Page 71 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE 3 TEST
Bilgi Felsefesi

1. Filozoflar “doğruluk” ve “gerçeklik” kavramlarını farklı 3. Filozoflar birçok konuda fikir üretmişlerdir. Örneğin; herkes
şekillerde tanımlamış ve bu kavramları ele alış biçim- için geçerli ahlaki ilkeler olup olmadığı konusunda birbirin-
lerine göre, kendi felsefi sistemlerini inşa etmişlerdir. den farklı birçok görüş geliştirilmiştir. Evrensel ahlaki ilkeler
Felsefenin iki temel alanı, ontoloji ve epistemoloji bu iki olduğunu savunanlar da reddedenler de görüşlerini birbi-
rinden farklı gerekçelere dayandırmışlardır. Şu anda da bu
kavram üzerine kuruludur. Ontoloji gerçeklik konusun-
konunun kabul görmüş ve kesinlik kazanmış bir cevabı bu-
da ideal ve reel varlık arasında gidip gelirken episte-
lunmamaktadır. Bu durumda bu tartışmanın tarihsel seyrini
moloji de doğruluk için farklı ölçütler öne sürmektedir.
takip eden biri de herhangi bir konuda kesinlik kazanmış bir
Genel anlamda gerçeklik var olanı belirtirken, doğruluk
cevabın imkânını sorgulamakta haklı görülebilir.
ise bilginin gerçekliğe uygunluğu olarak tanımlanmıştır.
Bu durumda doğru olanı belirlemek için, ilk önce kendi- Parçada sorgulamasında haklı görülebileceği söy-
siyle uyumunu arayacağımız gerçeği ortaya koymamız lenen kişinin cevap aradığı soru aşağıdakilerden
gerekmektedir. hangisidir?
A) Bilginin kaynağı nedir?
Parçadan yola çıkarak bilgiyle ilgili aşağıdakilerden
hangisine ulaşılamaz? B) İyi ve kötünün ölçütü nedir?
C) Doğru bilgi mümkün müdür?
A) Doğruyu tanımlamak için gerçeği belirlemiş olmak
gerekir. D) Evrende bir amaçlılık var mıdır?
B) Gerçek ve doğru kavramları birbiriyle bağlantılı kav- E) Erdemli insanın özellikleri nelerdir?
ramlardır.
C) Felsefe gerçeği reel, doğruyu realiteye uygun ola- 4. Bütün yargılarımız ister gerçek ister düşünsel olsun, her
rak tanımlar. zaman için bir varlık hakkındadır. Bu bize felsefenin iki te-
mel alanı olan ontoloji ve epistemolojinin ilişkisini gösterir.
D) Varlık ve bilgi kuramları gerçek ve doğru bağlamın-
da şekillenir. Ontolojide, var olanın türüne yönelik yapılan sorgulamalar
bir yargının dile getirilmesiyle sonuçlanacaktır. Ancak bir
E) Filozoflar gerçek ve doğru ile ilgili farklı bakış açıla- yargıyı dile getirmek bizi bir başka soruna, ulaştığımız yar-
rına sahiptir. gının doğru olup olmadığı problemine taşır.

Parçada ontoloji ve epistemoloji ilgili hangi prob-
lemlere değinilmiştir?
A) Varlığın birliği-çokluğu/ Bilginin sınırları
B) Varlığın mahiyeti/ Doğru bilginin ölçütü
2. Kuşkuculuk hakkında ne söylemeliyiz? "Yürüyerek ha-
C) Varlığın var olup olmadığı/ Bilginin değeri
reketin varlığını ya da uzayı işaret ederek boşluğu ka-
nıtlayan" insanlar gibi bugün uzlaşma ile kabul edilen D) Varlığın ana maddesi/ Doğru bilginin imkânı
doğruların varlığını kabul ederek modern bilimin, şüp- E) Varlığın hakikatinin bilgisi/ Doğru bilginin kaynağı
heciliği çürüttüğünü düşünebiliriz. Peki, çok daha temel
bir eleştiri olarak şüpheciliğin kendi kendisiyle tutarsız-
lık içinde olduğunu söyleyemez miyiz? Zira şüphecilik, 5. Bir bilgi, herhangi bir kanıt olmaksızın doğru olarak
bilgi hakkında doğru bir teori olduğunu ileri sürmektedir. kabul edilemez değil mi? Zira doğru bilginin damga-
Kuşkucuların mutlak doğrunun ulaşılmaz bir şey oldu- ya benzer bir işareti yoktur. Bir iddiayla ilgili bir kanıt
önerdiğimde, bir şüpheci bana "O hâlde kanıtı kanıtla!"
ğu fikrinin doğru olduğunu söylemeleri en azından bir
diyecektir. O kanıta yönelik yeni bir kanıt getirdiğim-
doğrunun varlığını kabul etmek değil de nedir? Böylece
de ise “Bunu da kanıtla bana!” diyecektir. Bu iddiayı
şüpheciler kendi tezlerini yanlışlamaktadır. Ortaya atılan
kanıtlamak için getireceğim kanıtın kendisi bir başka
her düşünce doğal olarak bir doğruyu hedefler ve doğru
kanıta, bu kanıt da bir başkasına, o bir başkasına…
olduğu düşünülür. Bu durum böylece sonsuza dek gidecektir.
Bu parçada bilgi felsefesinin hangi temel sorusuna Bu parça bilgi felsefesinin hangi sorusuna cevap
yanıt aranmaktadır? niteliğindedir?
A) Bilginin kaynağı nedir? A) Doğru bilginin kaynağı nedir?
B) Doğru bilginin ölçütü nedir? B) Doğru bilginin ölçütü nedir?
C) Bilginin değeri nedir? C) Doğru bilgi mümkün müdür?
D) Bilginin bir sınırı var mıdır? D) Bilginin bir sınırı var mıdır?
E) Kesin bilgi olanaklı mıdır? E) Bilginin değeri nedir?

69
68 69