Page 68 - Fen Lisesi Kimya 11 | 6.Ünite

NaOH ilavesinden önce asidin pH değeri –log(0,1), veya 1,00 olarak
verilir. NaOH eklendiğinde ilk önce çözeltinin pH’si yavaşça artar. Dö-
nüm noktası yakınında pH keskin bir şekilde artmaya başlar ve dönüm
noktasında (yani eşdeğer miktarda asit ve baz tepkimeye girdiğinde)
grafikteki eğri hemen hemen dik bir şekilde yükselir. Bir kuvvetli asit-baz
titrasyonunda hem hidrojen iyonu derişimi hem de hidroksit iyonu deri-
7
şimi dönüm noktasında çok küçüktür (yaklaşık 1.10¯ M). Bu nedenle bir
damla bazın eklenmesi, [OH¯] ve çözeltinin pH değerinin büyük ölçüde
artmasına neden olabilir. Dönüm noktasından sonra NaOH ilavesiyle
pH değeri yine yavaşça artar.

Kuvvetli bir asidin kuvvetli bir bazla titrasyon özeti
■ Başlangıç pH’si titre edilen kuvvetli asidin pH’sidir.
+
+
■ Dönüm noktası öncesi H O iyonu fazladır. [H O ] hesaplanırken
3 3
+
eklenen OH¯mol sayısı başlangıçtaki H O mol sayısından çıkarı-
3
lıp toplam hacme bölünür.
■ Dönüm noktasında hiçbir tepkenin fazlası yoktur ve pH = 7’dir.
■ Dönüm noktasından sonra OH¯ iyonu fazla miktardadır. [OH¯]
+
hesaplanırken başlangıçtaki H O mol sayısı eklenen OH¯ mol
3
sayısından çıkarılıp toplam hacme bölünür.

Çözeltinin pH’si titrasyonun her aşamasında hesaplanabilir.

■ 25 mL 0,1 M HCl üzerine 10 mL 0,1 M NaOH ilavesinden sonra çö-
zeltinin toplam hacmi 35 mL olur. 10 mL’lik çözeltide NaOH ve HCl’in
mol sayısı

n n
3
NaOH için M = ⇒ 0,1 M = ⇒ n = 0,001 = 1.10¯ mol
V 0,01L
n n
HCl için M = ⇒ 0,1 M = ⇒ n = 0,0025 = 2,5.10¯ moldür.
3
V 0,025 L
Bu durumda kısmi nötralleşmeden sonra ortamda kalan HCl’in miktarı
+
3
3
3
2,5.10¯ - 1.10¯ = 1,5.10¯ moldür. 35 mL çözeltideki H iyonu derişimi
n 3
+ + 1,5.10¯
[H ] = ⇒ [H ] = = 0,0429 M pH = -log0,0429 = 1,37’dir.
V 0,035
■ 25 mL 0,1 M HCl üzerine 25 mL 0,1 M NaOH ilavesinden sonra
nötralleşme tepkimesi tamamlandığı ve oluşan tuz (NaCl) hidrolize
uğramadığı için hesaplama daha basittir.
+
7
Dönüm noktasında [H ] = [OH¯]=1.10¯ M ve çözeltinin pH’si 7’dir.

376 KİMYA 11. SINIF