Page 32 - Sosyoloji 1 | 2.Ünite

2. ÜNİTE Toplumsal Yapı ve Toplumsal İlişkiler

Toplumsal Hayatı Düzenleyen Normlar

HAZIRLIK SORULARI

Toplumsal kurallar insanların hayatlarını nasıl etkilemektedir? Örneklendiriniz.

KAVRAMLARIMIZ

Toplumsal Normlar

NORMLARIN GEREKLİLİĞİ

Her toplum, varlığını devam ettirebilme, toplumsal düzeni iş ve eylemlerinde uymak zorunda oldukları hukuk norm-
koruma ve sürdürme gerekliliği duyar. Bunun sağlanabilmesi larında takip edilmesi gereken bir hiyerarşi bulunmaktadır.
için kültürel kodların içinde yer alan davranış kalıplarını Bu hiyerarşi sayesinde hukuk kuralları aracılığıyla sağlanmak
belirli ölçütlere göre ve sistemli bir şekilde düzenleyecek istenen toplumsal ahengin hukuk düzeni içinde de sağlanması
kurallara ihtiyaç vardır. Bu kurallar gerek yazılı gerekse yazılı amaçlanmaktadır. Aksi takdirde kendi içinde ahengi yakala-
olmayan biçimleriyle toplumsal yaşamda varlıklarını sürdü- yamamış ve uygulama açısından da tereddütlerle dolu hukuk
rürler. Bir davranışın nerede başlayıp nerede sonlanacağı normlarının kendisinden beklenen sonuçları üretmesi
bağlı olduğu bu kurallar tarafından belirlenir. Toplum hayatını toplumsal ahengi temin etmesi oldukça zordur.
düzenleyen bu kurallara “toplumsal normlar” denir. Toplum-
ların geleneksel bilgi, görgü, birikim ve deneyimlerinden Toplumsal Normların Özellikleri
meydana gelen bu kurallar toplumun sağlıklı işleyişini, barış
ve huzurunu sağlar. • Toplumun düzen ve devamlılığını sağlar.
• Toplumsal kontrolü sağlar.
Bireyler, toplumsal normlara uymadıklarında çeşitli yaptı- • Çoğunluğun sosyal normlara uyması
rımlarla karşılaşırlar. Bu yaptırımlar ayıplama, kınama, sosyal bütünleşmeyi sağlarken uymaması
dışlama biçiminde olabileceği gibi para cezası, hapis cezaları, ise sosyal çözülmeye neden olur.
belirli özgürlük ve haklardan yoksun bırakılma şeklinde • Uymayanlar cezalandırılır, zorlayıcıdır.
ortaya çıkar. İnsan ve insanla ilintili alanları düzenleyen • Bireylerin davranışlarını sınırlayan
hukuk normları toplumun vazgeçilmez unsurlarından birisi- emir ve yasaklardır.
dir. İnsanın bireysel ve toplumsal ihtiyaçlarının sağlıklı bir • Toplumdan topluma veya zamanla
şekilde temin edilebilmesi için onun iş ve eylemlerinin değişir.
hukuk normları tarafından belirlenmesi toplumsal yaşam için • Toplumsal süreç içinde veya merkezî
son derece önemlidir. İnsanların, kamu kurum ve kuruluşlarının otorite tarafından oluşturulabilir.
Yorumlayınız

Aşağıdaki görselleri inceleyerek soruyu cevaplayınız.

Görsel 2.32: Yaşlıları ziyaret etmek Görsel 2.33: Kırmızı ışıkta bekleyen araçlar
Hasta ziyaretleri, kırmızı ışıkta araçların durması toplumsal kurallardan hangilerine örnek olabilir?

86