Page 21 - FL Kimya 10

KİMYA HER YERDE

Merhem
Bazı ilaçlar deriye sürülerek uygulanır (Görsel 4.42). Bu tür ilaçlarda
etken maddeler vücuda deriden emilerek girer. Bu tür ilaçlar, dağıtıcısına
göre su veya yağ bazlı olabilir. Dağıtıcı fazı yağ olanlara merhem, su
olanlara krem denir. Merhem ve kremler yarı katı formdaki ilaçlardır. Mer-
hemde etken maddelerin içerisine vazelin, gliserin, parafin gibi kimyasal
maddeler katılır. Bu maddeler, etken maddenin hasta tarafından kolay
alınmasını sağlar. Kıvamı daha yoğun olan merhemlere pomat denir.

b) Yanlış ve Gereksiz İlaç Kullanımının İnsan Sağlığına, Ülke Görsel 4.42: Merhem
Ekonomisine ve Çevreye Verdiği Zararlar
Modern tıbbın hedefi insan sağlığını korumaktır. Günümüzde sağlık
hizmetlerinin çoğunda hastaların iyileştirilmesi için ilaç tedavisi uygulan-
maktadır. İlaçlı tedavi hizmetlerinin başarısız olmasının nedenlerinden biri
de ilaçların hekimlere danışılmadan kullanılması ve planlanan tedavinin
hasta tarafından doğru olarak uygulanmamasıdır. İlaç kullanımının tıbbi
tedavide önemli bir yeri vardır. Ancak bir tıbbi tedavinin başarılı olabilmesi
için ilaçların düzenli bir şekilde kullanılması gerekir. Ülkemizde ilaç kulla-
nımında büyük israflar yapılmaktadır (Görsel 4.43). Bu konuda gereksiz
ilaç kullanımının artmasının yanı sıra hastaların ilaçlara sağlık sistemi dışı
yollarla kolayca ulaşmaları ve ilaçlarını düzenli kullanmamaları rol oyna-
maktadır. Doğru ilaç kullanımı, hastalıkların klinik bulgularına ve bireysel
özelliklerine göre ilacı yeterli süre ve dozda, en düşük fiyata ve kolay-
ca sağlayabilecekleri tedavinin verilmesi ile mümkün olur. Uygunsuz ilaç
kullanımının en fazla olduğu ilaç grubu antibiyotiklerdir. Hastanede kulla-
nılan ilaçların %25-40’ı antibiyotiklerdir. Antibiyotiklerin %15-50’si tarım Görsel 4.43: İlaç israfı
ve hayvancılıkta kullanılmaktadır. Ülkemizde gereksiz ve aşırı antibiyotik
kullanımı mevcuttur. Aşırı antibiyotik kullanımından dolayı mikroorganiz-
malar bu antibiyotiklere karşı direnç kazanmaktadır. Gerekli durumlarda
hastalıkların antibiyotik tedavisiyle iyileştirilmesi zorlaşmaktadır.
Antibiyotiklerin enfeksiyon yok iken alınması, yetersiz veya uzun süre
kullanılması ve yanlış antibiyotik seçimi gibi nedenlerden dolayı hastalık-
lar tam olarak tedavi edilememekte ve ilaç israfı yapılmaktadır. İlaçların BİLGİ KUTUSU
büyük çoğunluğu dövizle yurt dışından ithal edildiği için ilaç israfı ülke
İlaç, bir kimyasaldır. Yanlış
ekonomisine büyük zarar vermektedir. Yanlış ilaç kullanımının getireceği
ilaç kullanımı zehir etkisi ya-
ekonomik yükün büyüklüğünden daha önemli tehlike, ilaçlara dirençli mik-
ratabilir.
roorganizmaların artmasıdır. Hayvanlarda yanlış antibiyotik kullanımıyla
da dirençli mikroorganizmalar gelişmektedir. Bu mikroorganizmalar, hay-
vansal kaynaklı gıdalarla insanlara geçerek antibiyotiklere dirençli enfek-
siyon hastalıklarına neden olmaktadır.
Yanlış ilaç kullanımının en önemli tehlikesi ekolojik dengeyi bozması-
dır. Kullanılmayan ilaçlar çöpe ve toprağa atılmamalı, lavabolara dökül-
memelidir. Çünkü bu ilaçlar, toprağa ve suya karıştığında kimyasal re-
aksiyonlar sonucu toksik maddelere dönüşebilir. Böylece besin zinciri ile
canlıların yapısına giren bu toksik maddeler, sağlık için tehdit oluşturabilir.
Hormonal sistemlerin, bağışıklık ve üreme sistemlerinin zarar görmesine
neden olur.

189