Page 136 - Uluslararası İlişkiler

ÜNİTE
7 TÜRKİYE'NİN DIŞ POLİTİKASI

ETKİNLİK

TRT tarafından hazırlanan "Kıbrıs Barış Harekatı ve KKTC’nin Kuruluşu" adlı belgeseli sınıfta izleyi-
niz. Kıbrıs Sorunu’nun çıkış sebeplerini ve Türkiye-ABD ilişkilerine etkilerini tartışınız.

Kıbrıs’ta Türklere yönelik saldırılar artarak devam edince Türkiye, konuyu Birleşmiş Milletler Gü-
venlik Konseyine götürdü. Sorunun Birleşmiş Milletlerde de çözülemeyeceği anlaşılınca Türk Hükûmeti
Kıbrıs’a müdahale etmek için Türkiye Büyük Millet Meclisinden yetki aldı. Türkiye’nin bu kararlı tutumu
üzerine 4 Mart 1964 tarihinde Birleşmiş Milletler tarafından Barış Gücü (UNFIYCP) kuruldu. Ancak Barış
Gücü’nün çabaları, iki taraf arasındaki gerilimin azalmasını sağlasa da çatışmaları tamamen durdura-
madı.
Aklınızda Bulunsun

Yeşil Hat, Güney Kıbrıs Rum Yönet mi ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyet ’ni ayıran bölgeyi belirtmek için kulla-
nılmaktadır. 1964 yılında o tarihte Birleşmiş Milletlere bağlı “Barış Gücü” komutanı Peter Young taraf ndan
çizilmişt r. “Yeşil Hat”ın bugünkü sınırları ise 1974 yılındaki Kıbrıs Harekât ile belirlenmişt r.

Dipkarpaz

Girne

Güzelyurt Lefkoşa
Lefke
Gazi Magosa
Polis
Kakopetria
Larnaca

BM Yeşil Hat
Paphos
Dhekelia İngiliz Üssü
Limassol Akrotiri İngiliz Üssü
Kourion
0 10 20 30 km
Harita 7.3 Güney Kıbrıs Rum Yönet mi ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyet ’ni ayıran Yeşil Hat

Bütün bu gelişmelere rağmen Kıb-
rıs Rum lideri ve başpiskoposu Makarios,
4 Nisan 1964 tarihinde tek taraf ı olarak İt-
tifak Antlaşması’nı feshettiğini açıkladı ve
Yunanistan da bu karara destek verdi.
Durumun tehlikeli bir görünüm ka-
zanması üzerine Türk Hükûmeti Kıbrıs’a
askerî müdahalede bulunmaya karar ver-
di. Yapılan plana göre 7 Haziran’da Türk
askerî Ada’ya çıkacaktı. Ancak ABD Baş-
kanı Johnson, 5 Haziran 1964’te Başba-
kan İsmet İnönü’ye tehdit dolu bir mektup
göndererek Türkiye’nin bu girişimini önle-
meyi başardı (Görsel 7.25).

Görsel 7.25 Basında Johnson Mektubu

136