Page 27 - TARİH 9 - Ünite 2

İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ

ründen etkilenmiştir. Bu etkileşim AVRUPA
sonucunda Yunan kültürü ile Ana-
dolu, Mısır, Pers ve diğer kültürler Makedonya Karadeniz ASYA
birbiriyle kaynaşmıştır. Bu sayede
Doğu ve Batı kültürlerinin sentezi Atina
olan Helenizm adında yeni bir kültür BÜYÜK İSKENDER İMPARATORLUĞU Pencap
ortaya çıkmıştır. Helenizm, Asya ve
Avrupa’da kurulacak imparatorluk- Akdeniz Persepolis
ları etkilemiştir (Harita 2.6). Mısır
Büyük İskender, doğunun gizemli
dinlerinden etkilenmiş ve Mısır’da AFRİKA 0 550 km
Amon-Ra rahipleri tarafından tan- Harita 2.6
rı-kral ilan edilmiştir. Yine Batı Anadolu’da Didim Apollon Büyük İskender İmparatorluğu
Tapınağı kâhini tarafından “Zeus’un oğlu” olarak adlandırıl-
mıştır. Böylece gücünü meşru hâle getiren Büyük İskender,
Doğu kültürlerinden etkilenerek gücünün meşruiyet kaynağını
tanrısallaştırmıştır.

MÖ VIII. yüzyılda bugünkü İtalya’da kurulan Roma İmparator-
luğu, Büyük İskender’in egemen olduğu Akdeniz Havzası’na
hükmetmiştir (Harita 2.7). Roma
İmparatorluğu’nda sırasıyla kral- ASYA
lık, cumhuriyet ve imparatorluk
dönemleri yaşanmıştır. Krallık ve AVRUPA
cumhuriyet dönemlerinde yönetim
aristokratların elindedir. Kral, sena- Roma Karadeniz
toya karşı sorumluydu. Cumhuriyet ROMA İMPARATORLUĞU
döneminde ise senato, Helenizm
kültürünün etkisiyle işlevini kıs- Akdeniz
men de olsa kaybetmişti. Augus-
tus (Agustus) Dönemi’nde yönetim
saltanata dönüşmüş ve imparator; AFRİKA Mısır
yönetimin başı, başkomutan, baş- 0 550 km
yargıç ve başrahip konumuna gel- Harita 2.7
miştir. Roma İmparatorluğu’nun siyasi yapılanmasında Büyük Roma İmparatorluğu
İskender İmparatorluğu’ndaki gibi “Dünya İmparatorluğu”
fikri gelişmiştir.

İlk Çağ medeniyetlerinde gücün meşruiyet kaynağı olan dinin
yanında yöneticilerde soy kavramı da önemliydi. Örneğin Asur-
larda bir kral zorla başa geçse bile kendinden önceki krallarla
bir akrabalık bağı kurma gayreti içinde olurdu. Mezopotam-
ya’da Sümerler, Babiller ve Asurlar ise dönem dönem siyasi
güçlerini kaybetmiş fakat aradan birkaç yüzyıl geçtikten sonra
yeniden kurulmuş ve güçlenmişlerdir. Siyasi güçlerin yeniden
kazanılma durumu Mezopotamya’da Ur, İssin, Babil, Kassit,
Kalde gibi sülalelerin soy dayanışmasının bir sonucudur.
Monarşi, siyasi gücün bir tek kişinin elinde bulunduğu ve yö-
netimin genellikle kan yoluyla aile bireylerine geçtiği yönetim BİLİYOR MUSUNUZ?
biçimidir.

51