Page 46 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | 3.Ünite

3. ÜNİTE

METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME

1. Metinde her bendin sonunda “Îyddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum” dizesi tekrarlanmıştır.
Bu durum metnin anlatımını nasıl etkilemiştir?
2. Metinde “hâke yeksân olmak, kurban olmak, gel hele” gibi halk diline ait söyleyişlerin yer alması,
metnin dil ve anlatım özelliği ile ilgili neler düşündürmektedir?
3. Metinde sevgilinin fiziksel özellikleriyle ilgili neler verilmiştir?
4. Metinde açık ve örtük iletilere örnek bulunuz. Bulduğunuz örnekleri aşağıdaki şemalara yazınız.

Açık ileti

Örtük ileti

5. Söyleyici, metinde kime seslenmekte ve ondan ne yapmasını istemektedir? Metindeki dizelerden
örneklerle açıklayınız.
6. Metinde anlatılanlardan yola çıkarak temayı bulunuz.

7. Metinden alınan “Sen açıl gül gibi zâr ile hezâr olsun Nedîm” dizesinde şair; sevgiliyi güle, kendi-
sini de bülbüle benzeterek teşbih sanatı yapmıştır. Siz de metinde geçen diğer teşbihleri bulunuz.

8. Metnin şairi mahallileşme akımının (halk diliyle kelime ve deyimlerin ustaca kullanılması) temsilci-
sidir. Buna göre okuduğunuz şiirde bu akımın yansımaları var mıdır? Açıklayınız.

9. Okuduğunuz metnin dış yapı özelliklerini aşağıdaki şemalara yazınız.

Ölçü

Kafiye Düzeni

Kafiye

Redif

ŞAİRİN BİYOGRAFİSİ

NEDİM (1680?-1730): İstanbul’da doğan sanatçı, XVIII. yüzyılın en güçlü şa-
irlerindendir. Asıl adı Ahmet’tir. İyi bir öğrenim gören şair, çeşitli devlet kade-
melerinde yer aldı; müderrislik görevinde de bulundu. Nedim’in sanatçı olarak
en verimli dönemi, III. Ahmed’e ve devrin sadrazamı Damat İbrahim Paşa’ya
yakın olduğu ve Lale Devri adıyla da bilinen dönem oldu. Daha çok gazel ve
şarkılarıyla tanınan sanatçı, aşk ve sevgili gibi konuları işledi. Anlattığı sevgi-
Temsilî
liler, maddi varlıkları hissedilen güzellerdi. Aşkı sürekli ve ciddi olmaktan çok
geçici bir eğlence olarak gördü. Büyük şairlerin çoğunda görülen tasavvuf, Nedim’in kişiliğine çok
uzak bir kavramdı. Onun şiirlerinde zevk, neşe ve coşkunluk vardı. Üzüntüye, kedere, acıya yer
yoktu. Nedim’in önemli özelliklerinden biri de yaşadığı devrin özelliklerini şiire yansıtmasıydı.
Şiirlerinde o devrin İstanbul’unu bütün güzellikleriyle, canlılığıyla ve olaylarıyla anlatmıştır. Sa-
natçının en tanınmış eseri Divan’ıdır.

124