Page 79 - Sanat Tarihi -12

İLK ÇAĞ’DA DOĞU AKDENİZ HAVZASI UYGARLIKLARI VE BİZANS 3.
ÜNİTE

kralın dinî törene hazırlandığı, tanrı heykelcikleri
ve devlet arşivlerinin saklandığı bölümler bulun-
maktadır (Görsel 3.37). Hititler ölülerini yakarak
küllerini çömlekler içinde sakladıkları ve kalın- Tapınak alanının
tılarını da gömdükleri için Hattuşaş’ta anıt mezar üç ayrı bölümü:
Ana tapınak binası
mimarisine rastlanmamıştır. Hitit mimarisinde Tapınak depoları
yapılarda binanın dış cephesine ve belli plana Güney Bölge ya da
uymayan bir oda düzeni vardır. Kentlerde belli bir İş evi
düzende olmayan binalarda büyük pencereler
kullanılmıştır. Yapıların temellerinde iri taşlar, dış
cephelerin alt kısımlarında ise süsleme amaçlı
orthostat adı verilen kabartmalı taş bloklar kullanılmıştır (Görsel 3.38).
Duvarlar kerpiçten oluşmuş ve ahşap sütunlarla desteklenmiş, çatılarda Görsel 3.37
ahşap malzemeler kullanılmıştır. Ana tapınak planı (Hattuşaş)

Heykel ve Kabartma Sanatı

Hitit heykel sanatı daha çok pişmiş topraktan veya metalden yapılmış
heykelciklerle tanınır. Bu heykelciklerde insan figürlerinden daha çok
aslan, boğa gibi hayvanlar gerçekçi bir üslupla tasvir edilmiştir. Aynı
üslubun metale uygulanmış örnekleri olan gümüşten geyik ve boğa
ritonlarıysa Hitit maden işlemeciliğinin ulaştığı ustalık derecesini
yansıtır. Hititlerde aslanlar, savaş tanrısı ve sfenksler büyük
boyutlu; kuş, boğa, antilop, çift başlı ördek biçimindeki içecek
kapları da küçük boyutlu heykel sanatı örneklerindendir
(Görsel 3.39). Tunçtan yapılmış tanrı heykelcikleri ile kötü
ruhları kovmak için kraliyet yapılarının ve tapınakların temeline
çakılan insan biçimindeki adak çivileri de bu sanatın ilgi
çekici örnekleridir.

Anadolu’da heykel ve kabartma sanatı mimariye bağlı olarak
gelişmiştir. Büyük tapınaklar, saraylar ve kapılar için devasa boyut- Görsel 3.38
Orthostat
larda heykel ve kabartmalar yapılmıştır. Hattuşaş’taki insan başlı,
aslan vücutlu hayalî yaratık olarak bilinen sfenks heykelleri,
Alacahöyük'teki Sfenksli Kapı kabartmaları, Yazılıkaya Açıkhava
Tapınağı’ndaki kabartmalar ve Yer Kapı sfenksleri bu alanda en
özgün örneklerdir.
Görsel 3.39
Altın Yozgat Mimari eserlerin ve yüksek kayaların üzerine
Heykelciği,
Yazılıkaya işlenmiş Hitit kabartmalarında, daha çok kral ve
kraliçeyi tanrılarla beraber tasvir eden sahneler,
savaş sahneleri ve kutsal ziyafet sahneleri ile günlük yaşam-
dan tasvirler yer almaktadır. Hititlerden kalma bütün kabart-
malarda krallar tanrının temsilcisi sayıldıkları için tanrının
rahibi görünümündedir. Yazılıkaya’daki açık hava
tapınağının duvarlarına Hititlere ait kral, tanrı ve tanrıçaların
kabartma figürleri işlenmiştir. Burada bulunan On İki Tanrı Görsel 3.40
Kabartması bunun güzel örneklerindendir (Görsel 3.40). On İki Tanrı Kabartması, Yazılıkaya

79