Page 13 - T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük - Ünite 3

3. Ünite

Böylece 1924 Anayasası ile vatandaşların hak ve özgürlükleri düzenlenmiş,
Türkiye Cumhuriyeti’nin yönetim şekli ve işleyiş biçimi açıklığa kavuşmuş-
tur. Güçler birliğinden güçler ayrılığı ilkesine geçilmiştir. Zaman içerisinde
ihtiyaca göre kimi maddeleri yeniden düzenlenen 1924 Anayasası, 27 Mayıs
1960 askerî darbesine kadar yürürlükte kalmıştır.

Zaman içerisinde 1924 Anayasasında şu değişiklikler yapılmıştır:
1. 1928’de “Devletin dini İslam’dır.” ibaresi anayasadan çıkarılmıştır.

2. Kadınlara 1930’da belediyede seçimlerinde, 1933’te muhtarlık seçimlerin-
de, 1934’te de genel seçimlerde seçme ve seçilme hakkı verilmiştir.

3. 1937’de Atatürk ilkeleri anayasaya girmiştir.

Sıra Sizde
Kanun-ı Esasi ile Cumhuriyet Dönemi anayasaların temel fark-
ları nelerdir?

Anayasa, milletin tamamıyla arzularını ve meclisin mahi-
yetini ve gerçek şeklini gösterir bir kanundur.

Tablo 3.1: 1921 ve 1924 Anayasaları Arasındaki Farklılıklar

Maddeler 1921 Anayasası 1924 Anayasası

Madde 1 Hakimiyet kayıtsız şartsız milletindir. Türkiye Devleti
İdare usulü halkın kaderini bizzat ve bir Cumhuriyettir
bilfiil idare etmesi esasına dayanır.
Madde 2 Yürütme gücü ve yasama yetkisi mil- Türkiye Devleti,
letin yegâne ve hakiki temsilcisi olan cumhuriyetçi,
Büyük Millet Meclisinde toplanır. milliyetçi, halkçı,
devletçi,
lâik ve
inkılâpçıdır.
Resmî dili
Türkçedir.
Başkenti
Ankara’dır.
Madde 3 Türkiye Devleti Büyük Millet Meclisi Hakimiyet
tarafından idare olunur ve hükûmeti kayıtsız şartsız
“Büyük Millet Meclisi Hükûmeti” ünva- milletindir.
nını taşır.

Düşün ve Tartış
1921 ve 1924 Anayasalarının ilk üç maddesine bakarak yeni kurulan
Türkiye Devleti’nin yapısında ne gibi bir değişiklik gözlemlenmekte-
dir? Tartışınız.

Ankara (Atatürk) Orman Çiftliği Kuruldu. Ankara Hukuk Mektebi açıldı.

1925 1925
5 Mayıs 111