Page 25 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 3.Ünite

Türklerde Hukuk

SIRA SİZDE

ANAYASALAR

1921 Anayasası

1924 Anayasası

Türklerin Kamu Hukuku
Madde 68: Her Türk hür doğar, hür yaşar. Hürriyet, başkasına muzır (zarar veren) olmayacak her
türlü tasarrufta bulunmaktır. Hukuku tabiiyeden (yasal hak) olan hürriyetin herkes için hududu,
başkalarının hudud-u hürriyeti (özgürlüğünün sınırı) dir. Bu hudut ancak kanun marifetiyle tespit
ve tayin edilir.
Madde 70: Şahsi masuniyet (kişi dokunulmazlığı), vicdan, tefekkür, Kelam (konuşma), neşir (yay-
ma), seyahat, akit (sözleşme) , sâyü amel (çalışma), temellük (mülk edinme) ve tasarruf, içtima
(toplanma), cemiyet ve şirket hak ve hürriyetleri Türklerin tabii hukukundandır.

1961 Anayasası

İKİNCİ KISIM, Temel Haklar ve Ödevler:
BİRİNCİ BÖLÜM, Genel Hükümler:
1. Temel hakların niteliği ve korunması.
Madde 10: Herkes, kişiliğine bağlı olarak dokunulmaz, devredilmez ve vazgeçilmez temel hak ve
hürriyetlere sahiptir.
Devlet, kişinin temel hak ve hürriyetlerini; fert huzuru, sosyal adalet ve hukuk devleti ilkeleriyle
bağdaşamayacak surette sınırlayan siyasi, iktisadî ve sosyal bütün engelleri kaldırır, insanın mad-
dî ve mânevî varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlar.

1982 Anayasası

İKİNCİ KISIM, Temel Haklar ve Ödevler:
BİRİNCİ BÖLÜM, Genel Hükümler:
1. Temel hak ve hürriyetlerin niteliği.
Madde 12: Herkes, kişiliğine bağlı; dokunulmaz, devredilmez ve vazgeçilmez temel hak ve hürri-
yetlere sahiptir.
Temel hak ve hürriyetler, kişinin topluma, ailesine ve diğer kişilere karşı ödev ve sorumluluklarını
da ihtiva eder.

Şema 3.5: Anayasalar

Yukarıdaki anayasalar şemasına göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. 1921 Anayasası’nda temel hak ve hürriyetler neden yer almamış olabilir?
2. Hangi anayasada temel hak ve hürriyetler daha geniş tarif edilmiştir?
3. 1961 Anayasası’na göre temel hak ve hürriyetlerin hangi durumlarda kısıtlanabi-
leceği belirtilmiştir?

.........................................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................................

125