Page 12 - Fen Lisesi Biyoloji 11 | 2.Ünite

Fen Lisesi Biyoloji 11. Sınıf

Görsel 2.5: Av-avcı ilişkisi

Bitkilerle beslenen canlılar da avcı olarak nitelendirilebilir. Av olan bit-
kiler avcılarından kaçamaz. Ancak kimyasal toksin, diken, iğne gibi
yapılarını korunma amaçlı kullanabilir. Tütün bitkisindeki nikotin, çeşitli
bitkilerin ürettiği taninler kimyasal savunmaya örnek olabilir.

Tavşan Tavşan Vaşak
sayısı (bin) Vaşak sayısı (bin)
Tavşan
160

120
Vaşak 9

80
6

3

0 0 Yıl
1850 1875 1900 1925
Grafik 2.3: Av-avcı popülasyonlarında değişim

2.1.3. Komünitede Simbiyotik İlişkiler

Komünitede farklı iki türün birbiriyle ilişki içinde olmasına, bir arada ya-
şamasına simbiyoz yaşam denir. Canlılar arasındaki bu ilişkiler yararlı
(+), zararlı (-) veya nötr (0) olabilir. Simbiyoz yaşam biçimleri; parazitlik,
mutualizm, kommensalizm şeklinde görülür.

Parazitlik (+, -)

Başka bir canlının üzerinde veya içinde ona zarar vererek yaşamaya
uyum sağlamış canlıya parazit adı verilir. Parazit canlı bu şekilde ken-
dini korur ve besin sağlar. Parazitin üzerinde veya içinde yaşadığı can-
lıya konak denir. Genellikle parazitten daha büyük bir canlıdır. Konak,
bu birliktelikten olumsuz etkilenir.

Parazitlik, parazit canlının konak organizmayı barınak ve besin kayna-
ğı olarak kullanıp fayda sağlayarak yaşamını sürdürmesidir. Parazitin,
konaktan elde ettiği besin sayesinde hayatta kalma ve üreme yeteneği
artar (+). Fakat konak organizma, bu birliktelikten olumsuz etkilenir (-).
Parazit canlılar yaşamlarını sürdürmek için konak canlıya ihtiyaç duyar.

262