Page 22 - Uluslararası İlişkiler

ÜNİTE
1 ULUSLARARASI İLİŞKİLERE GİRİŞ

Çoğulcu yaklaşımı savunanların uluslararası ilişkileri açıklamakta kullandıkları temel kavramlar,
devletler arasındaki iş birliği ile karşılıklı bağımlılık ve etkileşimdir. İktisadi bütünleşmeler, küreselleşme
ve iletişim teknolojilerinin yaygınlaşması gibi gelişmelerle devletlerin sınırları önemini yitirmeye başla-
mıştır. Devletlerin iç politikalarının, dış politika üzerindeki ağırlığının artması anlamına gelen bu durum,
karşılıklı bağımlılık çerçevesinde şekillenen tartışmaların konusunu oluşturmaktadır. Uluslararası ilişki-
lerdeki bu karşılıklı bağımlılığın oynadığı önemli rol, bilim insanlarının güvenliğe ek olarak ekonomik ko-
nulara; devlete ek olarak da uluslararası örgüt ya da şirketlere yönelmelerine neden olmuştur. Egemen
devletler arasında gerçekleşen ilişkilerin yanı sıra bu devletlerin her birinde yer alan ve hatta sınırlar
ötesinde gerçekleşen ekonomik, siyasal veya toplumsal ilişkileri ve diğer aktörlerin tamamını dikkate al-
mak gerekir. Bu bakış açısında dış politika karar vericilerinin yanlış algılamaları ve bürokratik sorunların
ön plana çıkartılması, pek çok uluslararası çatışmanın kaynağı olarak görülmektedir. Devletler arasında
mükemmel bir iletişim olması durumunda sorunların çözüleceği ve çatışmaların engelleneceği iddia
edilmektedir.
Çoğulcular, uluslararası siyasetteki güvenlik sorunlarını ve uluslararası sistemde yer alan anarşik
yapıyı fazla ihmal etmiş olmakla eleştirilmişlerdir. Buna göre çoğulcu yaklaşımın iddia ettiği gibi devletler
arası iş birliğinin sadece karar vericilerin iradesine bağlı olmadığı iddia edilmiştir. Uluslararası ilişkileri
devletler arasındaki bir güç mücadelesine indirgeyen realizm, çoğulcu bakış açısının, uluslararası sis-
temin anarşik yapısının devletlerin çatışmacı davranışlarını belirlemedeki rolünü göz ardı ettiği eleştiri-
sinde bulunmaktadır.
İdealizm, realizm ve plüralizm; uluslararası ilişkiler alanındaki temel yaklaşımlar olarak kabul gör-
mekle birlikte neorealizm, davranışsalcılık, globalizm, yapısalcılık, feminist uluslararası ilişkiler ve eleş-
tirel kuram gibi pek çok farklı kuramsal yaklaşımın da var olduğu unutulmamalıdır.

ETKİNLİK

Aşağıdaki tabloyu inceleyiniz. İdealist, realist ve plüralist yaklaşımın tabloda belirtilen alanlardaki et-
kilerini günümüz dünyası açısından değerlendiriniz.
İDEALİZM REALİZM PLÜRALİZM

Devlet çeşitli alt birimler ve
Devletler arasında iş birliğini Devlet merkezli bir dış örgütlenmelerden oluşur.
ön plana çıkaran bir ulusla- politika anlayışını benimser. Devletler arasında kurulacak
Güvenlik rarası siyaset anlayışını be- Üniter devlet anlayışı vardır. mükemmel iletişim, çatışma-
Devletin güvenliğini sağla-
nimser. Uluslararası barışın
ları önleyebilir. Bu iletişim ve
sağlanması ve korunması
mak için silahlanma ve güç
için uluslararası örgütler ku- kullanımı gerektiğini savu- uluslararası örgütlenmeler,
devletin güvenliğini barışçıl
rulması gerektiğini savunur. nur.
yöntemlerle sağlar.
Çevresel koşulların iyileşti- İnsan, doğası gereği kendi Uluslarararası ilişkiler,
Toplumsallık daha mutlu yaşayabilecek- lerine egemen olmak ister. eğitim, sağlık, sanat, spor,
rilmesi ve eğitim ile insanlar
çıkarlarını korumak ve diğer-
bilim, haberleşme, yoksulluk
Bu nedenle diğer insanlarla
lerdir. Bu alanlardaki çalış-
ve çevre kirliliği gibi insan
malara ve toplumun ortak
çatışma hâlindedir. Toplum-
yaşamına dair her konuyu
sal düzenin devamı için dev-
çıkarlarına hizmet eden
etkinliklere önem verilmelidir. letin güvenliği sağlanmalıdır. kapsar.
Ekonomik olaylar, uluslara-
Ekonomik Serbest piyasa ekonomisi Askerî güç temeline daya- daha fazla etkilemektedir. Bu
rası siyaseti gün geçtikçe
nan devletçi ekonomiye de
anlayışına dayanır.
durum, devletler arasındaki
yer verir.
karşılıklı bağımlılık ilişkisini
artırır.

22