Page 142 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE Sanat Felsefesi ÇÖZÜMLÜ SORULAR

11. “Ben gelmedim dava için, benim işim sevi için 12. Elbette hiçbir yazar metnini çalakalem oluşturmaz.
Düşünür, taşınır ve ne yapması gerektiği konusunda bir
Dost'un evi gönüllerdir, gönüller yapmağa geldim”
ön hazırlık yapar. Nihayetinde metniyle baş başa kal-
Yunus Emre dığında edindiği entelektüel donanımı, algı dünyasının
derinliği ona yol göstericilik yapacak, ruhunun derinlik-
Yunus Emre 13. yüzyılda Anadolu'da yaşamış Türkçe lerinden gelen imgeler coşkun bir ırmak gibi çağlayarak
şiirin öncüsü olan tasavvuf şairidir. Aradan geçen yüz- metnine akacaktır.
yıllara rağmen Yunus Emre’nin şiirleri bugün bizlere
hâlâ çok şey söyler. Yaşadığımız sorunlara çözümler Bu parçada sanat eserinin hangi özelliğine vurgu
üretirken kullandığı Türkçenin güzelliğinden de ayrıca yapılmıştır?
zevk alırız. Her şiirinin kendine özgü bir yapısı vardır.
Ayrıca şiirleri farklı dinler ve kültürlerdeki insanların da A) Sanat eseri görecelidir.
beğenisini kazanır. Öyle ki 1991 yılı, Yunus Emre'nin B) Estetik kaygılar sonucu oluşur.
doğumunun 750. Yılı, 2021 yılı da, vefatının 700. yıl
dönümü olması münasebetiyle UNESCO tarafından C) Öznel bir yorumun sonucudur.
anma ve kutlama yıl dönümleri arasına alınmıştır. D) Kalıcıdır ve zaman geçse de ilgi uyandırır.

Metinden yola çıkarak seçeneklerden hangisinin E) Sanatçı ve alımlayıcı tarafından farklı yorumlanır.
sanatçı ve sanat eserinin özelliklerinden biri oldu- Çözüm:
ğunu söyleyemeyiz?
Parçada yazarın entelektüel donanımının, düşünce de-
A) Sanat eseri kendi kültürünün dışında da beğeni rinliğinin ve imge zenginliğinin metnin akışını ve içeri-
kazanabilir. ğini yönlendirdiğinden bahsedilmektedir. Yazarın içsel
B) Sanat eseri kalıcıdır. deneyimlerinden, duygusal durumundan ve hayal gü-
cünden ilham alarak metnini canlı ve etkileyici imgelerle
C) Sanatçı eserleriyle güzele ulaşmayı hedefler.
oluşturduğundan söz edilmektedir.
D) Sanat eseri biriciktir.
Buna göre parçada sanat eserinin hangi özelliğine vur-
E) Sanatçı toplumu yönlendirmeyi amaçlar. gu yapıldığını bulmamız istenmektedir.
Çözüm: A) Sanatçı bir eser ortaya çıkarırken belli bir anlamı
Parçada Yunus Emre’nin şiirlerinin özelliklerinden söz veya duyguyu iletmeyi amaçlar. Sanat eseri sanatçı ve
edilmiştir. Soruda bizden sanatçı ve sanat eserinin alımlayıcı için farklı anlamlar taşıyabilir yani göreceli
özelliklerinden sayamayacağımız seçeneği bulmamız olabilir. Fakat parçada yazarın yazma süreci konu edi-
istenmiştir. Seçeneklere baktığımızda; nilmiştir. Dolayısıyla bu seçenek doğru değildir.
'A' seçeneğindeki “Sanat eseri kendi kültürünün dı- B) Estetik kaygı sanatçının sanat eserinin niteliğine yö-
şında da beğeni kazanabilir.” ifadesine metinde verilen nelik duyduğu bir endişedir. Sanatçının amacı eserini
“Şiirleri farklı dinler ve kültürlerdeki insanların da beğe- nitelik olarak güzelleştirmektir. Bu yönüyle baktığımız-
nisini kazanır.” cümlesinden ulaşılabilir. da parçada estetiğin konu edilmediğini görmekteyiz.
Dolayısıyla bu seçeneğe ulaşılamaz.
'B' seçeneğindeki “Sanat eseri kalıcıdır.” ifadesinin
“Aradan geçen yüzyıllara rağmen Yunus Emre’nin şi- C) Parçada sanatçının kendi deneyimlerinden, duygu
irleri bugün bizlere hâlâ çok şey söyler.” cümlesiyle ör- durumundan, kültürel birikiminden, düşünce ve hayal
tüştüğü için bu seçeneğe ulaşılabilir. gücünden beslenerek eserini ortaya çıkardığından bah-
sedilmektedir. Sanat eseri bu yönüyle onun kişisel yani
'C' seçeneğindeki “Sanatçı eserleriyle güzele ulaşma- öznel karakterinin bir ürünüdür. Dolayısıyla bu seçenek
yı hedefler.” ifadesi metindeki “Güzellik Türkçenin ken- doğrudur.
dine mi has yoksa sanatçı Türkçeyi kullanarak güzele
ulaşmayı mı amaçlıyor?” cümlesinden çıkarılabilir. D) Sanat eseri yapıldığı dönemden bağımsız olarak in-
sanların duygusal ve estetiksel olarak ilgisini çeker. Bu
'D' seçeneğindeki “Sanat eseri biriciktir.” ifadesi yine yönüyle sanat eseri zamanla eskimez hatta çoğu za-
metindeki “Her şiirin kendine özgü bir yapısı vardır.” ifa- man değeri daha da artar. Fakat parçada sanat eserinin
desiyle örtüştüğü için bu seçeneğe de ulaşılabilir. bu niteliğinden değil öznel yapısından bahsedilmekte-

'E' seçeneğindeki “Sanatçı topluma fayda sağlamayı dir. Dolayısıyla bu seçeneğe ulaşılamaz.
amaçlar.” ifadesinin ise metinde bir karşılığını göreme- E) Sanatçı kendi iç dünyasını ifade etmek ve bir mesaj
mekteyiz. Şiirleri tasavvuf şairi olduğu için yaratıcı ve iletmek için eserini oluşturur fakat alımlayıcı kendi de-
yaratılan arasındaki ilişkiyi konu alır. Her ne kadar ya- neyimleri, bakış açısı ve duygusal durumuyla bir sanat
ratıcı ile ilişkisinde iyi ve erdemli yaşamak vasıtasıyla eserini farklı şekillerde algılar ve anlamlandırır. Fakat
topluma örnek olsa da parçada toplumu yönlendirdiğine parçada sanat eserinin bu niteliği değil öznel karakteri
dair bir vurgu bulunmamaktadır. konu edinilmiştir. Dolayısıyla bu seçeneğe ulaşılamaz.
Cevap: E Cevap: C

141
140 141