Page 141 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Sanat Felsefesi FELSEFE

9. Modern sanatta herhangi bir nesneyi sanat nesnesi 10. Platon her şeyin aslının idealar dünyasında bulunduğu-
yapan şey mekân-bağlam ilişkisi içinde olmasıdır. Bir nu, fenomenler dünyasında bulunan varlıkların ideala-
şeyin sanat galerilerinde ya da müzelerde sergilenmesi rın taklitleri olduğunu ileri sürer. Sanatçı ideaların kop-
o şeyi sanat nesnesi hâline getirebilir. Bu da sanat ese- yasını taklit ederek eserini oluşturur. Sanat Platon’da
ri olarak kabul edilebilecek olan nesnelerin sınırını ve aslında taklidin taklididir. Aristoteles’te sanat Platon'un
çeşitliliğini hızla arttırır. Söz gelimi Duchamp’ın sanat düşüncesinde olduğu gibi bir taklittir. Sanatçı doğa un-
eseri olarak nitelendirdiği bisiklet tekerleği, bir bisiklet surlarını, insan ilişkilerini, olabilir olanı ve gerçekte olanı
tamircisine götürüldüğünde sıradan bir tekerlek olacak- yansıtır. Ama olabilir olanı yansıtırken de gerçeğe bağlı
tır. Fakat galeride sergilenmesi onu farklı bir bağlama kalır, ondan uzaklaşmaz, uzaklaşamaz. Çünkü başka
sokarak sanat nesnesi hâline dönüştürmüştür. bir dünya yoktur. Ancak sanat olanları sadece oldukları
gibi değil olmaları gerektiği gibi yansıtabilmelidir. Çünkü
Buna göre bir şeyi sanat eseri yapan nitelik aşağı- insanlar sanat eserleri karşısında yoğun duygular yaşa-
dakilerden hangisidir? yarak ruhlarını arındırırlar.
A) Evrensel olması
Buna göre Aristoteles’in sanat anlayışının
B) Kalıcı olması Platon’dan farkı aşağıdakilerden hangisidir?
C) Bir anlatı içermesi
A) Sanatı bir yansıtma faaliyeti olarak görmesi
D) Doğadaki güzeli yansıtması B) Gerçek sanatı ideaların taklidi olarak görmesi
E) Estetik haz uyandırması C) Sanatın ahlaki bir amacının olduğunu düşünmesi
D) Sanatı doğadaki varlıkların taklidi olarak düşünmesi
Çözüm: E) Doğadaki güzelliği sanatsal güzellikten üstün tutması
Modern sanat, geleneksel sanattan farklı olarak sanatın
temel dinamiklerini kökünden değiştirerek sanata, gü-
zelin ne olduğuna ve sanat eserine ilişkin yeni anlayış- Çözüm:
ların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Modern sanatla Soruda Aristoteles’in sanat anlayışının Platon’dan
beraber en çok tartışılan konulardan biri de bir şeyi sa- farkının hangi seçenekte yer aldığını bulmamız isten-
nat eseri yapan şeyin ne olduğu sorunsalıdır. Parçada mektedir. Platon ve Aristoteles sanatın bir yansıtma,
da bahsedildiği üzere alelade bir nesne bir sanat gale- taklit olduğu fikrinde buluşurlar. İki filozofun sanat gö-
risi ya da sergisinde bir sanat eserine dönüşebilir. Peki rüşünü birbirinden ayıran, taklit edilen şeyin niteliği ve
nedir bir şeyi sanat eseri yapan? Modern sanata göre taklidin amacının ne olduğuna yönelik düşünceleridir.
bunun cevabı sanatçının o şeyle bir bağlam içerisinde Buna göre;
kavramsal bir anlatı yaratmasıdır. Sanatçı pekala bir
bisiklet tekerleğini kullanarak, soyut ve kavramsal anla- A) Sanatın bir yansıtma faaliyeti olması Aristoteles ve
tısıyla bizlere bir şeyler anlatabilir. Dolayısıyla parçaya Platon’un ortak görüşüdür.
göre bir şeyi sanat eseri yapan nitelik bir anlatı içerme-
B) Gerçek sanatın ideaların taklidi olması Platon’un
sidir. Doğru yanıt "C" seçeneğidir.
görüşüdür. Platona göre gerçek varlıklar idealardır ve
Diğer seçeneklere baktığımızda; gerçek sanat ideaların taklidi ile mümkündür.
A) Evrensel olması: Bir sanat eserinin tüm insanlığa C) Sanatın ahlaki bir amacı olması Aristoteles’in sanat
ait olması anlamına gelmektedir. Parçada açıklanan ni- anlayışına uygundur. Aristoteles’e göre sanat olması
telik bu değildir. gerekeni yansıtarak insan ruhunu arındırmak gibi ahlaki
bir amaç taşır. Bu düşünce Platon’da bulunmaz. Doğru
B) Kalıcı olması: Sanat eserinin kendisinden sonraki cevap “C” seçeneğidir.
dönemlerde de beğeni uyandırması anlamına gelen bu
özelliğe de parçada yer verilmemiştir. D) Sanatın doğadaki varlıkları taklit etmesi görüşü her
iki filozofta da yer alır. Platon bu durumu taklidin taklidi
D) Doğadaki güzeli yansıtması: Parçada sanat eserinin
olarak ifade eder.
doğayı yanıttığına dair bir açıklamaya yer verilmemiştir.
E) Doğadaki güzelliğin sanatsal güzellikten üstün tu-
E) Estetik haz uyandırması: Sanat eserinin alımlayı-
tulması her iki filozofun ortak görüşüdür. Aynı zamanda
cıda uyandırdığı beğeniyi ifade eden bu seçeneğe de
parçada böyle bir bakış açısından söz edilmemiştir.
parçada değinilmemiştir.
Cevap: C
Cevap: C

139