Page 15 - Tarih 11 | 1.Ünite
P. 15
DEĞİŞEN DÜNYA DENGELERİ KARŞISINDA
OSMANLI SİYASETİ (1595-1774)
Karlofça Antlaşması ile Kutsal İttifak’a karşı on altı yıl süren savaş-
lar sona erdi. Bu antlaşmayla Avusturya, Temeşvar hariç Macaristan
ve Erdel’i aldı. Lehistan’a Podolya ve Ukrayna; Venedik’e Mora ve
Dalmaçya kıyıları bırakıldı (Harita 1.3).
XVII. yüzyılın başında Avusturya İmparatoruna, Roma Sezarı şek-
linde hitap etmeyi kabul eden Osmanlılar için Macaristan ve Tu-
na boylarının kaybı, dış siyaset ve diplomaside yeni bir dönemin
başlangıcı olmuştur.
Müzakerelere katılan Rus temsilci, tam yetkili olmadığı gerekçe-
siyle Karlofça Antlaşması’nı imzalamamıştır. Daha sonra Rusya
ile 1700 tarihinde İstanbul Antlaşması yapılmıştır. Bu antlaşmaya
göre Karadeniz kıyısındaki Azak Kalesi Rusya’ya bırakılmış ayrıca
Ruslar İstanbul’da daimî elçi bulundurma hakkı kazanmıştır.
Rusya
Ukrayna
Avusturya Podolya
Budin Erdel Azak
Özi
Vasvar Macaristan Akkirman AZAK DENİZİ
Venedik Kili
Zagreb
Temeşvar
Bükreş Bahçesaray Kefe
Belgrad Pasarofça
Saraybosna
Niğbolu Varna KARADENİZ
Dalmaçya
Sofya
Roma İşkodra Üsküp Filibe Edirne Sinop
İstanbul Amasra
Selanik Kavala OSMANLI DEVLETİ Trabzon
Otranto Avlonya
Bursa Ankara Sivas
EGE
DENİZİ
İnebahtı
Atina İzmir
Mora Konya
Avusturya’ya bırakılan yerler Muğla Antalya
İskenderun
Lehistan’a bırakılan yerler
Venedik’e bırakılan yerler
Rusya’ya bırakılan yerler AKDENİZ Girit Kıbrıs 0 170 km
Harita 1.3
Karlofça’yla Değişen Siyaset Karlofça ve İstanbul Antlaşmaları
ile kaybedilen topraklar
Osmanlı Devleti Karlofça Antlaşması ile ilk defa yabancı
devletlerin (İngiltere ve Hollanda) ara buluculuğunu kabul
etmek zorunda kalmıştır. Bu kabullenme bir zamanlar hiçbir
devleti kendisi ile eşit görmeyen Osmanlı için önemli bir
itibar kaybıdır. Aynı zamanda ilk büyük toprak kaybının da
yaşandığı Karlofça Antlaşması ile Osmanlı Devleti, bir daha
toparlanamayacağı uzun bir savunma dönemine girmiştir.
Diplomatik açıdan da güç ve itibar kaybeden Osmanlı Devleti,
Karlofça’da ilk kez müzakere yoluyla bir antlaşma imzalamak
zorunda kalmıştır. Oysa daha önceki dönemlerde diplomasi-
de üstün olan Osmanlı, sürekli olarak kendi şartlarını kabul
ettirip antlaşmalarda belirleyici taraf olmuştur.
Uğur Kurtaran, Osmanlı Avusturya Diplomatik İlişkileri, YORUMLAYALIM
s.112’den düzenlenmiştir.
Karlofça Antlaşması’nın Osmanlı diplomasisine etkileri nelerdir?
23