Page 30 - Fen Lisesi Biyoloji 12 | 2. Ünite

2. Canlılarda Enerji
Dönüşümleri
Ünite

Glikoz, glikoliz tepkimeleri ile 2 molekül pirüvik asite parçalanır. ATP sentezi, glikoliz sonu-
cunda gerçekleşir. Etil alkol fermantasyonu sonucunda 1 molekül glikozdan 2 molekül etil alkol,
2 molekül CO açığa çıkar.
2
Hamurun mayalanması, etil alkol fermantasyonuna örnektir (Görsel 2.30). Hamurun ka-
barması oluşan CO sayesinde gerçekleşir ve ortamdaki gaz basıncı artar.
2
Görsel 2.30:
5. ETKİNLİK Mayalanmış hamur

ETKİNLİĞİN ADI : Hamurun mayalanması
ETKİNLİĞİN AMACI : Etil alkol fermantasyonunu gözlemlemek
ETKİNLİĞİN SÜRESİ : 2 saat
ARAÇ GEREÇ : 250 gr un, 100 mL su, 10 gr şeker, 20 gr kuru maya, termometre, geniş plas-
tik kap, beher, örtü

ETKİNLİĞİN YAPILIŞI
1. 20 gr kuru maya ve 10 gr şekeri 100 mL ılık suyla (38 °C) beher içinde çözünüz. 5 dakika kadar bekletiniz.
2. 250 gr unu geniş bir kaba koyunuz ve ortasına bir çukur açınız. Maya, su ve şekerden oluşan karışımı,
çukurun ortasına dökünüz ve kaba yapışmayacak kıvama gelinceye kadar yoğurunuz.
3. Hamurun üzerini bir örtü ile kapatınız. Hamuru, ılık (yaklaşık 30 °C) bir ortamda 30 dk. dinlenmeye bırakınız.
4. Dinlenmeye bıraktığınız hamurda meydana gelen fiziksel değişimi gözlemleyiniz.

DEĞERLENDİRME
1. Mayanın üzerine şeker eklenmesinin sebebi nedir?
2. Hamur dinlendirilirken üzeri neden kapatılır?
3. Hamurun kabarmasının nedenini açıklayınız.

6. ETKİNLİK

ETKİNLİĞİN ADI : Sirke yapılması
ETKİNLİĞİN AMACI : Günlük hayatta kullanılan sirke vb. ürünlerin fermantasyon ile yapıldığını kavramak
ETKİNLİĞİN SÜRESİ : 20 gün
ARAÇ GEREÇ : 3 adet yeşil elma,1L içme suyu, 1 yemek kaşığı doğal bal, 1L’lik cam kavanoz, tülbent, 1
adet paket lastiği, bıçak, plastik kaşık

ETKİNLİĞİN YAPILIŞI
1. Yıkadığınız elmaların çekirdeklerini çıkarınız, ka-
buklarını soymadan doğrayınız.
2. Doğradığınız elmaları cam kavanoza koyunuz
ve üzerine yaklaşık 1L içme suyu ekleyiniz.
3. İçine balı ekleyip karıştırınız (Görsel 2.31). Ka-
vanozun ağzını tülbent ve paket lastiği ile ka-
patınız (Görsel 2.32).
4. Kavanozu, karanlık bir yerde bekletiniz ve gün Görsel 2.31 Görsel 2.32
aşırı karıştırınız.
5. Kavanozdaki sıvıyı, yaklaşık 20 gün sonra tül-
bentten süzerek sirke elde ediniz.

DEĞERLENDİRME
1. Hazırlanan karışıma bal eklenmesinin sebebi nedir? Açıklayınız.
2. Sirke yapımında elmaların kabukları neden soyulmamıştır?
3. Başka hangi besinlerin kullanılmasıyla sirke üretilebilir?

92