Page 69 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE
P. 69

FELSEFE                                      2    TEST
                                                  Bilgi Felsefesi                                      B



        1.   A priori kavramı her tür deneyimden önce zihnimizde   4.   MÖ  399  yılında  Sokrates,  70  yaşındayken  dinsizlik  ve
            olan bilgiyi ifade eder.  Bu bilgiler değişime uğramayan   gençleri  yoldan  çıkarma  suçlarıyla  yargılanır.  Yaşadığı
            idelerin ve formların bilgisidir. Değişen şeyler ise böyle   dönemde Atina’da büyük saygı gören, gençlerin çok sev-
            bir bilginin ürünü olamaz.                         diği bu filozof karşılaştığı suçlamalara yönelik olarak bu-
                                                               gün hâlâ çok önemli eserler arasında bulunan o görkemli
            Buna göre doğru bilginin a priori olduğunu savu-   savunmasını yapar. Lakin idam cezasına çarptırılmaktan
            nan görüş aşağıdakilerden hangisidir?              kurtulamaz.  Aslında  Sokrates’i  yargılayan  mahkeme,
                                                               sadece  onun  sorgulayıcı  tavrını  engellemek  niyetindey-
            A)  Akılcılık
                                                               di.  Hatta  Sokrates’e  bu  davranışından  vazgeçeceğine
            B)  Deneycilik
                                                               söz verirse sürgün, hapis ve para cezaları teklif ederek
            C)  Eleştiricilik                                  idamdan kurtulabileceği söylenir.  Ancak Sokrates suçlu
                                                               olmadığı gerekçesiyle bu cezaların hiçbirini kabul etmez
            D)  Görecelilik
                                                               ve “Sorgulanmamış bir hayatın yaşanmaya değmez bir
            E)  Sezgicilik                                     hayat olacağını, yaşadığı sürece de sormaktan vazgeç-
                                                               meyeceğini” dile getirir. Savunmasının ardından yapılan
                                                               oylama ile çoğunluk Sokrates’in suçlu olduğuna kanaat
                                                               getirir ve Sokrates hayata veda eder.
                                                               Sokrates’in suçlu olup olmadığına ilişkin karar verilir-
                                                               ken seçeneklerden hangisindeki ölçüt kullanılmıştır?
        2.   “Bina  beş  katlıdır.”  önermesinde  bina  gerçektir  ve  dış
            dünyada bizden bağımsız olarak varlığını sürdürmekte-  A)  Uygunluk
            dir. Binanın beş katlı olması yani binaya ilişkin bir bilginin   B)  Tümel uzlaşım
            dış dünya ile uygunluğu ise doğruluğu oluşturur.
                                                               C)  Tutarlılık
            Bu  parçadan  hareketle  aşağıdakilerden  hangisine   D)  Açıklık
            ulaşılamaz?
                                                               E)  Fayda
            A)  Doğruluk ve gerçeklik aynı değildir.
            B)  Gerçeklik varlığa ilişkin, doğruluk bilgiye ilişkindir.
            C)  Gerçeklik özneye bağımlı, doğruluk bağımlı değildir.
            D)  Gerçeklik var olan, doğruluk ise var olanın özelliğidir.
                                                           5.   İpek,  yeni  başladığı  ve  bu  sebeple  yolunu  bilmediği
            E)  Doğruluk zihindedir, gerçeklik ise zihinden bağımsızdır.  okuluna  gitmek  için  evden  çıkar.  Cebinde  haritaya
                                                               benzer, yolu tarif eden bir kâğıt vardır. Ancak ona bu
                                                               kâğıttaki  bazı  bilgiler  eksik  gibi  gelir.  En  iyisi  telefo-
                                                               numdaki haritalar uygulamasını kullanayım diye düşü-
                                                               nür. Çünkü bu uygulamada sokak ve cadde bilgileri,
                                                               ne zaman nereye döneceği çok net ve çelişki barın-
        3.   J. Locke zihnin başlangıçta boş bir levha olduğunu savun-  dırmayacak  bir  şekilde  gösterilmektedir.  Kâğıdı  ise
            muş, duyularla elde edilen izlenimlerin boş levhayı doldur-  ona fayda sağlamayacağını düşündüğü için yanından
            duğunu ileri sürmüştür. Ona göre zihin duyulardan gelen   geçtiği çöp kutusuna atar. Harita uygulaması ile yolu-
            bu izlenimlerden birtakım tasarımlar üretmiş ve üretilen bu   na devam ederken aniden telefonunun şarjı biter. İpek
            tasarımları çeşitli şekillerde işlemiş ve bunun sonucunda   yolun  devamını  hatırlamamaktadır.  Yolun  köşesinde
            insan kompleks düşünceler elde etmiştir. Kısacası zihinde   bir seyyar satıcı ile müşterilerini görür ve onlara okulu-
            daha önce duyularda yer almamış hiçbir şeyin bulunmadı-  nu sormaya karar verir. Daha okulun adını bitirmeden
            ğını ifade eder.                                   hepsi bir ağızdan, düz gidip sola sapmasını söylerler.
                                                               Bu kadar insan yanlış tarif edecek değil ya diye düşü-
            Bu  parçada  eleştirilen  bilgi  kaynağı  aşağıdakilerden
                                                               nüp söylendiği şekilde yoluna devam eder ve okuluna
            hangisidir?
                                                               ulaşır.
            A)  Akıl
                                                               İpek okuluna ulaşmak için doğru bilginin ölçütlerden
            B)  Duyular
                                                               hangisini kullanmamıştır?
            C)  Sezgi
                                                               A) Yarar        B) Apaçıklık     C) Uygunluk
            D)  Tecrübe
                                                                     D) Tümel uzlaşım      E) Tutarlılık
            E)  Vahiy


                                                       67
   64   65   66   67   68   69   70   71   72   73   74