Page 22 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük - Ünite 2

MİLLÎ MÜCADELE

2. 3. SEVR ANTLAŞMASI
(10 Ağustos 1920)

0 100 200 300
Km
Sevr Antlaşması’na göre sınırlar Boğazlar bölgesi Yunan idari bölgesi
Türkiye Cumhuriyeti sınırı
Osmanlı Devleti’ne bırakılan yerler İngiliz nüfuz bölgesi Wilson’un teklifine göre
İtalyan nüfuz bölgesi Fransız nüfuz bölgesi tasarlanan Ermenistan

Harita 2.2: Sevr Antlaşması haritası

Araştır Öğren Paylaş

Bir devleti yok etmeye kadar götüren bir antlaşmayı imzalayıp barış
sağlayama çalışmak, bir kurtuluş çaresi olabilir mi?

I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkan devletlere imzalatılmış olan barış antlaş-
malarının şartları Paris Barış Konferansı’nda hazırlanmıştı. Fakat bu kon-
ferans sırasında, Osmanlı Devleti’nin paylaşımı konusunda İtilaf Devletleri
arasında anlaşmazlıklar çıktı. Bu yüzden Osmanlı Devleti ile yapılacak olan
barış antlaşması ileri bir tarihe ertelendi. Ancak 1920’ye gelindiğinde hâlâ
bir barış antlaşması imzalanmamıştı. Bu süreç içerisinde ise Türk milleti ör-
gütlenmeye ve işgallere karşı direnmeye başlamıştı. Misak-ı Millî’nin ilanı
ve BMM’nin açılması gibi gelişmeler üzerine; İtilaf Devletleri temsilcileri
San Remo Konferansı’nda (18-26 Nisan 1920) bir araya gelerek, Osmanlı
Devleti ile yapılacak anlaşmanın şartlarını hazırladılar. Hazırlanan antlaşma
metni, Paris’te Osmanlı heyetine verildi. Cevap için bir ay süre tanınan heyet,
anlaşma şartlarını çok ağır bulduğunu açıklayarak antlaşma metnini kabul et-
medi. Bu gelişme üzerine İngilizlerin desteğindeki Yunan ordusu, 22 Haziran
1920’de harekete geçerek Bursa, Balıkesir ve Uşak’ı işgal etti. 20 Temmuz
1920’den itibaren de Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli işgal edildi. İngilizler de
Mudanya ve Bandırma’ya asker çıkardı.

Yaşanan gelişmeler karşısında Osmanlı devlet adamları, önerilen antlaşmanın
kabul edilmesine karar verdiler. Fakat anayasaya göre antlaşmanın Meclis’in
onayından geçmesi gerekiyordu. Mebusan Meclisi kapalı olduğu için Padişah
Vahdettin ve Sadrazam Damat Ferit Paşa, eski komutan ve nazırlardan oluşan
bir Saltanat Şûrası toplandı (22 Temmuz 1920). Toplanan şûra üyelerinden
yalnız Topçu Feriki (Korgeneral) Rıza Paşa, Sevr Antlaşması’nın (Harita 2.2)
maddelerinin çok ağır şartlar taşıdığını ileri sürerek imzalanmasına karşı çıktı.

Kazım Karabekir, Doğu Cephesi Komutanı
Yozgat İsyanı çıktı. olarak atandı.

1920 1920
74