Page 69 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE
P. 69
FELSEFE 2 TEST
Bilgi Felsefesi B
1. A priori kavramı her tür deneyimden önce zihnimizde 4. MÖ 399 yılında Sokrates, 70 yaşındayken dinsizlik ve
olan bilgiyi ifade eder. Bu bilgiler değişime uğramayan gençleri yoldan çıkarma suçlarıyla yargılanır. Yaşadığı
idelerin ve formların bilgisidir. Değişen şeyler ise böyle dönemde Atina’da büyük saygı gören, gençlerin çok sev-
bir bilginin ürünü olamaz. diği bu filozof karşılaştığı suçlamalara yönelik olarak bu-
gün hâlâ çok önemli eserler arasında bulunan o görkemli
Buna göre doğru bilginin a priori olduğunu savu- savunmasını yapar. Lakin idam cezasına çarptırılmaktan
nan görüş aşağıdakilerden hangisidir? kurtulamaz. Aslında Sokrates’i yargılayan mahkeme,
sadece onun sorgulayıcı tavrını engellemek niyetindey-
A) Akılcılık
di. Hatta Sokrates’e bu davranışından vazgeçeceğine
B) Deneycilik
söz verirse sürgün, hapis ve para cezaları teklif ederek
C) Eleştiricilik idamdan kurtulabileceği söylenir. Ancak Sokrates suçlu
olmadığı gerekçesiyle bu cezaların hiçbirini kabul etmez
D) Görecelilik
ve “Sorgulanmamış bir hayatın yaşanmaya değmez bir
E) Sezgicilik hayat olacağını, yaşadığı sürece de sormaktan vazgeç-
meyeceğini” dile getirir. Savunmasının ardından yapılan
oylama ile çoğunluk Sokrates’in suçlu olduğuna kanaat
getirir ve Sokrates hayata veda eder.
Sokrates’in suçlu olup olmadığına ilişkin karar verilir-
ken seçeneklerden hangisindeki ölçüt kullanılmıştır?
2. “Bina beş katlıdır.” önermesinde bina gerçektir ve dış
dünyada bizden bağımsız olarak varlığını sürdürmekte- A) Uygunluk
dir. Binanın beş katlı olması yani binaya ilişkin bir bilginin B) Tümel uzlaşım
dış dünya ile uygunluğu ise doğruluğu oluşturur.
C) Tutarlılık
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine D) Açıklık
ulaşılamaz?
E) Fayda
A) Doğruluk ve gerçeklik aynı değildir.
B) Gerçeklik varlığa ilişkin, doğruluk bilgiye ilişkindir.
C) Gerçeklik özneye bağımlı, doğruluk bağımlı değildir.
D) Gerçeklik var olan, doğruluk ise var olanın özelliğidir.
5. İpek, yeni başladığı ve bu sebeple yolunu bilmediği
E) Doğruluk zihindedir, gerçeklik ise zihinden bağımsızdır. okuluna gitmek için evden çıkar. Cebinde haritaya
benzer, yolu tarif eden bir kâğıt vardır. Ancak ona bu
kâğıttaki bazı bilgiler eksik gibi gelir. En iyisi telefo-
numdaki haritalar uygulamasını kullanayım diye düşü-
nür. Çünkü bu uygulamada sokak ve cadde bilgileri,
ne zaman nereye döneceği çok net ve çelişki barın-
3. J. Locke zihnin başlangıçta boş bir levha olduğunu savun- dırmayacak bir şekilde gösterilmektedir. Kâğıdı ise
muş, duyularla elde edilen izlenimlerin boş levhayı doldur- ona fayda sağlamayacağını düşündüğü için yanından
duğunu ileri sürmüştür. Ona göre zihin duyulardan gelen geçtiği çöp kutusuna atar. Harita uygulaması ile yolu-
bu izlenimlerden birtakım tasarımlar üretmiş ve üretilen bu na devam ederken aniden telefonunun şarjı biter. İpek
tasarımları çeşitli şekillerde işlemiş ve bunun sonucunda yolun devamını hatırlamamaktadır. Yolun köşesinde
insan kompleks düşünceler elde etmiştir. Kısacası zihinde bir seyyar satıcı ile müşterilerini görür ve onlara okulu-
daha önce duyularda yer almamış hiçbir şeyin bulunmadı- nu sormaya karar verir. Daha okulun adını bitirmeden
ğını ifade eder. hepsi bir ağızdan, düz gidip sola sapmasını söylerler.
Bu kadar insan yanlış tarif edecek değil ya diye düşü-
Bu parçada eleştirilen bilgi kaynağı aşağıdakilerden
nüp söylendiği şekilde yoluna devam eder ve okuluna
hangisidir?
ulaşır.
A) Akıl
İpek okuluna ulaşmak için doğru bilginin ölçütlerden
B) Duyular
hangisini kullanmamıştır?
C) Sezgi
A) Yarar B) Apaçıklık C) Uygunluk
D) Tecrübe
D) Tümel uzlaşım E) Tutarlılık
E) Vahiy
67