Page 14 - Tarih-10 | 1.Ünite

1. ÜNİTE

Anadolu’da Selçuklu-Bizans Mücadelesi

Türkiye Selçukluları, Anadolu’nun Türk yurdu hâline gelmesinde
etkili olan uzun ömürlü devlet olmuştur. Arslan Yabgu’nun torunu
Süleyman Şah, 1077 yılında Hristiyanlar için oldukça önemli olan
İznik’i ele geçirmiş ve başkent yaparak Türkiye Selçuklu Devleti’ni
kurmuştur (Görsel 1.10). Adana, Tarsus ve Antakya’yı fethederek
Suriye bölgesine yönelen Süleyman Şah, 1086 yılında Antakya yo-
lunda Suriye Selçuklu Meliki Tutuş ile mücadele sırasında ölmüştür
(Görsel 1.11). Süleyman Şah’ın oğulları Kılıç Arslan ve Davut Kulan
Arslan da Melikşah tarafından İsfahan’a götürülmüştür. Süleyman
Şah’ın İznik’te vekil olarak bıraktığı Ebu’l-Kasım, Türkiye Selçuklu
Görsel 1.10 Devleti’nin devamını sağlamış ve hatta Bizans’a karşı mücadele
Türkiye Selçuklu Devleti arması ile devletin sınırlarını Marmara kıyılarına kadar genişletmiştir.

1092 yılında Melikşah’ın ölümünden sonra Kılıç Arslan ve Da-
vut Kulan Arslan esaretten kurtularak İznik’e gelmiş ve devleti
Ebu’l-Kasım’dan devralmıştır. Büyük kardeş olan Kılıç Arslan İz-
nik’te sultan ilan edilmiştir.
Tahta geçtiği dönemde I. Kılıç Arslan, bir taraf-
tan Anadolu’daki beylikler ile bir taraftan da
İznik’i baskı altına almaya çalışan Bizans ile
mücadele etmiştir. I. Kılıç Arslan’ın kayınpederi
Çaka Bey, zaman zaman Bizans’ı tehdit edecek
kadar güçlense de I. Kılıç Arslan’ın, Çaka Bey’i
bir davet sonrasında ortadan kaldırması Bizans’ı
rahatlatmıştır.
Türkiye Selçukluları, 1096 yılında Haçlı tehli-
kesi ile karşı karşıya kalmıştır. I. Kılıç Arslan’ın
kardeşi Davut Kulan Arslan, çoğunluğunu Av-
rupa’nın yoksul halklarının oluşturduğu öncü
Haçlı kuvvetlerini Anadolu’ya geçer geçmez
Görsel 1.11
Süleyman Şah Türbesi bir baskınla yok etmiştir. Daha sonra gelen asıl Haçlı kuvvetleri
(Temsilî) başarılı olmuş ve İznik başta olmak üzere Urfa, Antakya, Kudüs
gibi önemli şehirleri ele geçirmiştir.

Malazgirt Zaferi sonrası Anadolu’daki durumu zora giren Bizans, I.
Haçlı Seferi’nin Türkiye Selçuklularını yıpratmasıyla rahatlamıştır.
Bizans’ın, Haçlılara yapacağı yardımlara karşılık Haçlılar Anado-
lu’da ele geçireceği toprakları Bizans’a vermeyi taahhüt etmiştir.
Bu sayede Bizans, başta İznik olmak üzere İzmir, Efes gibi kıyı
bölgelerini ele geçirme imkânı bulmuştur. Türkiye Selçukluları
da başkenti Konya’ya taşımak zorunda kalmıştır.

Haçlı Seferleri’ne karşı Türkler, Anadolu’yu savunma görevini üst-
lenmiştir. Türkiye Selçukluları, Anadolu’yu Türkleştirmek için Bi-
zans ve Haçlılar ile mücadele etmiş ve ayrıca Türkistan’dan gelen
Türkmen kitlelerini Anadolu’ya yerleştirerek Anadolu’da kalıcılık
sağlamıştır.

CEVAPLAYALIM Türkiye Selçukluları’nın kuruluş döneminde Haçlılar ile karşı-
laşması ne gibi sorunlara neden olmuştur?

22