Page 39 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | 2.Ünite

HİKÂYE

YAZARIN BİYOGRAFİSİ

ÖMER SEYFETTİN (1884–1920): Millî Edebiyat Dönemi hikâyecilerin-
dendir. Balıkesir Gönen’de doğdu. Selanik’te çıkan Genç Kalemler dergisin-
de yayımladığı Yeni Lisan makalesinde sade halk dilini savunan bir idealist
olarak yazı hayatına başladı. Ziya Gökalp ve Ali Canip Yöntem ile birlik-
te Millî Edebiyat davası uğruna çalıştı; eserlerini Yeni Mecmua, Şair, Büyük
Mecmua gibi dergilerde yayımladı. Konularını gündelik hayattan, çocukluk
ve askerlik anılarından, tarihten, menkıbe, fıkra ve efsanelerden aldı. Eserle-
rinde tasvir ve tahlile değil olaya önem verdi ve olay hikâyeciliğinin en önemli
ismi oldu. Yalnız Efe, Ashâb–ı Kehfimiz, Harem, Efruz Bey, Bomba, Yüksek Ökçeler, Falaka, Beyaz Lale, Gizli
Mabed eserlerinden bazılarıdır.

DİL BİLGİSİ

1. Fiilimsiler cümlede yan cümlecik oluşturabilir. Okuduğunuz metinde geçen “Gözleri aralık kapıya
ilişince, neredeyse nefesi duracaktı.” cümlesindeki altı çizili bölüm zarf–fiilin oluşturduğu bir yan
cümleciktir. Buna göre metindeki “Benzine kan geldi. Gerçi yine başı dönmeye başlamıştı. Fakat
sesi işitilmeyen ökçesiz terlik giydireceğini düşünerek doktora kendini göstermiyor:” cümlelerinde
geçen yan cümlecikleri bularak bunların altını çiziniz.
2. Aşağıdaki parçada yer alan yazımı yanlış kelimeleri bularak bunların altını çiziniz.

Ahmet bey başını çevirip sisli gök yüzüne baktı. Gerçekden iri kar tanecikleri ağır ağır, döne döne
sanki birbiriyle dansediyorlarmış gibi yağıyordu. Kar, aniden bastırı vermişti. Nasılda hızlanmıştı.
Hiç bir şey onun dışarı çıkmasına engel olamazdı. Bir an düşündü. Çıkmamalımıydı acaba? Aniden
başlıyan kar onu bu tedirginliğe itmişti.
–Ben çıkarım, dedi Ahmet bey, kendine güvenle.
Çocukluğundan beri hiç bir şeyden korkmazdı.
–Bilirim, dedi kadın gözlüğünü takarken, bir karar vermeyegör, seni tutabilene aşk olsun!
Yarı sitem, yarı hüzün vardı söyleyişinde. Ağır başlı, hanım hanımcık bir kadın ola gelmişti hep.
Masada ki gazetelerden birini alırken kocasına gözlüklerinin üstünden bakıp sordu:
–Bu gün çalışmayacakmısın?
–Çalışacağım tabiî.

SIRA SİZDE

Mustafa Kutlu’nun Uzun Hikâye adlı eserinden uyarlanan filmi izleyiniz. Film ile ilgili düşün-
celerinizi sınıfta sözlü olarak paylaşınız.

OKUYUNUZ

Ömer Seyfettin’in Genç Kalemler Dergisi’nde yayımlanan ve aşağıda bir parçası verilen
Yeni Lisan adlı makalesini okuyunuz. Edindiğiniz bilgileri yazarak sınıfta paylaşınız.

Farisî kelimeleri, Arapça mastarları, Türkçemizdeki manalarına göre isim veyahut sıfat telakki
edeceğiz. Farisî ve Arabî nisbet manasını ve edatını hâiz olan kelimelere umumiyetle sıfat diyeceğiz.

71