Page 138 - Uluslararası İlişkiler

ÜNİTE
7 TÜRKİYE'NİN DIŞ POLİTİKASI

1968 Temmuz’unda başlayan “Toplum- Bilgi Kutusu
lararası Görüşmeler”, 1974 yılına kadar sürdü.
Rumların niyeti, Türklere 1960 Anayasası’nda- 19 Temmuz 1974 darbesinden kurtulan Makarios,
ki hakları vermemek ve Türk toplumunu azınlık BM Güvenlik Konseyinde yapt ğı konuşmada şunları
statüsünde tutmaktı. Buna karşılık Türkler, Kıb- söylüyordu:
rıs Devleti’nin iki ayrı federe devletten oluşması- “Yunanlılar Kıbrıs’ı işgal etmişlerdir. Büyük binalar-
nı savunuyordu. da Yunan bayrakları dalgalanmaktadır. Ambulans-
1974 yılında Makarios’un Yunanistan’da- lar sürekli yaralı taşımaktadır. Türklerden daha çok
ki askerî cunta ile arası açıldı. Makarios’tan tehlikelidirler. Çarpışmalar kanlı bir şekilde devam
kurtulmak isteyen Yunan cuntası, Makarios etmektedir. Türkler de büyük tehlike içindedirler. Bu
karşıtı çalışmalar başlattı. 15 Temmuz 1974 işgal harekât Kıbrıs’ın bağımsızlığını tamamen orta-
tarihinde Rum Millî Muhafız Teşkilatına bağ- dan kaldırmışt r.”
lı birlikler, Makarios’u düşürdü ve Kıbrıs Helen “Fikret ALASYA, Kıbrıs ve Rum-Yunan Emelleri, s.72.”
Cumhuriyeti’ni ilan etti. EOKA üyelerinden Nikos
Sampson devlet başkanlığına getirildi. Kıbrıs’ta
yapılan bu darbe, Ada’nın Yunanistan’a ilhakı demekti. Ada’daki anayasal düzen yıkılmış, askerî yöne-
tim işbaşına gelmişti.
Türkiye, bu sorunu Birleşmiş Milletlerin gündemine getirerek bütün diplomatik yolları denemesi-
ne rağmen bir sonuç alamadı. 20 Temmuz 1974 sabahında Türk Silahlı Kuvvetlerinin başlattığı “Barış
Harekâtı” üç gün içinde amacına ulaştı. Bütün dünyada büyük heyecan uyandıran Kıbrıs Barış Harekâtı,
23 Temmuz 1974’te Türkiye’nin ateşkes ilan etmesiyle son buldu (Görsel 7.29, 7.30).
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Kıbrıs Sorunu’nun çözümü için görüşmelerin yeniden baş-
lamasını istiyordu. Bu nedenle Türkiye, İngiltere ve Yunanistan 25 Temmuz 1974 ve 14 Ağustos 1974
tarihlerinde Cenevre’de iki kez bir araya geldi. Ancak konferanslardan olumlu bir sonuç elde edilemedi.
Öte yandan Ada’daki Türklere saldırılar devam ediyordu. Bunun üzerine Türk Silahlı Kuvvetleri,
14 Ağustos 1974’te İkinci Kıbrıs Harekâtı’na başladı. İki gün içinde Türk kuvvetleri, Ada’nın %38’ini, bu-
günkü Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin sınırlarını oluşturan toprakları ele geçirdi. Barış Harekâtı’nın
ardından Ada f ilen ikiye bölündü. Türkler, 13 Şubat 1975’te, Rauf Denktaş liderliğinde “Kuzey Kıbrıs
Türk Federe Devleti”ni kurdu.
Aklınızda Bulunsun

Kıbrıs Barış Harekât ’nın önemli sonuçlarından bazıları şunlardır:
• Birinci Barış Harekât ile Yunanistan’daki askerî cunta ist fa et . Sivil bir hükûmet kuruldu.
• Kıbrıs’ta yönet m değişt . Bir darbe ile başa geçen Nikos Sampson çekilerek yerini Klerides’e bırakt .
• ENOSİS önlenmiş oldu.
• Yunanistan, NATO’nun askerî kanadından çekildi.
• Yunan lobisinin çabaları sonucu ABD, 1975’te Türkiye’ye karşı silah ambargosu başlat .
• Ada’da yaşayan Türkler, 15 Kasım 1983 tarihinde KKTC’yi kurdu.
• Kıbrıs’ta iki eşit toplum, Birleşmiş Milletler taraf ndan tanınmış oldu.
• Barış Harekât ’ndan bu yana Kıbrıs’ta huzur bozucu ciddi hiçbir olay yaşanmadı.

Görsel 7.29 Mehmetçik Kıbrıs’ta Görsel 7.30

138