Page 11 - Fen Lisesi Biyoloji 9 | 2.Ünite

Okuma Metni
SIVI DAMLACIKLARINDAN MİKROSKOP
Uluslararası bir araştırma grubu, sıvı damlacıklarından mikro ölçekte (insan saçının kalınlığıyla
karşılaştırılabilir boyutta) mercek üretmeyi başardı. Araştırmanın sonuçları Nature Communications (Ney-
çır Kımyunikeyşıns) dergisinde yayımlandı. Sıvı damlacıkları küresel olmaları ve kırılma indislerinin de
havadan farklı olması nedeniyle büyüteçler gibi nesneleri daha büyük ve yakın gösterebilir. Araştırmacılar,
ilk olarak birbiri içinde çözünmeyen ve kırılma indisleri farklı olan iki sıvıyı karıştırdı ve ısıttı. Böylece
emülsiyon şeklinde damlacıklar elde edildi. Damlacıklar soğutulduğunda karışım hâlindeki iki sıvı birbi-
rinden ayrıldı. Böylece damlacık içinde damlacık oluştu. İki damlacık arasındaki kavisli ara yüzey saye-
sinde oluşan mikro merceklerin, iki mercekten meydana gelen birleşik merceklerle benzer özellikleri oldu.
Araştırmacılar, morötesi dalga boyunda ışınlar ve farklı kimyasal maddeler kullanarak iki sıvı ara-
sındaki yüzeyin gerilimini değiştiriyor ve ara yüzeyin ne kadar kavisli olacağını belirleyebiliyor. Böylece
mikroskoplarda odak ayarlamasına benzer şekilde mikro merceklerin odak uzaklığı yani odaklama özelliği
değiştirilebiliyor.
Yeni yöntem, çok küçük optik cihazların geliştirilmesine imkân sağlayabilir. Ayrıca odaklama gücü
dinamik olarak değiştirilebilen sıvı damlacıklarından oluşan mikro mercekler, üç boyutlu görüntüler oluş-
turmak için kullanılabilir.

Emülsiyon şeklinde damlacıklar

Emülsiyon: Birbiri içinde çözünmeyen iki sıvıdan oluşan karışımdır. Emülsiyonu oluşturan sıvılar-
dan biri diğer sıvının içinde mikroskobik ölçekte dağılmış durumdadır. Örneğin birbiri içinde çözünme-
yen sıvılar olan su ve yağ karıştırılsa da birbirinden ayrılır. Karışım çalkalanırsa çok küçük damlacıklar
şeklinde birbirinin içinde dağılabilir ve emülsiyon oluşturabilir. Ancak bir süre sonra suyun ve yağın
tekrar birbirinden ayrıldığı görülebilir. Bu tür emülsiyonlar kararsız emülsiyonlar olarak isimlendirilir.
Süt ise kararlı bir emülsiyondur.

Bilim ve Teknik Dergisi, Mayıs 2017, Sayı: 594. Sayfa: 64.
(Düzenlenmiştir.)

79