Page 16 - Tarih 11 | 1.Ünite

1. ÜNİTE

Karlofça Antlaşması Sonrası Dış Siyaset

Osmanlı Devleti, Karlofça Antlaşması’ndan sonra Avrupalılar için
tehlike olmaktan çıkmaya başlamıştır. Bu antlaşmadan sonra
Osmanlı Devleti daha önceki dönemlerde önem vermediği İngil-
tere, Hollanda ve Fransa gibi Avrupalı devletlerin siyasetlerinin
etkisinde kalmaya başlamış ve denge siyaseti izlemek zorunda
kalmıştır. XVII. yüzyıldan sonra Protestanlar arasında da Haçlı
zihniyeti zayıflamış ve İngiltere, İsveç, Hollanda gibi devletler;
Osmanlılarla iyi ilişkiler kurma politikası izlemiştir. İngiltere ve
Hollanda gibi sömürgecilik faaliyetlerine hız veren devletler için
de Osmanlı Devleti ile iş birliği yapmak çok önemli hâle gelmiş-
tir. Buna karşın Osmanlı Devleti de Almanya, Lehistan, Rusya ve
Venedik ile olan mücadelesinde Fransa dışında başka devletlerle
de iş birliği yapmanın gerekliliğini görmüştür.
Birden çok Avrupa Devleti ile aynı anda savaşacak güce sahip
olmayan Osmanlı Devleti, bu dönemde Avrupa siyasetindeki
mevcut duruma göre dönemin durum ve şartlarını menfa-
atleri doğrultusunda gözeterek konjonktürel ittifaklar
kurmuştur.Osmanlı Devleti’nin Karlofça’da kaybettiği
toprakları geri alma düşüncesi 1718 Pasarofça Ant-
laşması’na kadar devam etmiştir. Bu tarihten son-
ra Osmanlı, barış politikası benimsemek zorunda
kalmıştır. Osmanlı Devleti bu süreçte sadece
1736-1739 tarihleri arasında Rusya (Gör-
sel 1.16) ve Avusturya ordularıyla savaş-
mışsa da savaşı başlatan taraf olmamıştır.
1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı’na kadar tarihinin en
uzun barış sürecini yaşamış olan Osmanlı Devleti, barışı
korumak için Avrupa devletlerinin kendi araların-
da yaptıkları Veraset ve Yedi Yıl savaşlarını
bile değerlendirmeyi düşünmemiştir. Hatta
bu süreçte Fransa’nın, Rusya ve Avustur-
ya’ya karşı ittifak teşebbüslerine bile karşılık
Görsel 1.16 vermemiştir. Çünkü Fransa, yaptığı diplomatik
Rus ordusunda bir asker hamlelerle Osmanlı’nın güvenini sarsmış bu yüzden de Osmanlı
(Temsilî)
Devleti, Avrupa’nın yükselen gücü Prusya’ya yaklaşmak istemiştir.

XVIII. yüzyılın ilk yarısında Osmanlıların Avusturya’ya yönelik po-
litikalarının amacı diğer Avrupalı devletlerle yapılan mücadelede
Avusturya’nın tarafsız kalmasını sağlamaktır. Bu yüzyılda gücünü
kaybeden Venedik, kendisi için asıl tehlikenin Osmanlı Devleti değil
Hristiyan âlemi olduğunu düşünmüştür. Avrupa’da doğal sınırlarına
ulaşan Fransa, Avusturya ile mücadelesi sebebiyle Osmanlılarla
iyi geçinme politikaları üretmiştir. XVIII. yüzyılın ilk yarısında Rus-
ya’nın saldırgan politikası sonuç vermemiş fakat yüzyılın ikinci
yarısında Rusya, Osmanlı Devleti’ne büyük zararlar vermiştir.

ARAŞTIRALIM Osmanlı Devleti’nin XVIII. yüzyılda Avrupalı devletlere karşı izle-
diği siyasetin genel özellikleri nelerdir? Elde ettiğiniz sonuçları
sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.

24