Page 22 - FL Kimya 10
P. 22
2.
BÖLÜM GIDALAR
‣ Hazır gıdaları seçerken ve tüketirken nelere dikkat etmeliyiz?
‣ Hazır gıdalarla beslenmek sağlıklı mıdır?
‣ Hazır gıdalar zararlı kimyasal maddeler içerir mi?
‣ Sadece hazır gıdalarla beslenen bir kişi dengeli beslenmiş olur mu? ‣
‣ Hazır gıdalarla doğal gıdalar arasında ne gibi farklar vardır?
4.2.1. Hazır Gıdaları Seçerken ve Tüketirken Dikkat
Edilmesi Gereken Hususlar
Teknolojinin gelişmesi ve iş hayatının yoğunlaşması beslenme alış-
BİLGİ KUTUSU
kanlıklarını değiştirmiştir. İnsanlar zamandan tasarruf etmek için hazır
gıda tüketimine yönelmişlerdir. Bu durum, hazır gıda sektörünün hızlı ge-
Ulusal gıda yönetmelikleri
lişmesine neden olmuştur.
hazırlanırken, toplumun gıda
Hiçbir kimyasal katkı maddesi içermeyen gıdalara doğal gıdalar denir.
tüketim kalıpları dikkate alı-
Doğal gıdaların uzun süre bekletilmeden tüketilmesi tercih edilir. Besinler
narak en aşırı tüketimde dahi
tüketilmeden uzun süre bekletilirse bozulabilir. Bozulmuş gıdaları tüket-
bir katkı için ADI değerinin
mek sağlık için olumsuz etkiler oluşturur. Doğal gıdaların bozulmasını en-
aşılmaması amaçlanır
gellemek için gıda maddelerine fiziksel veya kimyasal işlemler uygulanır.
[ADI (mg/kg): Acceptable
Bu şekilde elde edilen ambalajlanmış gıdalara
Daily Intake-Günlük alın-
hazır gıda denir (Görsel 4.44).
masına izin verilen miktar
Hazır gıdaların raf ömürleri doğal gıdalar-
değeri, insanlarda güvenli
dan daha uzundur. Hazır gıdalar, uzun raf ömrü
doz olarak kabul edilir.].
ve besinlerin depolanmasına imkân verdiği için
Bunun için kullanılan gıda
gıda sektöründe oldukça önemlidir. Pastörize
türleri kısıtlanarak ve izin ve-
süt, sucuk, sosis, salam, turşu, reçel, konser-
rilen gıda ürünlerinde katıla-
ve, bisküvi, şekerleme, çikolata, hazır çorba,
cak maksimum konsantras-
Görsel 4.44: Hazır gıdalar ketçap, mayonez ve margarinler günümüzde
yonlar belirtilerek kullanımı
yaygın olarak kullanılan hazır gıdalardır.
kontrol altında tutulur. Ülke-
mizde gıda katkı maddeleri-
nin kullanımını düzenleyen
a) Hazır Gıdaların Doğal Gıdalardan Başlıca Farkları
mevzuat ‟Türk Gıda Kodeksi
Gıda katkı maddesi, tek başına besin değeri taşımayan gıdanın gö-
Yönetmeliği”dir.
rünüşünü, yapısını düzeltmek ve raf ömrünü arttırmak için gıdaya sınırlı
miktarda katılan maddelerdir. Gıda katkı maddeleri, yasaların öngördüğü
sınırlarda ve teknolojinin gerektirdiği miktarlarda kullanılmak zorunda olu-
nan maddelerdir. Etkileri özel ya da çok amaçlıdır.
Hazır gıdaların bozulmasını önlemek; lezzetini, aromasını ve albenisi-
ni arttırmak için gıdaların içerisine katkı maddeleri konarak ısıl ve ışık iş-
lemlerine tabi tutulur. Hazır gıdalar, gıda katkı maddelerini içerirken doğal
gıdalar içermez. Hazır gıdalarda kullanılan başlıca katkı maddeleri ve bu
maddelerin özellikleri aşağıda açıklanmıştır.
Koruyucular: Gıda endüstrisinde uygulanan gıda işleme ve saklama
yöntemleri sürekli bir gelişim göstermiştir. Birbirinden farklı ısıl işlemler ile
dondurma, kurutma ve ışınlama gibi tekniklerin ortaya çıkışı bu gelişmenin
bir örneğidir.
190
