseri çağları aşan bir güzelliği kendinde ba-
tılmaktadır. Toplumsal beğenilerden etkilenme yargısı- rındırır.” yargısı nesnelci görüşe ait bir özelliktir. Çünkü
nın aksine, karşı çıkma söz konusudur. bu ifadede değer yargılarından bağımsız sanat eserinin
kendinde güzel olduğu verilmiştir.
C) Beğeni ölçütleri çağın özelliklerinden etkilenir ve bu
ölçütler sanatla ilgili değerlendirmelere de sanat eserle- C) “Sanatsal güzellikte renk ve biçim uyumuna önem
rine de yansıyabilir. Sanatçılar da bu ölçütlere uyan ya verilir.” yargısına yönelik bir bilgi parçada verilmemiştir.
da uymayan eserler ortaya koyabilir. Parçada eserlerini
özgürce ortaya koyan bir ressam anlatılmaktadır. D) “Doğadaki ve sanattaki güzellik birbiriyle örtüşmeli-
D) Yapıldığı dönemde anlaşılmayan ya da beğenilme- dir.” yargısı da parçada değinilmeyen ifadelerdendir.
yen pek çok eser, zamanının çok ötesine ulaşabilmiştir. E) “Sanatsal güzel, insanda hoş duygular uyandırma-
Sanat zamanını aşan ve değerini yitirmeyen eserlerin lıdır.” yargısından hareketle sanattaki güzelin nitelikleri-
alanıdır. Ressamın tablosu günümüzde dünyaca ünlü
sanat müzesi Louvre'da sergilenmektedir. Seçenek ne değinilecek bir ifadeye parçada yer verilmemiştir.
doğru cevaptır.
Cevap: B

137