Page 7 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | 2.Ünite

Hikâye

Metni Anlama ve Çözümleme

1. “Araba İzmir’e gelince şoför yolcuları selametlemeden evvel nedense yol parasının
üstünü toplamak âdetindeydi.” cümlesindeki altı çizili kelimenin anlamını cümle-
nin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahmininizin doğruluğunu kaynaklar-
dan yararlanarak kontrol ediniz.
2. Kamyon adlı metindeki karşılaşmaları, temel çatışmayı ve ona bağlı diğer çatışmaları belirleyiniz.
3. Ara sıra otomobil herhangi bir sebeple yavaşlar gibi olunca delikanlı yüzünde zapt edemediği bir
dehşet ifadesiyle yerinden fırlıyor, “Acaba duracak mı? Para toplamaya mı başlayacak?” diyor; araba
tekrar hızlanınca derin bir nefes alarak yerine çekiliyor ve atlamak için kati kararını veriyordu. Fakat
nasıl atlayacak? Bu kamyon, bu gitgide gözünde büyüyen, bütün hislerine alışamadığı ve ezici tesirler
yapan korku makinesi kendisini bir kıskaç gibi yakalamıştı. Buradan kurtulmasına imkân olmadığını
sanıyordu. Gözleri alev alev olmuş, dört tarafına bakınıyor, etrafındaki köylülerin, ön sıralarda oturan
efendilerin hep kendisine baktıklarını, biraz kımıldasa yakasına yapışacaklarını zannediyordu. Alnın-
dan yanaklarına doğru terler akıyor ve şakaklarındaki ayva tüylerini ıslatıyordu.
Bu parçadan hareketle kahramanın ruh hâli ile zaman ve mekân arasındaki ilişkiyi açıklayınız.
4. Metinde yazara özgü dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz. Bu belirlemede cümle yapıları, deyim-
ler, kelime kadrosu, akıcılık, nesnellik, öznellik, duygusallık, coşkunluk gibi hususları dikkate alınız.

5. Metinle ilgili beğeni, tespit ve eleştirilerinizi gerekçelendirerek ifade ediniz.
6. Metnin olay örgüsünü aşağıdaki tabloya yazınız.

1. Etkinlik
a. Kamyon adlı metindeki başkahramanın fiziksel ve psikolojik özelliklerini belirleyiniz.

b. Belirlediğiniz özelliklerin olay akışını etkileyip etkilemediğini tartışınız.

39