Page 14 - Tarih 11 | 1.Ünite

1. ÜNİTE

hırsıyla hareket eden askerler asıl işlerini yapmayı bıraktı. Osmanlı
askerleri Viyana’nın konumu sebebiyle güçlerini bir noktada topla-
yamazken rakipleri tek bir merkez etrafında savunma yapabiliyordu.
Sefer yolunun uzaklığı nedeniyle kuşatmaya hafif toplarını götü-
ren Osmanlı, ateş gücü bakımından düşmanının gerisinde kaldı.
Ayrıca Osmanlı ordusunda zahire kıtlığı görülmeye başlamış, sü-
varilerin atlarına ve topları çekecek öküzlere bile yem verilemez
olmuştu. Bütün bunlara rağmen savaşın kaderini değiştiren asıl
olay Lehistan kralının Bavyera ve Saksonya kuvvetleriyle birleşerek
beklenenden önce Viyana önlerine gelmesi ve Osmanlı ordusunu
iki ateş arasında bırakması oldu.
Osmanlı ordusunun Viyana önlerinde bozguna uğraması, Avrupa’da
heyecana yol açtı. Osmanlı’yı Avrupa’dan atma zamanının geldiğini
düşünen papanın teşvikiyle Avusturya, Lehistan, Rusya, Venedik ve
Malta’nın da dahil olduğu Kutsal İttifak kuruldu. Osmanlı Devleti,
bu ittifakta yer alan devletler ile aynı anda savaşmak zorunda kaldı.
Lehsitan daha önce Osmanlılara kaybettiği
toprakları geri almanın yanı sıra Boğdan’ı,
Akkirman ve Kili gibi Osmanlı kalelerini al-
mak istiyordu. Ancak pek çok cephede aynı
anda savaşan Osmanlı ordusu karşısında Leh
birlikleri sadece Boğdan’ın bazı bölgelerini
ele geçirebilmiştir. Kırım topraklarına saldı-
ran Ruslar ise Tatarlar’ın direnişi karşısında
ilk başta başarısız olsa da kara ve denizden
yaptığı kuşatmayla 1696 da Azak kalesini
ele geçirdi. Avusturya ile yapılan savaşlar
Görsel 1.15
Salankamen Savaşı sonucunda Sofya’ya kadar olan bütün Osmanlı toprakları Avus-
(Macar ressam Juliusz Kossak) turya tehdidi altında kaldı. 1687’de Mora’yı işgal eden Venedik;
Papalık, Malta ve Floransa donanmalarının desteğiyle Sakız Ada-
sı’nı ele geçirdi. Köprülü Fazıl Mustafa Paşa’nın sadrazamlığında
toparlanan Osmanlı Devleti, Belgrad ve Niş’e tekrar hâkim oldu.
Fakat 1691’de Salankamen’de (Görsel 1.15) ve 1697’de Zenta’da
yenilgiye uğrayan Osmanlı Devleti, 1699 yılında Karlofça Antlaş-
ması’nı imzalamak zorunda kaldı.
Köprülü Fazıl Mustafa Paşa
Köprülü Fazıl Mustafa Paşa, 1689-1691 yılları arasında sad-
razamlık yapmıştır. İstanbul’da iyi bir medrese öğrenimi gör-
müş, devlet kademelerinde önemli vazifelerde bulunmuştur.
Devletin zorluklar yaşadığı bir dönemde II. Süleyman, Fazıl
Mustafa Paşa’yı sadrazamlığa getirmiştir. Ağır vergilerin bir
bölümünü kaldıran Paşa, Yeniçeri Ocağı’nı düzene koymuş-
tur. İleri görüşlü bir devlet adamı olan Fazıl Mustafa Paşa
II. Macaristan Seferi’nde Salankamen Savaşı’nda ordunun
önünde hücum ederken şehit düşmüştür. Merkezî yönetim-
de ve orduda yaptığı düzenlemelerin yanı sıra ülke içindeki
Hristiyanların yaşam koşullarını iyileştirmek için büyük çaba
ÖRNEK METİN harcamış, âyanların güçlenmesini engellemiştir.
Ş. Tufan Buzpınar, “Mustafa Fazıl Paşa”, s.301-302’den düzenlenmiştir.

22