Page 26 - TARİH 9 - Ünite 2
P. 26
2. ÜNİTE
olması yönüyle yönetimleri teokratikti. Batı Anadolu’da güçlü
bir medeniyet oluşturan İyonlar, genel olarak Yunan tanrıla-
rına inanırlardı. Tanrılar adına yapılan tapınaklarda bulunan
din adamları ve kâhinlerin, hükümdarlar üzerinde etkisi olsa
da soyluların yani aristokrat sınıfın yönetimdeki etkisi daha
büyüktü.
İlk Çağ’ın önemli bir diğer medeniyet merkezi olan Mezopo-
tamya uygarlıklarından Sümerlerde yönetici olan “Ensi”ler
yani rahip-krallar; en yüksek rahip, yargıç ve komutandı. Her
kentte Sümerlerin saygı duyduğu tanrılara adanmış “ziggu-
rat” adı verilen tapınaklar inşa etmişlerdi (Görsel 2.33). Bu
tapınakları yöneten rahip sınıfı, kentin yöneticileri üzerinde
etkiliydi. Asur ve Babillerde ise kral, büyük tanrıların yer-
yüzündeki temsilcisi olup onlar adına ülkeyi yöneten rahip
krallardı. Kralın kutsal kişiliği tanrılara ve tapınaklara yaptığı
hizmetlerle değerlendirilirdi. Ancak ünlü Babil Kralı Hammu-
rabi, bu anlayıştan farklı olarak kendisini adaletin kralı olarak
ifade etmiştir.
Görsel 2.33
Ziggurat Kendine özgü bir medeniyet oluşturan Mısır Krallığı’nın ilk
(Büyük Nanna Zigguratı, dönemlerinde krallar, tanrının yeryüzündeki temsilcisidir.
Sümer) Başlangıçta tanrı olarak görülmeyen firavunlar ilerleyen dö-
nemlerde tanrı olarak görülmeye başlanmıştır. İnsan şeklinde
tanrı sayılan firavunlar; toprakların, malların ve insanların
sahibi olarak görülmüş ve tanrı-kral olarak kabul edilmiştir
(Görsel 2.34).
Makedonya Krallığı, diğer Yunan şehir devletlerinde olduğu
gibi aristokrasi ile yönetilirdi. Aristokraside soylulardan oluşan
konsül, pek çok yetkiye sahipti. Ancak Makedonya Kralı II.
Philippos (Filip) Dönemi’nde bu durum değişmiş ve konsülün
yetkileri sınırlandırılmıştır.
Makedonya Kralı II. Philippos, bütün Yunanistan’ı egemenliği
altına alarak “Helen Birliği”ni meydana getirdi. II. Philippos’un
bir suikast sonucu öldürülmesi üzerine oğlu III. Alexander
(Aleksandır), Makedon Krallığı’nın başına geçti. Önce Anado-
lu’yu, sonra da Pers İmparatorluğu’nun topraklarını ele geçiren
Büyük İskender, Hindistan’ın Pencap Havzası’na kadar ilerledi.
Görsel 2.34
Firavun Tutankamon Pers Seferi ile Yunanlılar, kalabalık kitleler hâlinde Doğu ül-
(Sarkofaj)
kelerine göç ederek bir yandan kendi kültür ve uygarlıklarını
bu ülkelere yaymış diğer yandan da Doğu’nun yüksek kültü-
50