Page 16 - Türk Dili ve Edebiyatı 9 | 2.Ünite

2. Ünite

Metin ve Türle İlgili Açıklamalar

Yazar, Ada’daki zamanın tasviriyle başladığı Son Kuşlar hikâyesinde, bir doğa harikası olan Ada-
lar’ın güzelliklerinin duyarsız ve çıkarcı insanlar tarafından tahrip edilmesinden rahatsızlık duyar.
Hikâyenin sonunda doğal güzellikleri koruma konusunda okuyucuyu uyarır.
Yazar, anlattığı konuya özgü kelimelerle ördüğü hikâyelerinde yalın bir dil kullanmış, ağırlıklı ola-
rak diyalog ve iç konuşma anlatım tekniklerinden yararlanmıştır.

Hikâye Türleri

Hikâyeler genel olarak olay hikâyesi ve durum hikâyesi olmak
üzere ikiye ayrılır:
Olay Hikâyesi: Okuduğunuz Zincir adlı hikâyede olduğu gibi
! hikâyedeki olayın serim, düğüm ve çözüm bölümlerine uygun ola-
rak mantıksal bir sıralamayla sonuca bağlandığı hikâye türüdür. Bu
tarz hikâyenin temeli bir olay anlatımına dayanır. Olay hikâyesinde
kahramanların ve çevrenin tasvirine önem verilir, okuyucuda me-
rak ve heyecan duygusu uyandırılır.
Hikâyeler, olay eksenli
veya durum ağrılıklı olu- Fransız yazar Guy de Maupassant (Giy dö Mopasan) tarafından
şuna göre sınıflandırılır. geliştirilen bu hikâye türüne Maupassant tarzı hikâye de denir.
Olay hikâyesinin Türk edebiyatındaki başlıca temsilcileri Ömer
Seyfettin, Refik Halid Karay ve Reşat Nuri Güntekin’dir.
Durum Hikâyesi: Okuduğunuz Son Kuşlar adlı hikâyede oldu-
ğu gibi olaylardan çok, günlük yaşamın bir kesitini ele alıp anlatan
hikâye türüdür. Durum hikâyesinde ruhsal çözümlemelere ağırlık
verilir, olay ikinci planda kalır. Bu tarz hikâyede serim, düğüm, çö-
züm bulunmaz; okuyucunun merak duygusuna seslenilmez.

Rus yazar Anton Çehov tarafından geliştirilen bu hikâye türüne
Çehov tarzı hikâye de denir. Durum hikâyesinin Türk edebiyatın-
daki başlıca temsilcileri Memduh Şevket Esendal ve Sait Faik Aba-
sıyanık’tır.

Olay ve Durum Hikâyesi Farkı

Zincir (Olay Hikâyesi) Son Kuşlar (Durum Hikâyesi)

Serim, düğüm, çözüm bölümlerinden olu-
şan düzenli bir planı vardır. Serim, düğüm, çözüm planına uyulmamıştır.

Olay ağırlıklıdır. Durum ağırlıklıdır.

Merak ögesi canlı tutulmuştur. Merak ögesi ön plana çıkarılmamıştır.

Hikâye beklenmedik bir sonla bitirilmiştir. Hikâyede bitmemişlik duygusu söz konusudur.

54