Page 139 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Sanat Felsefesi FELSEFE

5. Élisabeth Vigée Le Brun’un Kızı Julie ile Otoportre adlı 6. Sanatta güzeli ortaya çıkaran estetik değerlere yönelik
tablosu 1787 yılında ilk sergilendiğinde dönemin gele- iki farklı bakış açısı vardır. Bunlardan öznelci görüşe
neklerine aykırı bulunarak yoğun bir şekilde eleştirildi. göre; güzel yargısı sanatsal ürüne yönelen alımlayıcının
O dönemde Vigée Le Brun'un resmettiği gibi dişleri beğenilerine göre değişkenlik gösterir. Estetik değer, ki-
gösterecek şekilde gülümsemek, alt sınıfa ait görülen şiye göre belirlenir. Nesnelci görüşe göre ise güzellik
ve kınanan bir durumdu. Antik Çağ’dan bu yana resim sanat eserinin kendinde olan bir özelliktir. Alımlayıcının
geleneğine aykırı olan bu durum, o dönemin sanatçıla-
rı ve sanatseverleri arasında hoş karşılanmadı. Ancak değer yargıları asıl ölçüt olarak kabul edilemez. Kendi
ressam tüm bu eleştirilere rağmen daha sonra yaptığı dönemini aşan ve hâlâ güzel olarak nitelendirilen eser-
tablolarında da aynı gülümsemeyi kullanmaya devam ler nesnelci görüş için kanıt olarak gösterilmektedir.
etti. O bir avuç boyayla ve birkaç fırça darbesiyle be-
ğeni ölçütlerine, ahlaki ve sanatsal kabullere karşı çık- Buna göre aşağıdakilerden hangisi nesnelci görü-
tı ve dönemini aşan eserlere imza attı. şün özelliklerindendir?

Parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine A) Güzellik, alımlayıcının sanatsal ürüne yüklediği
ulaşılabilir? değerdedir.
A) Geleneksel bakış, sanat eserini ve güzel algısını B) Sanat eseri çağları aşan bir güzelliği kendinde
sınırlandırır. barındırır.
B) Toplumsal beğeniler sanata ve sanatçının eserle- C) Sanatsal güzellikte renk ve biçim uyumuna önem
rine yön verir. verilir.
C) Sanat eseri yapıldığı dönemin beğeni ölçütlerine D) Doğadaki ve sanattaki güzellik birbiriyle örtüşmelidir.
göre şekillenir.
E) Sanatsal güzel, insanda hoş duygular uyandırmalıdır.
D) Sanat çağının kabullerini aşan bir güzellik anlayı-
şının yansımasıdır. Çözüm:
E) Estetik değerler sanatçının eserinde yansıttığı an- Parçada sanat felsefesinin ilgilendiği ve güzeli ortaya
lama göre belirlenir.
çıkaran öznelci ve nesnelci görüşlerle ilgili açıklama ya-
Çözüm: pılmıştır. Buna göre öznelci görüşte estetik değer alım-
Bir tabloya yapılan değerlendirmeler üzerinden “gü- layıcının beğenilerine göre belirlenmektedir. Nesnelci
zel-güzellik” kavramının ele alındığı parçadan hareket- görüşte ise güzellik değer yargılarından bağımsız bir
le, seçenekler arasından ulaşabileceğimiz yargıyı bul- şekilde sanat eserinin kendinde vardır açıklaması ya-
mamız istenmektedir. pılmaktadır.
Seçeneklere baktığımızda; A) “Güzellik, alımlayıcının sanatsal ürüne yüklediği
A) Parçada sanatçının eserinin hem dönemin ahlaki değerdedir.” yargısı öznelci görüşe uygundur.
anlayışına hem de resim geleneklerine aykırı buluna- B) “Sanat eseri çağları aşan bir güzelliği kendinde ba-
rak eleştirildiği ve tabloya yönelik değerlendirmelerin
geleneksel bakıştan etkilendiği anlatılmaktadır. Ancak rındırır.” yargısı nesnelci görüşe ait bir özelliktir. Çünkü
bu durum sanatçının çalışmalarını ve ürettiği eserleri bu ifadede değer yargılarından bağımsız sanat eserinin
sınırlandırmamıştır. kendinde güzel olduğu verilmiştir.
B) Parçada ressamın tüm eleştirilere rağmen aynı C) “Sanatsal güzellikte renk ve biçim uyumuna önem
gülümsemeyi sonraki eserlerinde kullandığı ve bir avuç verilir.” yargısına yönelik bir bilgi parçada verilmemiştir.
boyayla ahlaki ve sanatsal kabullere karşı çıktığı anla-
tılmaktadır. Toplumsal beğenilerden etkilenme yargısı- D) “Doğadaki ve sanattaki güzellik birbiriyle örtüşmeli-
nın aksine, karşı çıkma söz konusudur. dir.” yargısı da parçada değinilmeyen ifadelerdendir.
C) Beğeni ölçütleri çağın özelliklerinden etkilenir ve bu E) “Sanatsal güzel, insanda hoş duygular uyandırma-
ölçütler sanatla ilgili değerlendirmelere de sanat eserle- lıdır.” yargısından hareketle sanattaki güzelin nitelikleri-
rine de yansıyabilir. Sanatçılar da bu ölçütlere uyan ya ne değinilecek bir ifadeye parçada yer verilmemiştir.
da uymayan eserler ortaya koyabilir. Parçada eserlerini
özgürce ortaya koyan bir ressam anlatılmaktadır. Cevap: B
D) Yapıldığı dönemde anlaşılmayan ya da beğenilme-
yen pek çok eser, zamanının çok ötesine ulaşabilmiştir.
Sanat zamanını aşan ve değerini yitirmeyen eserlerin
alanıdır. Ressamın tablosu günümüzde dünyaca ünlü
sanat müzesi Louvre'da sergilenmektedir. Seçenek
doğru cevaptır.
E) Parçada estetik değerleri sanat eserinin ya da
eserdeki anlamın belirlediğine yönelik bir vurgu bulun-
madığından seçenek doğru cevap olamaz. Cevap: D

137