Page 24 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük - Ünite 2

MİLLÎ MÜCADELE

2. 4. MİLLÎ MÜCADELEDE
DOĞU VE GÜNEY CEPHELERİ

Batı
Cephesi Ermenistan
Doğu Cephesi
Güney Cephesi
Yunanistan Fransa

0 300
Km

Harita 2.3: Millî Mücadele’de Cepheler Haritası

Araştır Öğren Paylaş

Millî Mücadele’de ordunun yanı sıra halkın da mücadeleye katılması
nasıl sağlanmıştır?

Millî Mücadele Doğu, Güney ve Batı olmak üzere üç cephede gerçekleşti.
Doğu Cephesi’nde Kazım Karabekir Paşa komutasındaki 15. Kolordu, Erme-
nilerle mücadele etti. Güney Cephesi’nde Fransızlar ve onların desteklediği
Ermenilere karşı direnişi Kuvay-ı Millîye üstlenmişti. Batı Cephesi’nde ise
Yunanlara karşı önce Kuvay-ı Millîye daha sonra ise düzenli ordu mücadele
etti (Harita 2.3).

Oku-yorum 2. 4. 1. Doğu Cephesi

Tayyar Rahmiye I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rusya’da çıkan ihtilal sonucunda Çar-
lık rejimi yıkılarak Sovyet Rusya kurulmuştu. Yeni kurulan rejim ülke içinde
Güney cephesinde 9. Tümen’de otoritesini sağlamakla uğraşırken, Brest Litowsk Antlaşması’nı imzalamış ve
gönüllü olarak bir müfrezenin komu- savaştan çekilmişti. Bu antlaşmaya göre Anadolu’da işgal ettiği yerleri bo-
tanlığını yapmıştır. Osmaniye’de şaltmış, hatta 93 Harbi’nde ele geçirdiği Kars, Ardahan ve Batum’u (Elviye-i
Fransız karargâhına saldırı için
görevlendirilen müfreze, 1 Temmuz Selase) Osmanlı Devleti’ne bırakmıştı. Kafkasya’da oluşan bu otorite boş-
1920’de harekete geçer. Fakat, luğundan yararlanan Ermeniler, merkezi Erivan olan bir Ermenistan Devleti
bu arada askerlerde bir durakla- kurdular (28 Mayıs 1918). Mondros Ateşkes Anlaşması’ndan sonra yapılan
ma meydana gelir. Bunun üzerine, barış konferanslarına, İtilaf Devletleri tarafından Ermeni temsilcileri de çağ-
“Ben kadın olduğum halde ayakta rıldı. ABD Başkanı Wilson, Paris Barış Konferansı’nda İtilaf Devletleri’ne bir
duruyorum da, siz erkek olduğunuz plan sundu. Bu plana göre Doğu Anadolu Bölgesi’nde bağımsız bir Ermeni
halde yerlerde sürünmekten utan- devleti kurulacak ve bu devletin Akdeniz ile Karadeniz’e bağlantısı sağlana-
mıyor musunuz?” diyerek erkekleri caktı. Büyük Ermenistan düşünü gerçekleştirme zamanının geldiğini düşüne-
harekete geçiren Tayyar (uçan) Rah- rek harekete geçen Ermeniler, Erzurum ve Van’a saldırarak köy ve kasabala-
miye, karargâhın alındığını göreme-
den şehit düşer. Bu harekât sonrası rı yakmaya ve Türkleri öldürmeye başladılar. Bu saldırıların artarak devam
iki tanesi makinalı olmak üzere 82 etmesi üzerine, Doğu Anadolu’nun Ermenilerin eline geçmesini önlemek
tüfek ele geçirilmiştir. için, Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu. Kazım Karabekir
Şefika Kurnaz, Milî Mücadele’de Türk Paşa’nın 15. Kolordu Komutanı olarak Erzurum’a gelmesinden sonra bu ce-
Kadını. www.atam.gov.t miyet daha da güçlendi.

Sevr Antlaşması imzalandı. İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
1920 1920

76 10 Ağustos