Page 23 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük - Ünite 2

2. Ünite

Görsel 2.16: Sevr Antlaşması’nı imzalayan
İstanbul Hükûmeti delegeleri ;
Hadi Paşa, Rıza Tevfik ve Reşat Halis.
Hadi Paşa, Rıza Tevfik ve Reşat Halis’den oluşan bir Osmanlı heyeti Paris’e
giderek, Sevres (Sevr) kasabasında antlaşmayı imzaladı (Görsel 2.16). 433
maddeden oluşan antlaşmanın bazı maddeleri şunlardır:

1. Doğu Trakya ve Batı Anadolu, Yunanlara verilecekti.

2. Anadolu’nun doğusunda bir Ermenistan ve Kürdistan kurulacaktı.

3. Mardin, Urfa, Antep ve Suriye Fransızlara bırakılacak; Adana’dan Kayseri
ve Sivas’a kadar olan bölge Fransız nüfuzunda olacaktı.

4. Aydın ve Çine Çayı’ndan itibaren Batı Anadolu, İtalyanlara bırakılacaktı.

5. Arap toprakları, İngiltere ve Fransa’nın mandası altına alınacaktı.

6. Boğazlar uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecekti.

7. Kapitülasyonlardan tüm İtilaf Devletleri yararlanacaktı.
Oku-yorum
8. Mecburi askerlik kalkacak ve sadece 50 bin 700 asker bulunacaktı.
Vatansız, vicdansız üç serserinin,
9. İstanbul başkent olarak kalacak ancak Türkler anlaşma şartlarına uymazsa yine kendileri gibi millet ve vatanla
İstanbul da ellerinden alınacaktı. alakası olmayan birkaç kişi namına
barış antlaşmasını imza ettiklerini
ajansta gördük. Millî Mücadele’miz-
Sevr Antlaşması’nın yürürlüğe girebilmesi için meclis onayından geçmesi ge- de daha büyük bir azim ve imanla
rekiyordu. Fakat Mebusan Meclisi dağıtılmış olduğu için bu mümkün olma- devama yemin ettiğimizi arz eylerim.
mıştı. Doğal olarak bu antlaşma, yasal dayanaktan yoksundu ve millî iradeye İstanbul’da oluşturulduğunu evvelce
aykırıydı. Antlaşma BMM tarafından reddedildi. Antlaşmayı imzalayanlar ve duyduğumuz Saltanat Şûrası’nda
onaylayanlar vatan haini ilan edildi. Türk milleti, vatanını parçalayan ve ken- Türkiye’nin hayatına son veren bu
disine yaşama hakkı tanımayan Sevr Antlaşması’nın uygulanmasına izin ver- zalim antlaşmanın imza edilmesi-
medi. Bağımsızlığı için canla başla mücadele ederek Millî Mücadele’yi zafer- ne karar ve oy veren isimleri ma-
le sonuçlandırdı ve Lozan Barış Antlaşması ile de bağımsızlığını taçlandırdı. lum şahısların ve antlaşmaya imza
Mustafa Kemal “Siyasi, adli, ekonomik ve mali bağımsızlığımızı yok etmeye koyanların vatana ihanet ile itham
olunmasını ve haklarında gıyaben
ve sonuç olarak yaşama hakkımızı inkâra ve ortadan kaldırmaya yönelik olan hüküm verilmesini, bu vatansızların
Sevr Antlaşması bizce mevcut değildir.” sözleriyle bu antlaşmanın kabul edi- isimlerinin her yerde lanetle anılma-
lemez bir antlaşma olduğunu belirtmiştir. sının ilan ve tamim olunmasını arz ve
Sıra Sizde teklif eylerim.
17 Ağustos 1920, Doğu Cephesi
Sevr Antlaşması’nın Millî Mücadele’ye etkilerini değerlendiriniz. Komutanı Kazım Karabekir
Kazım Karabekir, s. 269.

Bursa Yunan ordusu tarafından işgal edildi. Trakya, Yunan ordusu tarafından işgal edildi.

1920 1920
75