Page 15 - Tarih 11 | 1.Ünite
P. 15

DEĞİŞEN DÜNYA DENGELERİ KARŞISINDA
                                                                            OSMANLI SİYASETİ (1595-1774)

               Karlofça Antlaşması ile Kutsal İttifak’a karşı on altı yıl süren savaş-
               lar sona erdi. Bu antlaşmayla Avusturya, Temeşvar hariç Macaristan
               ve Erdel’i aldı. Lehistan’a Podolya ve Ukrayna; Venedik’e Mora ve
               Dalmaçya kıyıları bırakıldı (Harita 1.3).
               XVII. yüzyılın başında Avusturya İmparatoruna, Roma Sezarı şek-
               linde hitap etmeyi kabul eden Osmanlılar için Macaristan ve Tu-
               na boylarının kaybı, dış siyaset ve diplomaside yeni bir dönemin
               başlangıcı olmuştur.
               Müzakerelere katılan Rus temsilci, tam yetkili olmadığı gerekçe-
               siyle Karlofça Antlaşması’nı imzalamamıştır. Daha sonra Rusya
               ile 1700 tarihinde İstanbul Antlaşması yapılmıştır. Bu antlaşmaya
               göre Karadeniz kıyısındaki Azak Kalesi Rusya’ya bırakılmış ayrıca
               Ruslar İstanbul’da daimî elçi bulundurma hakkı kazanmıştır.

                                                                              Rusya
                                                                  Ukrayna
                     Avusturya                          Podolya
                                    Budin        Erdel                                    Azak
                                                                      Özi
                                 Vasvar  Macaristan             Akkirman        AZAK DENİZİ
                Venedik                                        Kili
                                Zagreb
                                          Temeşvar
                                                        Bükreş            Bahçesaray Kefe
                                       Belgrad  Pasarofça
                                    Saraybosna
                                                    Niğbolu  Varna        KARADENİZ
                              Dalmaçya
                                                Sofya
                    Roma              İşkodra  Üsküp  Filibe  Edirne           Sinop
                                                               İstanbul  Amasra
                                               Selanik  Kavala OSMANLI DEVLETİ               Trabzon
                                 Otranto  Avlonya
                                                                 Bursa    Ankara   Sivas
                                                     EGE
                                                    DENİZİ
                                           İnebahtı
                                                  Atina     İzmir
                                             Mora                         Konya
                   Avusturya’ya bırakılan yerler                Muğla  Antalya
                                                                                       İskenderun
                   Lehistan’a bırakılan yerler
                   Venedik’e bırakılan yerler
                   Rusya’ya bırakılan yerler  AKDENİZ  Girit                Kıbrıs              0   170 km
                                                                                                  Harita 1.3
                 Karlofça’yla Değişen Siyaset                                    Karlofça ve İstanbul Antlaşmaları
                                                                                        ile kaybedilen topraklar
                 Osmanlı Devleti Karlofça Antlaşması ile ilk defa yabancı
                 devletlerin (İngiltere ve Hollanda) ara buluculuğunu kabul
                 etmek zorunda kalmıştır. Bu kabullenme bir zamanlar hiçbir
                 devleti kendisi ile eşit görmeyen Osmanlı için önemli bir
                 itibar kaybıdır. Aynı zamanda ilk büyük toprak kaybının da
                 yaşandığı Karlofça Antlaşması ile Osmanlı Devleti, bir daha
                 toparlanamayacağı uzun bir savunma dönemine girmiştir.
                 Diplomatik açıdan da güç ve itibar kaybeden Osmanlı Devleti,
                 Karlofça’da ilk kez müzakere yoluyla bir antlaşma imzalamak
                 zorunda kalmıştır. Oysa daha önceki dönemlerde diplomasi-
                 de üstün olan Osmanlı, sürekli olarak kendi şartlarını kabul
                 ettirip antlaşmalarda belirleyici taraf olmuştur.
                               Uğur Kurtaran,  Osmanlı Avusturya Diplomatik İlişkileri,    YORUMLAYALIM
                                                     s.112’den düzenlenmiştir.
                Karlofça Antlaşması’nın Osmanlı diplomasisine etkileri nelerdir?


                                                                                                          23
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20