Page 48 - Fen Lisesi Kimya 11 | 6.Ünite

6.3.5. Kuvvetli ve Zayıf Monoprotik Asit/Baz
Çözeltilerinde pH Hesaplama

Kuvvetli Asit/Baz Çözeltilerinde pH Hesaplama
Kuvvetli asit ve bazlar, çözeltide tamamen iyonlaştığından (hemen
+
Bilgi Kutusu hemen tüm durumlarda) suyun kendi iyonlaşmasından gelen H ve OH¯
iyonlarının katkısı (çok küçük olduğundan) ihmal edilir. Kuvvetli bir asit
+
Monoprotik asit bir tane H çözeltisinde H O iyonu derişimi kuvvetli asidin derişimine, kuvvetli baz
+
3
iyonu verebilen asit, mo-
+ çözeltisinde ise OH¯ iyon derişimi kuvvetli bazın derişimine eşittir. Kuv-
noprotik baz bir tane H i- +
vetli asit çözeltisinde pH hesaplanırken sadece asitten gelen H O iyo-
3
yonu bağlayabilen bazdır.
nu derişimi dikkate alınır. Kuvvetli baz çözeltisinde pOH hesaplanırken
HCl, HNO monoprotik asit,
3 sadece bazdan gelen OH¯ iyonu derişimi dikkate alınır.
NaOH, KOH monoprotik +
Kuvvetli monoprotik (tek değerli) asitlerde [H ] = C , kuvvetli mo-
bazdır. a
noprotik bazlarda [OH¯] = C eşitlikleri kullanılarak pH ve pOH hesapla-
b
maları yapılır. C asidin derişimini, C bazın derişimini gösterir.
a b
Örneğin 0,1 M HCl çözeltisinde
+
HCl(suda) → H (suda) + Cl¯(suda)
0,1 M 0,1 M 0,1 M
+ + 1
H iyonu derişimi 0,1 M’dır. pH = -log[H ] pH = -log10¯ ⇒ pH =1 olur.
Örnek

+
o
25 C’de 6,4 g Hl katısıyla hazırlanan 500 mL sulu çözeltideki H
ve OH¯ iyonlarının molar derişimleri ile pH ve pOH değerleri kaçtır?
(H:1, l:127)

Çözüm

m 6,4
Hl’in mol sayısı n = = = 0,05 mol
M 128
A
n 0,05
M = = = 0,1
V 0,5
+
Hl(suda) → H (suda) + l¯(suda)
0,1 M 0,1 M 0,1 M

1.10¯ 14
+ 13
[H ] = 0,1 [OH¯] = = 1.10¯ M
10¯ 1
-1
+
pH = -log[H ] ⇒ pH = -log10 ⇒ pH =1
pH + pOH = 14 ⇒ pOH = 14 - 1 = 13 olur.

356 KİMYA 11. SINIF